اکو ایران:رئیس بخش زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت:هشدار زلزله ۱۲ ثانیه قبل از وقوع عبارت درستی نیست. قبل از وقوع زلزله نمی توان وقوع زلزله ای را هشدار دارد. اگر هم هشداری داده شود، خطا بدلیل عدم قطعیت ها در آن زیاد خواهد بود.
روز گذشته معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از برنامه‌ریزی برای اجرای سامانه‌ای خبر داد که بر اساس آن امکان ارسال هشدار زلزله تا ۱۲ ثانیه قبل از وقوع برای مردم پایتخت وجود داشته باشد. اسماعیل سلیمی در این‌باره توضیح داد: بعد از ۱۲ سال کار تحقیقاتی، ان‌شاءالله امسال، سامانه هشدار سریع سیل و زلزله تهران را افتتاح می‌کنیم. اولویت ما این است که در ابتدا هنگام مواجه با یک بحران، به نیروهای امدادی هشدار دهیم. به عنوان مثال به بیمارستان‌ها هشدار می‌دهیم که ژنراتورهای خود را روشن کنند تا بدون برق نمانند. یا اماکنی مانند مترو، قطار ها را متوقف کنند که برخوردی صورت نگیرد.
معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران ادامه داد:در واقع در دنیا تا ۱۲ ثانیه قبل از وقوع زلزله می‌توان هشدار داد که ما نیز به دنبال همین هستیم.
علی بیت الهی ،رئیس بخش زلزله‌شناسی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در واکنش به این خبر در کانال تلگرامی اش نوشت:هشدار زلزله ۱۲ ثانیه قبل از وقوع عبارت درستی نیست. قبل از وقوع زلزله نمی توان وقوع زلزله ای را هشدار دارد. اگر هم هشداری داده شود، خطا بدلیل عدم قطعیت ها در آن زیاد خواهد بود. در دنیا نیز چنین سیستمی که بتواند قبل از وقوع زلزله هشدار قطعی زلزله ای را صادر کند وجود ندارد.
ببت الهی توضیح داد: اساس کار سیستم های هشدار زلزله بدینگونه است که با وقوع زلزله در محل رومرکز زلزله، با استفاده از پالس الکترومعناطیسی( امواج EM) که سرعتی معادل سرعت نور را دارد به سایت هدف سیگنالی ارسال می شود و چون سرعت امواج زلزله بمراتب کمتر از سرعت امواج الکترومغناطیسی است، بنابراین چند ثانیه زمان با دریافت سیگنال EM تا زمان رسید امواج زلزله( موج تراکمی p یا موج برشی s) به سایت هدف، فرصت برای اقدام سریع وجود خواهد داشت. احتمالا منظور از اعلام خبر “هشدار زلزله ۱۲ ثانیه قبل از وقوع زلزله” نیز “هشدار زلزله ۱۲ ثانیه قبل از رسید امواج زلزله” به تهران بوده است.
این زلزله شناس ادامه داد : با فرض اصلاح عنوان خبر با عبارت” هشدار زلزله ۱۲ ثانیه قبل از زمان رسید امواج زلزله به تهران”، باز نیاز است که خبر کامل تر شود،اگر سرعت امواج زلزله را بطور متوسط بین ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ متر بر ثانیه فرض کنیم( این اعداد برای انواع امواج و فازهای آنها و نیز جنس لایه های زمین مسلما متفاوت است و دامنه تغییرات وسیع و پر نوسان است و بطور معمول بین ۳۰۰۰ تا ۶۰۰۰ متر بر ثانیه در لایه های سنگی زیر سطحی زمین نوسان دارد) در این صورت: اگر زلزله در فاصله ۴۰ تا ۵۰ کیلومتری تهران رخ دهد، حدود ۱۲ ثانیه طول خواهد کشید که امواج الاستیک و ارتعاشی زلزله به شهر تهران برسد( واضح است که از شرق به غرب و از شمال به جنوب شهر تهران نیز بدلیل طولانی شدن مسافت زمان رسید امواج بطور تقریبی در حد ۱ تا ۳ ثانیه متغیر خواهد بود). اگر زلزله در فاصله ۲۰ تا ۲۵ کیلومتری تهران رخ دهد زمان رسید امواج حدود ۵ تا ۶ ثانیه خواهد بود نه ۱۲ ثانیه.اگر زلزله در مجاور شهر تهران و یا در داخل محدود رخ دهد، بطور تقریبی زمان رسید امواج بین ۱ تا ۳ ثانیه خواهد بود( بسته به موقعیت مرکز دریافت سیگنال الکترومغناطیسی).بنابراین عدد اعلامی ۱۲ ثانیه هشدار زودهنگام زلزله، ثابت نیست و بسته به موقعیت مرکز وقوع زلزله می تواند بین ۱ تا ۱۲ ثانیه بطور تقریبی در نوسان باشد.
بیت الهی یاد آوری کرد:انتظار بر اینست که در اساس کار سامانه هشدار، پالس های مربوط به زلزله های کوچک و غیر موثر بر تهران اطلاع رسانی عمومی نشوند.
به گفته او اگر فاصله نقطه وقوع زلزله از تهران دور باشد زمان طولانی تری صرف خواهد شد تا موج زلزله به تهران برسد و اگر محل وقوع خیلی نزدیک به تهران و یا در محدوده شهری تهران باشد، این زمان بمراتب کوتاه تر خواهد بود. اما باید به این نکته هم توجه کرد که اگر زلزله دورتر باشد، شتاب و شدت آن در شهر تهران بمراتب کمتر خواهد بود. بعنوان مثال اگر زلزله ای در ۵۰ کیلومتری محدوده شهر تهران رخ دهد، شتاب زلزله حدود ۲ تا ۴ برابر کمتر از زلزله های خواهد بود که در فاصله ۱۰ کیلومتری رخ بدهد.می توان گفت که برای زلزله هایی که موثرتر و شدیدتر و مخرب تر برای تهران تلقی شوند، زمان واکنش را باید بین ۱ تا ۵ ثانیه در نظر گرفت. البته زلزله های بزرگ( بزرگی ۷ و بالاتر از آن) رخ داده در بازه فاصله ای تا ۵۰ – ۶۰ کیلومتری نیز بطور مسلم اثرات تخریبی قابل ملاحظه بر تهران خواهند داشت و لذا سیستمی که با کوشش و حمایت مدیران و کارشناسان سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران بعد از چندین سال قرار است با ارسال پیامک و پالس هشدار به مسئولین، دستگاه های اجرائی هدف و مردم راه اندازی شود، سامانه ای ارزشمند برای کاهش خسارت و تلفات زلزله های موثر بر تهران تلقی می شود.
