به گزارش اکوایران: اگرچه بزودی سفارتخانه‌های ایران و عربستان باز می‌شود. اما هنوز اما و اگرهای بسیاری بر سر توسعه روابط تجاری دو کشور وجود دارد. به باور  حمید زادبوم رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران توسعه روابط دو کشور بسیار تحت تاثیر روابط بین المللی ایران با کشورهای دیگر است.

او یکی از گلوگاه های توسعه روابط ایران وعربستان را شیوه روابط ایران با شورای همکاری های خلیج فارس می‌داند‌. زادبوم در تشریح روابط ایران و عربستان به «اکوایران» می‌گوید: از دهه ۷۰ تا اوایل دهه ۹۰  یعنی پیش از قطع روابط تهران و ریاض، ایران هیچ نقشه راه مدون و دقیقی برای پیشبرد اهداف اقتصادی و تجاری  با عربستان سعودی  نداشت. نوشتن برنامه مدون تجاری با کشورها در سال‌های اخیر شروع شده است.

او می‌افزاید: روابط تجاری ایران و عربستان سعودی از سال ۷۸-۷۷ شروع شد، یعنی زمانی که  موافقتنامه جامع تجاری به امضا و تصویب مجلس وقت رسید. از همان سال اعزام رایزن بازرگانی شروع شد و تا سال ۸۴ ایران سه رایزن به عربستان اعزام کرد.

به باور زادبوم، تدوین نقشه راهی که بخواهیم براساس آن مسائل سیاسی و امنیتی را با مسائل اقتصادی انطباق دهیم؛ کار سختی است. زیرا هردو کشور در جهان اسلام جایگاه خاصی دارند.

او می‌افزاید: این جایگاه خاص باعث شده هر دو کشور نتوانند به لحاظ امنیتی بهم اعتماد کنند. درضمن اختلافاتی دارند که شاید در طول زمان هم از بین نرود. اما می‌توانیم به تفاهمی برسیم که این موضوع هم زمان می‌برد.

زادبوم با اشاره به اینکه عربستان سعود در بعد اقتصادی تنها نیست؛ می‌گوید: عربستان عضو شورای همکاری خلیج فارس است و با آنها اتحادیه گمرکی ایجاد کرده است و به سمت بازار مشترک و حتی طراحی پول مشترک است. پس توجه به این شورا خیلی اهمیت دارد و ایران نمی‌تواند این شورا را نادیده بگیرد. البته در شورا ارتباط ایران با سایر کشورها مثل قطر، عمان و کویت خیلی بهتر از عربستان است. 

رئیس سابق سازمان توسعه تجارت ایران می‌افزاید: نقشه راه توسعه روابط با عربستان سعودی مستلزم این است که ما نقشه توسعه روابط با  شورای همکاری‌های خلیج فارسی را داشته باشیم که فلسفه تشکیل آن بعد از انقلاب ۵۷ ،  یک نوع نگرانی امنیتی از ایران بود. بنابراین برطرف کردن این نگرانی زمان بر است و احتیاج به این دارد، سوء تفاهم‌ها بین ایران و کشورهای شورا همکاری خلیج فارس از جمله عربستان و بحرین برطرف شود.

قطع روابط سیاسی آغاز قطع روابط اقتصادی است

او می‌گوید: به لحاظ تاریخی پس از قطع روابط سیاسی بین هر دو کشوری امکان ادامه روابط اقتصادی هست. اما استمرار نخواهد یافت. البته همان لحظه که روابط سیاسی قطع می‌شود، روابط اقتصادی قطع نخواهد شد. ولی وقتی احساس امنیت نباشد، سرمایه‌گذاری مشترک نباشد، امکان حضور بازرگانان دو کشور در کشور مقابل وجود نداشته باشد؛ ادامه همکاری عملا متوقف می‌شود. پس اگر ما می‌خواهیم روابط اقتصادی داشته باشیم باید مراقب روابط امنیتی و سیاسی هم باشد.

زادبوم می‌افزاید: حالا وقتی داریم از کشورهای پادشاهی‌ای از جمله عربستان صحبت می‌کنیم، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم در صورت قطع روابط سیاسی، روابط اقتصادی حتی روابط بخش خصوصی آن کشور با کشور طرف تنش استمرار پیدا کند.  زیرا در این جامعه همه به تصمیم دستگاه حاکم نگاه می‌کنند و براساس آن  تصمیم می‌گیرند.

ویدئوی کامل گفتگوی «اکوایران» با حمید زادبوم را در اینجا ببینید.