برجام در حقیقت دیپلماسی انرژی است | دلار زدایی شعاری باطل است - افق اقتصادی

دیپلماسی انرژی در روزهای باقی مانده به انتخابات کلیدواژه خیلی از کاندیداهای ریاست جمهوری است. دولت های مختلف عملکردهای مختلفی داشتند و در این خصوص گفتگویی با محمود خاقانی مدیرکل پیشین امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت داشتیم. در بخش اول گفتگو که با عنوان “اهداف دیپلماسی انرژی در دولت های ایران” منتشر شد، عملکرد دولت ها را بررسی کردیم و خاقانی برجام را یک دیپلماسی انرژی نام نهاد. در ادامه همراه شما هستیم با بخش دوم گفتگو محمود خاقانی که اشاره به بخش فراموش شده دیپلماسی انرژی دارد. 

دیپلماسی نفت و گاز فراموش شده است

محمود خاقانی مدیرکل پیشین امور خزر و آسیای میانه وزارت نفت در ارتباط با بحث رها کردن نفت و گاز و هدف گذاری در انرژی هسته ای به خبرنگار گسترش نیوز گفت: انرژی هسته ای را می توان یک دیپلماسی انرژی دانست و ما دیپلماسی نفت و گاز را رها کرده ایم و هدف را روی انرژی هسته ای قرار داده ایم. صحبت هایی هم از آقای ظریف درباره عدم تمایل روسیه به برجام منتشر شد که نشان می داد روسیه چندان تمایل نداشت که ایران به توافق هسته ای دست پیدا کند.

خاقانی ادامه داد: اگر ماجراهای گذشته را درنظر بگیریم، متوجه خواهیم شد که روسیه و انگلیس اختلافات ظاهری داشته و دارند اما در عین حال منافع یکدیگر را حفظ می کردند. بنابراین به این نتیجه می رسیم که برای آنکه دیپلماسی انرژی ( برجام ) به سرانجام نرسد، عده ای برجام را در مجلس آتش زدند و نگذاشتند که به سرانجام برسد و عده ای از آن ها هنوز هم در مجلس دوازدهم حضور دارند. حال اگر رئیس جمهور چهاردهم چنین سیاستی را ادامه دهد نباید منتظر رونق اقتصاد و روابط بین الملل بود.

وی افزود: مصوبه شورای حکام که از سوی انگلیس، آلمان و فرانسه دریافت شد به نفع ایران نبود. هدف از این مصوبه حرکت گروه ضد برجام به سمت جلو بود. تا بمب اتم تولید کند. اجازه ندادند دیپلماسی انرژی برجام به نتیجه برسد که اگر به نتیجه می رسید، تحریم های نفتی و گازی از بین می رفت و آسیای مرکزی و … همکاری های مناسبی را با ما آغاز می کردند و ایران تبدیل به دروازه طلایی سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز در آسیای میانه و دریای خزر می شد. ایران می توانست نقش بسیار کلیدی در خاورمیانه اجرا کند و جای عربستان و قطر را بگیرد.

این کارشناس انرژی در ادامه  گفت و گو به خبرنگار گسترش نیوز گفت: دولت چهاردهم باید رئیس جمهوری داشته باشد که حرف قاطعی در دنیا بزند و کشورها را قانع کند تا ارتباط های خوبی با کشورمان برقرار کنند. درحال حاضر هیچکس حق ندارد عملکرد دولت سیزدهم را نقد کند. دولت چهاردهم چاره ای ندارد مگر آنکه یک برنامه کلان برای انرژی کشور داشته باشد. این ناترازی های پیش آمده باید برطرف شود و سبد انرژی کشور بهبود بخشد. قیمت برق را به صورت پنهانی گران کردند و برای گاز و آب هم همین وضع را به وجود آوردند.

خاقانی خاطرنشان کرد: در گذشته وزارت نفت عملکرد مناسبی نداشت و در اصطلاح ضعیف بود، موفقیت آنچنانی در این حوزه نداشتیم. همانطور که مشاهده می کنیم در بحث میدان آرش و پارس جنوبی نتوانستیم اقدامات مناسبی انجام دهیم. دولیت سیزدهم سیاست دیپلماسی موفق و سیاست اقتصاد انرژی موفقی نداشت و اگر دولت چهاردهم قصد موفقیت دارد باید برنامه کلان انرژی و در کنار آن دیپلماسی فعال انرژی در چارچوب ( نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی ) داشته باشد.

وی افزود: البته نمی توان عملکردهای موفق دولت سیزدهم را نادیده گرفت. کشور ما در مورد قرارداد کرسنت به دلایل مختلف نتوانست به تعهدات خود عمل کند؛ به همین دلیل این شرکت از کشور ما در دادگاه لاهه شکایت کرد و توانست حکم ۳۲ میلیون دلار غرامت نیز بگیرد. در دولت شهید رئیسی، با اقدامات وزیر نفت و معاون حقوقی ریاست جمهوری، این مبلغ غرامت صفر شود و همین اقدام دولت سیزدهم باعث شد از ضرر بیشتر کشور جلوگیری شود. پیش از دولت شهید رئیسی، در کشور روزانه بارها شاهد قطع برق بودیم اما ایشان با برنامه‌های درست توانستند این شرایط را کنترل کنند. همچنین با افزایش ذخیره‌سازی گاز، ناترازی مقطعی در زمستان نیز برطرف شد.

خاقانی در پایان گفت: اینکه گفته می شود اقتصاد دلار زدایی می شود حرف باطل است. زمانی می توانستیم دلار زدایی کنیم که بورس انرژی در کیش را حفظ می کردیم و یارانه های انرژی را به ترتیب حذف می کردیم. چرا اجازه ندادند برنامه چهارم اجرایی شود و با پرداخت پول نقد تورم زایی کردید؟ دولت چهاردهم برای حل مشکل اقتصاد کشور و معیشت مردم چاره ای ندارد تا در صنعت نفت مدیران قوی منصوب کند. مشکل جرائم کرسنت را برطرف کند و اجازه ندهد ساختمان بازنشستگان نفت در لندن به عنوان جریمه برداشته شود. تا بهداشت و درمان و افتتاح الکی بیمارستان وجود داشته باشد نمی توان به آینده اقتصاد امیدوار بود. صنعت نفت کشور دچار ضعف کارشناسی شده است و مشخص نیست که چگونه می خواهد این مشکلات را برطرف کند.