معاون حفاظت و پیشگیری حریق سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران گفت :بیشترین تعداد ساختمان‌های بلندمرتبه بالای ۱۲ طبقه مربوط به منطقه یک است و پس از آن مناطق ۲۲، ۳، ۲ و ۶ قرار دارند.
کامران عبدولی در نشست بررسی ضوابط فنی و ایمنی حریق در ساختمان‌های بلند مرتبه که به مناسبت هفتمین سالروز حادثه پلاسکو برگزار شد، از آتش‌سوزی پلاسکو به عنوان نقطه عطف ایمنی و آتش‌سوزی در کشور یاد کرد و گفت: ساختمان‌های بلند مرتبه از چالش‌های آتش‌سوزی در دنیا تلقی می‌شود، از این رو استانداردهای سختگیرانه برای حفاظت و ایمنی این ساختمان‌ها در برابر آتش در نظر گرفته می‌شود.
وی ساختمان‌های با ۲۳ طبقه را ساختمان‌های بلند مرتبه و تا ۱۲۸ طبقه را ساختمان‌های ویژه توصیف کرد و افزود: برای این منظور استانداردها، قوانین و دستورالعمل‌های داخلی و خارجی ساختمان‌های بلند مرتبه مد نظر قرار دارد که از آن جمله می‌توان به استاندارد انجمن ملی حفاظت در برابر حریق امریکا (NFPA)، استاندارد مؤسسه استاندارد انگلیس (BSI) برای تجهیزات و طراحی ساختمان‌ها، استانداردهای استرالیا (AS) طراحی خودروهای آتش‌نشانی، استاندارد آلمان (DIN) برای تجهیزات ایمنی خودرو و استاندارد اتحادیه اروپا اشاره کرد.
عبدولی با اشاره به ضوابط اختصاصی ساختمان‌های بلندمرتبه، یادآور شد: برای ساختمان‌های بلند مرتبه باید ضوابط اختصاصی ساختمان‌های بلند مرتبه مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ویرایش ۹۵ رعایت شود و برای بخش‌هایی چون برج‌های کنترل ترافیک هوایی، پارکینگ‌های باز، ساختمان‌های تصرف پارک‌های تفریحی و استادیوم‌ها الزامی نیست.
معاون حفاظت و پیشگیری حریق سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهراری تهران، ادامه داد: برای ساختمان‌ها با ارتفاع کمتر از ۱۲۸ متر درجه مقاومت در برابر آتش برای دیوارهای مانع آتش شفت‌های قائم، به غیر از دوربند پلکان خروج و شفت‌های آسانسور می‌تواند به یک ساعت کاهش یابد، به شرطی که اسپرینکلرها در داخل شفت در بالاترین قسمت آن نیز در ترازهای سقف به طور یک در میان نصب شده باشند.
وی با تاکید بر ضرورت و اهمیت سیستم‌های کشف و اعلام حریق، گفت: یکی از عواملی که موجب حریق توسعه یابد، گزارش دیرهنگام از آتش‌سوزی بوده و گزارش‌هایی که به مراکز شد، با تاخیر از خارج از ساختمان بوده است و این در حالی است که طبق استانداردهای جهانی لازم است در دقایق اولیه به منشأ حریق نزدیک و آن را کنترل کرد تا بتوان حریق را اطفاء کرد؛ چرا که در صورت افزایش دما، به دلیل بالا بودن دمای محیط، خودسوزی در ساختمان رخ خواهد داد و این اتفاقی بود که در طبقات ۱۰ و ۱۱ پلاسکو رخ داد.
عبدولی، خاطر نشان کرد: از این رو در سال ۱۴۰۰ سامانه هوشمند اعلام اطفاء حریق در شهرداری راه‌اندازی شد، ولی به دلیل حمله‌ای که به سایت شهرداری صورت گرفت، این سامانه از کار افتاد؛ ولی اکنون در حال آماده‌سازی است و ما پلاسکوی جدید را به این سامانه متصل کرده‌ایم.
وی اضافه کرد: روی در ورودی اتاق مرکز فرماندهی آتش‌نشانی در ساختمان باید تابلوی اتاق به صورت روشن و واضح نصب شده باشد و این اتاق به هیچ عنوان نباید برای کارهای دیگری مورد استفاده قرار گیرد و تجهیزات الکتریکی، مکانیکی یا سایر تاسیسات به غیر از آنکه برای کنترل آتش‌نشانی نیاز است، نباید در آن نصب یا مستقر شود.
به گفته وی، کلیه ساختمان‌های بلند مرتبه باید برای استفاده ماموران آتش‌نشانی و نجات دارای سیستم تلفن آتش‌نشان باشند، این سیستم باید بتواند بین اتاق کنترل و فرماندهی آتش‌نشانی در ساختمان با کابین هر آسانسور، لابی آسانسور، اتاق برق اضطراری و اتاق پمپ آتش‌نشانی محل‌های امن ارتباط برقرار کند.
عبدولی یکی از دلایل فوت آتش‌نشان‌ها را ناشی از برق گرفتگی دانست و یادآور شد: معمولا در ساختمان‌ها برق دزدی صورت می‌گیرد و ماموران آتش نشانی از آن بی خبر هستند و در این صورت حتی با قطع برق خطر برق گرفتگی وجود دارد و این همان اتفاقی است که در ساختمان اکباتان رخ داد.
معاون حفاظت و پیشگیری حریق سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهراری تهران با تاکید بر ضرورت وجود آسانسور آتش‌نشانی در ساختمان‌های بالاتر از ۲۳ متر با توان حمل برانکارد، افزود: ساختمان‌های بالاتر از ۴۰ متر باید دارای حداقل دو آسانسور آتش‌نشانی باشند و در ساختمان‌هایی که دارای تصرف درمانی، نگهداری سالمندان و کودکان است، وجود حداقل دو آسانسور آتش‌سوزی الزامی است.
وی افزود: از سال ۹۵ مقررات سختگیرانه‌ای برای اعمال استانداردهای ایمنی برای ساختمان‌های بلند مرتبه اجرایی شد، هرچند که مورد بی‌مهری‌هایی نیز قرار گرفتیم و از سوی دیگر این تصور که برای ساختمان‌های تا ۶ طبقه نیازی به ضوابط آتش‌سوزی وجود ندارد، باید تغییر یابد و آن مهندس ناظری که برای سازه‌هایی با ۶ طبقه و درهای شیشه‌ای مجوز صادر می‌کند، خیانت می‌کند؛ چرا که این درهای مجاور پلکان باید مقاوم در برابر آتش باشند که به دلیل گران بودن از این شیشه‌ها در سازه‌ها استفاده نمی‌شود.
وی به بیان تعداد ساختمان‌های بالای ۱۲ طبقه به تفکیک مناطق شهرداری تهران پرداخت و گفت: بیشترین تعداد ساختمان‌های بلندمرتبه بالای ۱۲ طبقه مربوط به منطقه یک است و پس از آن مناطق ۲۲، ۳، ۲ و ۶ قرار دارند.
عبدولی، حریق را دو منشأ سلولزی و کربنی دانست و گفت: اکنون آتش‌سوزی سلولزی کم شده و بیشتر کربنی است و آتش‌سوزی‌های پایه کربنی در یک خودرو می‌تواند در کمتر از یک دقیقه دمای هزار درجه سانتی‌گراد را ایجاد کند و برای یک سازه فولادی در صورتی که دما از ۳۰۰ تا ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد بالا برود، پایداری خود را از دست می‌دهد.
وی، ۴ عامل «فاصله زمانی زیاد از زمان کشف تا اعلان به نیروهای عملیاتی»، «فرسودگی بنا و سیستم‌های برقی و الکتریکی»، «نبود سیستم مدیریتی نگهداشت در ساختمان» و «انباشت حجم زیادی پارچه در ساختمان و چیدمان غیر اصولی کالا» را از دلایل گسترش سریع آتش سوزی در ساختمان پلاسکو نام برد.
عبدولی تاکید کرد: ایمنی در برابر حریق در ساختمان‌های بلند مرتبه جنبه‌های کلیدی دارد که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:
* طراحی معماری و سازه‌ای
* سیستم‌های فعال شناسایی و مقابله با حریق
* روش‌های غیر فعال محافظت از حریق
* طرح فرار از آتش‌سوزی
* چالش‌های فرار عمودی
* مدیریت دود
* دسترسی و تجهیز آتش‌نشانان
وی افزود: در زمان آتش‌سوزی پلاسکو ما حدود ۶۰۰ نفر را از ساختمان خارج کردیم، چون در حین آتش‌سوزی برخی به درون ساختمان برای بردن وسایل خود هجوم آورده بودند.
عبدولی یادآور شد: آتش‌سوزی در پلاسکو دارای ۳ مرحله بوده که در مرحله اول طبقه دهم فرو ریخت و در این مرحله برخی از نیروهایآتش‌نشانی در زیر آوار گیر کردند و در حین کمک به آنها حادثه دوم ریزش ساختمان رخ داد.
معاون حفاظت و پیشگیری حریق سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران تاکید کرد: این در حالی است که اگر پلکان اضطراری در این ساختمان وجود داشت، نیروهای امدادی می‌توانستند از طریق آن به پایین منتقل شوند.
وی در خصوص برخی از ادعاها برای استفاده از پهپادها برای اطفاء حریق، افزود: برای اطفاء کامل یک حریق تا زمانی که در منشأ حریق قرار نگیریم، کنترل آتش ممکن نخواهد بود.
