اکوایران : علی‌اصغر قائمی، عضو شورای شهر تهران درخصوص اشکالات آمارنامه شهرداری تهران توضیح داد .
به گزارش اکوایران، آمارنامه شهرداری تهران در سال ۱۴۰۱ را که بررسی کنید جای خالی برخی ازموضوعات به چشم می‌آید. به طورمثال در بخش تعداد ناوگان پایانه مسافربری اتوبوس اعلام شده چنین آماری گردآوری نشده است. درحالی که این آمارها قرار است تصویری ازواقعیت‌های شهرتهران در سال‌های مختلف را به نمایش بگذارد و مبنای تحلیل و برنامه ریزی از سوی کارشناسان و مدیران شهری باشد.
علی‌اصغر قائمی، عضو شورای شهر تهران معتقد است مشکلات تدوین آمارنامه شهر تهران در دوره مدیریت شهری پنجم آغاز شده که در حال حاضر به این نقطه رسیده است. اودرگفت و گو با اکوایران با بررسی سیر تکامل مسیر آمارنامه شهر و شهرداری تهران، گفت: یکی از مسائلی که از ابتدا تاکنون در ثبت آمارها وجود داشته، موضوع خوداظهاری واحدها بوده است که مبنای صحت‌سنجی درستی ندارد و باید برای آن راهکاری ارائه شود.
او با اشاره به اینکه شهرداری تهران سال‌ها است در بررسی نظام‌نامه‌های آماری مقام‌های اول تا سوم را بین سایر دستگا‌ها کسب کرده است، گفت: در مجموع آمارهای تهیه شده در مجموعه شهرداری تهران از سایر دستگاه‌ها بهتر است، اما باید نقص‌هایی همچون تأخیر در تولید آمار، برطرف شود.
قائمی با بیان این که آمار براى برنامه‌ریزى‌هاى کشور، یک امر حیاتى است، گفت: آمار، ستون فقرات برنامه‌ریزى است. همۀ انواع برنامه‌ریزى، مبتنی بر آمار است. اگر ما ندانیم چه داریم و چگونه داریم و با چه خصوصیاتى داریم، هرگز نخواهیم توانست براى آینده برنامه‌ریزى کنیم.
این عضو شورای شهر تهران ادامه داد: بیش از ۷۵ درصد از جمعیت کل کشور در شهرها زندگی می‌کنند بنابراین توجه به آمار و اطلاعات برای مدیریت شهری امری اجتناب‌ناپذیر است، زیرا یکی از پیش‌نیازهای اولیه و اصولی در کلیۀ تصمیم‌گیری‌ها، سیاست‌گذاری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و سنجش سیاست‌های اتخاذ شده، وجود آمار دقیق، به‌روز و با کیفیت است. این مهم در مورد سازمان‌هایی که به‌صورت پویا و گسترده با ذی‌نفعان داخلی، خارجی و به‌خصوص مردم در ارتباط هستند دارای اهمیت ویژه‌ای است.
قائمی اضافه کرد: شهرداری تهران به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین نهادهای مدیریت شهری، نقش مهمی در ارائۀ خدمات شهری به شهروندان ایفا می‌کند و در عمل به‌واسطۀ پراکندگی جغرافیایی بخش‌های مختلف، تنوع مأموریت‌ها و ارائۀ خدمات باید با اتخاذ روش‌های علمی و مناسب همۀ داده‌های مورد نیاز خود را جمع‌آوری و به‌طور نظام‌مند، سازمان‌دهی و مورد تحلیل قرار دهد تا بتواند به محتوای ارزشمند‌تری از اطلاعات و دانش نهفته در درون داده‌ها دست یابد .
او با یادآوری مسیری است که شهرداری تهران برای رسیدن به این نقطه، آن را طی کرده است گفت : از سال ۱۳۶۴ گزارشی از فعالیت‌های شهرداری تهران به صورت سالانه در مجلدی با نام گزارش عملکرد شهرداری تهران جمع‌آوری می‌شد که شامل آمار و اطلاعات فعالیت‌ها، تصاویر پروژه‌ها و … در قالب بیلان کاری مدیران بود.
از سال ۱۳۸۵ اولین مجلد با نام آمارنامۀ شهرداری تهران منطبق بر آمار و اطلاعات غیرثبتی شهرداری در مجلدی با همین نام چاپ شد که تاکنون از این نام مناسب استفاده می‌شود (نقطۀ شروع مجلد با عنوان آمارنامه در کلان‌شهرهای کشور است). از سال ۱۳۸۶ برای اولین بار در شهرهای کشور آمارنامۀ شهر تهران در قالب نظام طبقه‌بندی ISIC چاپ شد که تاکنون ادامه دارد و منشاء ایجاد آمارنامه‌های شهری در کشور شد.
قائمی یادآور شد: در سال ۱۳۸۶ نظام شناسائی اقلام ثبتی و غیرثبتی شهرداری تهران شروع شد و برای اولین بار سامانۀ نظام آمارهای غیرثبتی شهرداری تهران (در کلان‌شهرهای کشور) افتتاح شد. در سال ۱۳۸۷ سامانۀ تحلیل اطلاعات شهرداری تهران که وظیفۀ رفع نیازهای لایه‌های مدیریتی و تصمیم‌ساز شهرداری تهران را داشت افتتاح شد که به تدریج کلیۀ سامانه‌های شهرداری تهران را در حوزه‌های عملیاتی را پوشش داد. تدوین کتاب شاخص‌های شهر و شهرداری تهران و ترجمۀ کتاب شاخص‌های مدیریت شهری در کلان‌شهرهای آسیائی (نوشته آمارتیا کومار سن برندۀ نوبل اقتصاد) در سال ۱۳۸۸ انجام شد. در آن سال، کمیتۀ آمار کلان‌شهرهای کشور با محوریت شهرداری تهران شامل ۸ کلان‌شهر کشور ایجاد و مدیریت آن به شهرداری تهران سپرده شد. در سال ۱۳۸۹ و با پیگیری‌های ، شهرداری تهران به نمایندگی از کلان‌شهرهای کشور عضو شورای عالی آمار ایران شد. همچنین در اواخر سال ۱۳۸۹ طرح مطالعات رصدخانۀ شهری تهران با بهره‌گیری از تجربیات پروژۀ رصدخانه‌های شهری جهانی در دستور کار قرار گرفت.
قائمی اضافه کرد: در سال ۱۳۹۰ شهرداری تهران کلیۀ امور پشتیبانی سرشماری نفوس و مسکن شهر تهران را به عنوان بازوی اصلی نظام آماری کشور بر عهده گرفت، چنانکه طبق گفتۀ ریاست فقید مرکز آمار ایران (مرحوم دکتر عادل آذر) در صورت عدم همکاری شهرداری تهران سرشماری در شهر تهران غیرممکن بود و برای اولین بار اطلاعات جمعیتی کشور در سطح پارسل در اختیار قرار گرفت و در اوائل سال ۱۳۹۱ رصدخانۀ شهری تهران با بهره‌گیری از تجربیات جهانی افتتاح شد. در همان سال تقریباً بالغ بر ۷هزار قلم غیرثبتی در شهرداری تهران شناسنامه‌دار و استاندارد شد و تجربیات در این زمینه به سایر کلان‌شهرها و دستگاه‌های کشور تسرّی یافت. از سال ۱۳۹۱ تا پایان سال ۱۳۹۵ طبق بررسی مرکز آمار ایران شهرداری تهران همواره در همایش برترین دستگاه‌های اجرائی کشور در زمینۀ نظام آماری، حائز مقام اول تا سوم می‌شد. همچنین در سال ۱۳۹۳ با همکاری مرکز آمار ایران، تدوین نظام آماری شهرداری تهران به عنوان یک سند بالادستی شروع و در سال ۱۳۹۵ توسط شهردار وقت تهران به کلیۀ زیرمجموعه‌ها ابلاغ شد. این سند شامل نظام‌نامه و ۲۲ سند اجرائی و دستورالعمل است که وظیفۀ کلیۀ بخش‌های مختلف شهرداری تهران را در قبال تولید و تبادل و به‌کارگیری آمار و اطلاعات مشخص می‌کند.
قائمی ادامه داد: تا پایان سال ۱۳۹۵ نظام آماری شهرداری تهران با هدف قرار دادن اطلاعات مورد نیاز بخش‌های مختلف شهرداری، توانست با استفاده از زیرساخت‌های موجود نیازهای مدیران را به اطلاعات ثبتی و غیرثبتی به صورت کامل مهیا کند. در فصل سوم سال ۱۳۹۶ و پس از استقرار دورۀ پنجم مدیریت شهری، پروژۀ تماشا (تالار مانیتورینگ اطلاعاتی شهرهای ایران) به ابتکار و پیشنهاد شهرداری تهران در جلسۀ شهرداران کلان‌شهرها مطرح و مورد استقبال قرار گرفت، اما عملیاتی نشد و مستند مکتوب آمارنامۀ شهر و شهرداری تهران، که هر ساله با همت سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران، تولید و منتشر می‌شود با پشتوانۀ ارزشمندی که بخشی از آن بیان شد، به نقطۀ کنونی رسیده است.
او پیشنهاداتی را برای ارتقای این آمارنامه مطرح کرد و گفت: انتظار می‌رود با اتکاء به این تجربۀ ، نظام آماری مدیریت شهری بر اساس برنامۀ چهارم تحول و پیشرفت شهر تهران، به‌روزرسانی شود تا ضعف‌ها و اشکالات آن برطرف و نقاط قوت آن نیز تقویت شود.همچنین آمارهای ثبتی حداکثری و آمارهای غیرثبتی حداقلی شود. یعنی برای بیشتر فعالیت‌ها، حداقل سامانه‌ای برای ثبت و ضبط اقدامات آن حوزه داشته باشیم. البته در تعامل با سایر سامانه‌های مدیریت شهری که یکپارچگی بهم نخورد و جزیره‌های مختلف اطلاعاتی هم درست نشود.
وی ادامه داد : شهرداری تهران توسعۀ نظام Open Data را به‌طور جدی در دستور کار خود قرار دهد و پیشرو بودن خود در این عرصه را به دست فراموشی نسپارد.همچنین شهرداری تهران به عنوان نقطۀ کانونی مدیریت شهری، موضوع استقرار نظام مدیریت یکپارچۀ شهری را در دستور کار خود قرار دهد. آنگاه آمارنامۀ شهری با قابلیت استناد بیشتری منتشر خواهد شد و اثربخشی بهتری در برنامه‌ریزی شهری خواهد داشت.
وی تاکید کرد: شهرداری تهران باید در سیاست‌های نگهداشت منابع انسانی باتجربه و دلسوز، دقت نظر بیشتری از خود نشان دهد، زیرا بسیاری از اطلاعات شهرداری تهران یا به‌روز نشده یا قابل استفاده به دلیل نبود پشتیبانی، در دسترس نیستند و بسیاری از زیرسامانه‌ها حوزۀ تحلیل اطلاعات عملاً از کار افتاده‌اند که جای تأسف دارد.همچنین انتظار می‌رود کارگروه‌های سطوح مختلف آماری در شهرداری تهران که ابزارهای انسانی استقرار نظام آمار و اطلاعات بوده‌اند و هم‌اکنون متأسفانه وجود ندارند، دوباره و بر اساس نظام آماری موجود فعالیت خود را از سر گیرند تا نتایج حاصله از اتقان بیشتری برخوردار شود و همۀ ارکان شهرداری خود را در انجام این مهم سهیم بدانند. همچنین انتظار می‌رود شهرداری تهران سیاست‌گذاری بخش داده و اطلاعات و عملیاتی‌سازی ابزارهای هوشمند آن در مدیریت شهری را از سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات مطالبه کند تا نبود شناخت دقیق این حوزه از سوی تصمیم‌گیران، باعث جابجائی این مأموریت از جایگاه اصلی خود نشود. بر کسی پوشیده نیست که علوم داده (Data Science) و به تبع آن آمار و فناوری اطلاعات قابل تفکیک از یکدیگر نیستند.همچنین انتظار می‌رود برای اطلاعات غیرثبتی شهرداری تهران با انباشتی از اطلاعات غیرقابل استناد که اساساً بر اساس خوداظهاری واحدهای مختلف شهرداری هر زور حجیم‌تر می‌شود، تدبیر مناسبی اندیشیده شود تا شهرداری تهران که روزی به عنوان شهرداری پیشرو در بین شهرداری‌های کشور و بلکه در بین همۀ دستگاه‌های کشور در همۀ زمینه‌های مرتبط با فناوری اطلاعات و از جمله در زمینۀ نظام آماری شهری مطرح بود به جایگاه قبلی خود باز گردد.
قائمی با تاکید براین که رصدخانۀ شهری تهران ]که نقطۀ قوت نظام آماری شهرداری تهران قلمداد می‌شد و متأسفانه به دلائل نامعلومی تعطیل شده[، باید دوباره بازگشائی شود تا همچون گذشته به عنوان مرکزی برای مراجعۀ محققین، اندیشمندان، مدیران و علاقمندان به این حوزه انجام وظیفه کند، گفت: در آمارنامه‌های شهر و شهرداری تهران نوآوری در دستور کار قرار گیرد تا اثربخشی بیشتری داشته باشند. با وجود به‌روزآوری در نظام طبقه‌بندی ISIC انتظار نوآوری در آمارنامه‌ها نیست.
