به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، اولین مناظره انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری، از دقایقی قبل با حضور آقایان مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علی زاکانی، امیرحسین قاضی زاده و محمدباقر قالیباف نامزد انتخابات و با موضوع «اقتصاد؛ مهار تورم و رشد تولید» برگزار شد.
پیش از شروع مناظره، قرعه کشی برای محل نشستن هر کاندیدا انجام شد و به این ترتیب چینش نشستن هر ۶ نفر عبارت بود از:
صندلی شماره ۱:سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی
صندلی شماره ۲: محمدباقر قالیباف
صندلی شماره ۳: مسعود پزشکیان
صندلی شماره ۴: سعید جلیلی
صندلی شماره ۵:علیرضا زاکانی
صندلی شماره ۶: مصطفی پورمحمدی
** شیوه برگزاری مناظره
مناظره در ۳ مرحله اصلی برگزار شد که طی آن، در هر مرحله، هر نامزد در ۴ دقیقه اول به سوالات کارشناسان پاسخ داد و در ۴ دقیقه دوم، به نقد اظهارات دیگر نامزدها پرداخت.
در مرحله نهایی مناظره نیز هر نامزد می‌تواند طی ۶ دقیقه صحبت های خود را جمع‌بندی کند.
سوالات مرحله اول که توسط کارشناسان طرح شده، به شرح زیر بود:
داود دانش‌جعفری (وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی): ما در دولت چهاردهم با یک پدیده جدیدی مواجه هستیم و آن همزمانی دولت چهاردهم و برنامه ۵ ساله هفتم است این شرایطی که شرایط خاصی است آیا دولت شما در واقع همه آنچه که در برنامه هفتم پیش بینی شده را قبول دارد یا فکر می‌کنید که باید بخش‌هایی از آن اصلاح شود؟
مهدی غضنفری (رئیس صندوق توسعه ملی): چگونه متعهد می‌شوند به اینکه نرخ رشد ۸ درصد که در همه برنامه‌ها از جمله برنامه هفتم آمده محقق خواهد شد هر سال چقدر سرمایه‌گذاری می‌شود منابعش از کجا تامین می‌شود نقش بخش خصوصی در این سرمایه‌گذاری چیست و اگر به صورت پلکانی به نرخ رشد ۸ درصد می‌رسند لطفاً بفرمایند که هر سال به چه عددی خواهند رسید.
طهماسب مظاهری (رئیس کل اسبق بانک مرکزی): برای تامین سرمایه مورد نیاز برای تحصیل این رشد ۸ درصد سرمایه‌گذاری خارجی همیشه راه حل خوبی بوده و هرگاه سرمایه‌گذار خارجی به کمک اقتصاد آمده باعث رشد اقتصاد مملکت شده رنامه شما برای جلب سرمایه‌گذار خارجی و هدایت آن و البته در چهارچوب قانون مصوب مجلس و مجمع تشخیص چیست؟
حمیدرضا فولادگر (عضو شورای عالی اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴): در حوزه‌های مختلف صنعتی وقتی ما سند راهبردی توسعه نداریم بنابراین می‌توانیم به سرمایه‌گذارمان بگوییم کجا و چگونه سرمایه‌گذاری کن اولویت‌ها کجا است با توجه به شرایط اقلیمی با توجه به سند آمایش سرزمینی که سند بالادستی این استراتژی توسعه صنعتی باشد چه برنامه‌ای دارید که بالاخره این بحث سند راهبردی توسعه صنعتی در کشور تهیه و تدوین و ابلاغ شود؟
سید حمید پورمحمدی (معاون اقتصادی سابق سازمان برنامه و بودجه): شما به عنوان رئیس جمهور برای بهبود فضای کسب و کار و ارتقاء جایگاه کشور در بین کشورهای منطقه و جهان در موضوع فضای کسب و کار چه اقدامی خواهید کرد؟
علی مروی (عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی):تولید کنندگانی که بخشی از نهاده‌هایشان وارداتی است یک بخشی از تولید کنندگان اینطوری هستند اینها برای اینکه نهاده‌هایشان را تامین کنند باید بروند ثبت سفارش کنند پیمان سپاری ارزی نرخی را که دارد صورت می‌گیرد که نرخ ۴۱ تا ۴۲ هزار تومان است با نرخ بازار آزاد خیلی فاصله دارد تقاضا برای ارز وارداتی خیلی زیاد است اینها هفتم باید ۶ تا ۷ ماه در نوبت بمانند این آسیب زیادی می‌زند به تولید از آن طرف صادر کننده هم واقعاً برایش نمی‌صرفد انگار ما داریم به صادر کننده هم ۳۰ تا ۴۰ درصد مالیات وزن می‌کنیم با پیمان سپاری ارزی و این با شدت انگیزه‌های تولید کنندگان را دچار اختلال کرده برنامه شما برای بحث پیمان سپاری ارزی چه خواهد بود؟
محمود نجفی عرب (رئیس اتاق بازرگانی تهران): برنامه مشخصی در رابطه با ثبات بخشی به اقتصاد کلان کشور که مجموعه فعالان اقتصادی بتوانند در وادی این ثباتی که در اقتصاد کلان.
* قاضی‌زاده: مردم از وعده دادن خسته شدند
سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در وقت ابتدایی پاسخ به این سوالات گفت: بنده به عنوان یکی از اعضای تیم آقای رئیس جمهور وظیفه خودم دانستم که این پرچمی که آقای روئیس جمهور دست گرفته بود با قوت و قدرت دست بگیرم و جلو ببرم.
وی افزود: بنده که جوانترین عزیزان هستم بیست سال سابقه کار اجرایی دارم و همه عزیزان سابقه طولانی خدمت در کشور دارند. در خواست دارم جوری صحبت نکنیم که مردم فکر کنند دنیا الان شروع شده و فقط اقدامات دولتهای گذشته را نقد کنیم و باید نقش خودمان در گذشته را هم ببینم. مردم از وعده خسته شده‌اند و باید و نباید گفتن کار ساده‌ای است.
قاضی‌زاده ادامه داد: باید بگوییم کار را به چه روشی و با چه تیمی می‌خواهیم انجام دهیم. باید نشان دهیم در سابقه کاری ما که کارنامه‌ای وجود دارد که نشان دهد می‌توانیم کار را انجام دهیم. وقتی وعده‌ها در عمل به تحقق نمی‌رسد مردم ناامید می‌شوند و با صندوق قهر می‌کنند. شاید وقتی در بین حرف و عمل ما ارتباط ببینند پای صندوق بیایند.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: برای رشد اقتصادی هشت درصد نیازمند ۲۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری هستیم البته بافرض اینکه بتوانیم ناترزای انرژی را کنترل کنیم.
وی ادامه داد: جدی‌ترین کار هم اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها است. به بخش خصوص اعتماد پیدا نکردیم و باید کاری کنیم که بخش خصوصی به عنوان شریک راهبردی ما در عرصه ورود کند و لازمه این کار این است که مباحث سیاسی را از اقتصاد جمع و شوک‌های اقتصادی را کنترل کنیم.
* قالیباف: باید قفل توقف اقتصادی را بشکنیم
محمدباقر قالیباف در پاسخ به سوالات مطرح شده طی سخنانی اظهار داشت: انتخابات یک فرصت بزرگی است که در اختیار مردم قرار دارد تا بتوانند برای خود، فرزندان و کشور خود تصمیم درستی بگیرند.
وی افزود: رئیس جمهور یک بار سنگین بر دوش دارد و این سمت را باید با کمک دیگران به دوش بکشد. رئیس جمهور یکی از مهمترین وظایفش در این شرایط سخت، توجه و تحول در حوزه اقتصاد است بویژه برای خانواده‌های محروم و کارگران و کارمندان و پرستاران و مددجویان و آنهایی که حقوق ثابتی دارند و با تورم آسیب می‌بینند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: ما در دهه ۹۰ شرایط سختی گذراندیم. از جهت اقتصادی رشد متوسط سالانه یک درصد؛ نقدیندگی ما ۲۶ برابر بود.
قالیباف افزود: ما دوره کرونا را گذراندیم. واقعا هم پدران و هم مادران خانواده، بخصوص زنان ایرانی ما هم کار تربیت و آموزش و حفظ بچه ها را دنبال کردند و هم مادرخرج خانه بودند و محور هزینه‌ها با مشکلات اقتصادی.
وی تصریح کرد: ظرفیتهایی در کشور وجود دارد و ما در دولت خدمت پیشرفت اقتصاد قوی را دنبال خواهیم کرد تا مناسب با تورم پیش ببرد.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه رئیس جمهور باید به گونه‌ای انتخاب شود و عمل کند که ضامن حل این مشکلات شود البته با کمک خود مردم، تاکید کرد: امروز بازنشستگان در بخش کشوری، لشگری و تامین اجتماعی و ایثارگران همه با این مشکلات روبرو هستند.
قالیباف با اشاره به برنامه هفتم، ادامه داد: برنامه هفتم که کار مشترک دولت سیزدهم و مجلس یازدهم است باید اجرا شود. رئیس جمهور هم با دقت باید حواسش به سفره مردم و رشد اقتصادی و پروژه‌های کلان باشد.
وی بیان داشت: ما باید قفل این توقف را بشکنیم و کار دولت سیزدهم که شهید رئیسی شروع کرد را ادامه دهیم؛ نقاط قوتش را تقویت و ضعف‌هایش را برطرف کنیم.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: ظرفیتهای کشور اینقدر هست که فقط هدر دادن مستقیم سرمایه‌ها سه و نیم برابر یارانه‌های امروز است؛ از این رو می‌توان با این ظرفیتها اقتصاد کشور را بهبود دهیم.
قالیباف ادامه داد: کارمندان و کارگران و زحمتکشان و بازنشستگان و قشر محروم! در دولت خدمت و پیشرفت همه ما با حضور و مشارکت مردم اقتصاد قوی را دنبال خواهیم کرد تا دولت بتواند حقوق عزیزان را متناسب با تورم پیش ببرد و قدرت خرید را حفظ کند. رشد اقتصادی طبیعتاً باید هم سرمایه گذار بهره ببرد و هم عموم مردم.
* پزشکیان: لازمه تحقق رشد ۸درصدی به میدان آمدن تولیدکنندگان است
مسعود پزشکیان در پاسخ به سوالات مطرح شده طی سخنانی ضمن تبریک عید قربان اظهار داشت: آنچه در این کوتاه مدت می‌توان عرض کرد این است که برای هر اقدامی ما اول یک مشکل اساسی داریم. اگر نتوانیم اجماع داخلی ایجاد کرده و مشارکت همه جناح‌ها و گروه‌ها را در جریان اجرای برنامه همراه خود کنیم، هر چه برنامه درست بنویسیم، مثل سایر برنامه‌ها معطل خواهد ماند و هرچقدر هم که قول دهیم، اتفاقی نخواهد افتاد.
وی افزود: گام اول، حضور همه جناح‌ها و مشارکت به دور از اختلاف و استفاده از همه کارشناسان بدون در نظر گرفتن جناح آنها و صرفاً استفاده از نخبگان و دانشگاهیان نه اینکه از افرادی استفاده کنیم که قطعاً نخواهند توانست ما را به اهداف برنامه‌ها برسانند.
پزشکیان با بیان اینکه دولتی که در آینده می‌آید، باید روی برنامه جدید برنامه‌ریزی کند، عنوان کرد: دولت همراه کارشناسان باید برنامه درستی را تنظیم کند و مجدداً اهداف را مورد بازنگری قرار دهد.
کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری خاطرنشان کرد: برای رسیدن به اهداف برنامه، علاوه بر انسجام داخلی، امکان ندارد بدون باز کردن مرزهایمان و ارتباط با دولتهایی که در منطقه هستند و دولتهای دنیا، بتوانیم به رشد ۸ درصدی برسیم. برای رشد ۸ درصدی، سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار پول می‌خواهیم. ما باید با دنیا ارتباط برقرار کنیم و چگونگی رسیدن به این هدف از ملزومات این رشد ۸ درصدی است.
پزشکیان گفت: در داخل هم تولیدکنندگان و اتاق بازرگانی را باید به میدان بیاوریم و به آنها میدان بدهیم تا در تصمیم سازی و فعالیت ها دستشان باز باشد. نباید یک تولیدکننده بدنش بلرزد از اینکه فردا چه بلایی می‌خواهد سرش بیاید و چه مشکلاتی پیش پایش قرار می‌گیرد.
* جلیلی: رشد ۸ درصدی اقتصاد یک ضرورت است
سعید جلیلی طی سخنانی ضمن تبریک عید قربان بیان کرد: دو ایراد به این سوالات وارد است؛ اگر چیزی قانون می‌شود و باید انجام شود، در چنین سطحی نباید در آن تردید ایجاد کرد. اگر سخن از رشد ۸ درصدی داریم، این یک ضرورت است ضمن اینکه در قانون هم آمده است.
وی افزود: مردم باید بتوانند انتخاب کنند که چه کسی می‌تواند این ضرورت را انجام دهد. نکته بعدی این است که معمولاً در برنامه برای تحقق رشد، عوامل متعدد وجود دارد و فقط سرمایه مطرح نیست. اینکه رشد را منوط به سرمایه کنیم، ناقص است. چرا که می‌دانیم رشد عوامل مختلف از جمله رشد، مدیریت سرمایه، استفاده از نیروی انسانی است و فناوری است. بعضاً یک فناوری می‌تواند رشد را جهش دهد.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: اگر می‌گوییم قرار است رشد ۸ درصدی داشته باشیم و این در برنامه هفتم هم آمده، از دولت خواسته شده که برای اجرای آن حدود ۴۷ برنامه تهیه کند و روز آغاز برنامه، باید برنامه‌نویسی‌ها برای اجرای برنامه هفتم شروع شود. اگر هنوز در اصل این موضوع تردید داشته باشیم، رشد محقق نمیشود.
جلیلی اظهار داشت: امروز این رشد ۸ درصد محقق می‌شود به‌شرطی که کار را از فردای انتخابات شروع کنیم اما باید بدانیم باید فرصت‌های کشور شناخته شود. ما که در شعارمان می‌گوییم یک جهان فرصت داریم، واقعی است و باید شناخته شود. می‌توان جهش داشت و رشد ۸ درصدی را در برنامه پنج‌ساله محقق کند اما صرفاً با جذب سرمایه انجام نمیشود، بلکه نیازمند مدیریت و مشارکت دادن آحاد جامعه هم هست.
وی عنوان کرد: دولت باید نقش‌آفرین باشد و برای هرکس از آحاد جمعیت کشور که استعداد و امکان دارد، بستر نقش را فراهم کند. این کار ممکن است و می‌توان این را اجرا کرد.
* زاکانی: مشکل ما تجویزهای اقتصادی آمریکاست
علیرضا زاکانی در این برنامه گفت: عید قربان را تبریک عرض می‌کنم و امید دارم بتوانیم ادامه دهنده راه سید شهیدان اهل خدمت رئیسی باشیم.
وی تصریح کرد: بنده یک پزشک هستم. پزشک اگر تشخیص غلط بدهد نسخه غلط می‌پیچید. تشخیص غلط به برنامه و کارنامه سیاه منجر خواهد شد. مشکل اقتصادی مشکل تحریم‌های آمریکا نیست، تجویزهای اقتصادی آمریکاست.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: لذا بنده برای تحول در اقتصاد، در ۴ محور اساسی برای ارتقاء شاخص عدالت و پیشرفت با استفاده از همه فرصت‌های داخلی منطقه‌ای و جهانی قائل هستم. نخست اینکه باید تاکید بر استقلال اقتصادی و ثبات‌بخشی به اقتصاد کشور بر اساس دلارزدایی از اقتصاد و تکیه بر پول ملی و افزایش قدرت آن کنیم.
وی ادامه داد: دوم جهش تولید با حرکت به سمت تولید محصول محور و دانش بنیان و با ارزش افزوده بالا را پیگیری کنیم و نکته سوم حاکمیت مردم سالاری دینی در عرصه اقتصاد را بپذیریم و با تکیه بر مردم و مشارکت آنها کار را پیش ببریم و نکته چهارم، خلق ثروت و توزیع عادلانه آن را در دستور کار قرار بدهیم. مشکل این است که مردم ریالی درآمد دارند اما با مسیری که تنظیم کردیم دلاری خرج می‌کنند این اشکال اساسی اقتصاد ماست.
بزرگترین ناترازی اقتصادی ما دخل و خرج ماست
زاکانی گفت: بزرگترین ناترازی اقتصادی ما دخل و خرج ماست که با ریال درآمد کسب و با دلار خرج می‌کنیم و تا وقتی حل نشود امکان حل موضوع نیست. ما نسخه‌های غلط اقتصادی می‌پیچیم. از سال ۱۳۷۲ که نسخه اقتصادی را ارائه کردند دنبال رهاسازی نرخ ارز و سرکوب دستمزدها و تضعیف دولت بودند.
وی ادامه داد: لذا باید برگشت به قدرت پول ملی و استقلال کشور را حفظ کرد. در حوزه تولید هم توجه به عدم خام‌فروشی و ایجاد زمینه ارائه محصول نهایی ارزش افزوده بالا مد نظر است و در خصوص مردم و مشارکت مردم هم مبتنی بر قانون اساسی امکانی باید ارائه شود چون با تکیه بر فناوری می‌شود فرآیندها را کوتاه کرد و ابزارآلات را کوچک کرد مردم را در اقتصاد وارد و نهایتا خلق ثروتی که صورت گرفت توزیع عادلانه خواهد بود.
* پورمحمدی: تمام روابط اقتصادی و تجاری ما قفل است
مصطفی پورمحمدی در وقت ابتدایی خود اظهار کرد: ما به همراه کارشناسان با اعداد و ارقام سرو کار داریم و تمام کارشناسان یک دغدغه جدی دارند و آن اینکه مسئله اقتصاد صرفاً راه‌حل اقتصادی ندارد و اقتصاد مقوله پیوسته به اجتماع و حقوق بین المللی و … است و نمی‌تواند بدون توجه به آنها راه‌حل اقتصادی ارائه داد.
وی گفت: در عرصه بین المللی دو دهه است که با تحریم رو به رو هستیم و دنیا تحریم فلج کننده را برای ما تجویز کرده است. ما در نقل و انتقالات مالی گرفتار هستیم. در ۲۰۴ کشور جزو لیست سیاه بوده و روابط تجاری و مالی ما قفل شده است.
پورمحمدی افزود: در داخل کشور نیز حرکتهایی انجام می‌شود از جمله اینکه به سفارتخانه‌ها حمله شده و برای ما هزینه ایجاد می‌شود یا حوادث بین المللی از جمله حادثه اوکراین رقم می‌خورد.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: چگونه ما باید مسائل خود را بدون توجه و فرصت شناسی از مسائل بین المللی حل کنیم؟! اقتصاد و صنعت ما حجم بسیار زیادی دارد؛ در مسائل داخلی نیز همینطور است و نمیتوانیم مسائل داخلی را نادیده بگیریم.
وی گفت: امروز ما نیازمند هستیم تا در عرصه خارجی به وفاق بین المللی برسیم و در عرصه داخلی نیز باید اعتماد بسازیم؛ امروز مردم، ما را باور ندارند و ما را صادق نمی‌دانند و باید صادقانه راه حل‌ها را ارائه بدهیم.
** در بخش دوم مرحله اول، هر کاندیدا به مدت ۴ دقیقه به نقد اظهارات دیگر نامزدها پرداخت.
* قاضی زاده هاشمی: دست از مردم آزاری در بخش اقتصاد برداریم
امیرحسین قاضی زاده هاشمی گفت: همانطور که حدس می‌زدم در بخش اول حرفهای کلی شنیدیم. حرفهایی که قبلا هم شنیده شده ولی در عمل یک دهه برای ما اقتصاد و رشد منفی ایجاد کرده است. هزینه تصمیمات اشتباه ما را مردم و خانواده‌های ما می‌پردازند. امروز شاهد هستیم سفره ایرانی‌ها کوچکتر می‌شود و بیش از ۱۱ میلیون نفر مجرد داریم؛ حجم طلاق زیاد شده است.
وی افزود: من در دولت خانواده به مسئله جزئی می‌پردازم تا هر تصمیمی که می‌گیریم به صورت عینی اثرش در سفره خانواده چه خواهد بود؟ خواهشم این است که دوستان به جای اینکه باز نسخه‌های قبلا ارائه شده را مطرح کنند که نتیجه بدش را هم یک دهه پس دادیم از گفتنش بپرهیزند.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: برای حل مشکل اقتصاد اول باید از داخل شروع کنیم؛ اقتصاد ما باید پیش بینی پذیر شود. بخش خصوصی باید شریک راهبردی ما شود. دولت باید جایی وارد شود که بخش خصوصی وارد نشده است.
قاضی زاده ادامه داد: دست از مردم آزاری در بخش اقتصاد برداریم؛ کارهای خیلی خوبی در دولت آقای شهید رئیسی درحوزه اقتصاد صورت گرفت که باید آن را ادامه دهیم.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: خام فروشی را باید درست کنیم؛ به جای صدور نفت خام، فرآورده تولید کنیم و اشتغال و ارزش افزوده ایجاد کنیم. ما الان نفت خام صادر و روغن با سه برابر قیمت وارد می‌کنیم. می‌توانیم به کشورهای همسایه و تجار آنها بگوییم بیایید در کشور ما پالایشگاه بزنید ما نفت خام به شما می‌دهیم و شما هم به ما محصول بدهید.
وی اظهار داشت: باید بسته مشترک و شهرک صنعتی مشترک برای سرمایه گذاری ایجاد کنیم. راهبردهای صنعتی و سیاستهای ارزی و تجاری باید به نفع تولید و رفاه خانوار باشد. باید کاری کنیم که مردم با ایجاد رقابت، قدرت انتخاب کالای باکیفیت و ارزان را پیدا کنند.
* قالیباف: اجرا کردن برنامه هفتم نیازمند مدیر قوی است
محمدباقر قالیباف نیز در بخش دوم سخنان خود با اشاره به صحبتهای نامزدهای دیگر انتخابات، گفت: آقای پزشکیان گفتند انسجام، من این را قبول دارم؛ آقای پورمحمدی گفتند فقط اقتصاد نیست فرهنگ هم هست، بله این درست است. به همین خاطر می‌گوییم وقتی حرف از سرمایه‌گذاری می‌زنیم، یک بخشی سرمایه گذاری و یک بخش بهره‌وری است.
وی افزود: پنجاه درصد رشدهای ۹ درصدی در برخی کشورها از بهره وری حاصل شده است. از مدیریت صحیح حاصل شده است. رئیس جمهوری که قابلیت این را داشته باشد و قوی است باید از ظرفیت اندیشمندان و متخصصان استفاده کند.
قالیباف افزود: بهره‌وری می‌تواند نیمی از این هشت درصد را بسازد. معتقدم اگر انسجام نداشته باشیم نمیشود.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: برنامه هفتم تبدیل به سند ملی شده است, حتما ممکن است اشکالاتی هم داشته باشد. مهمترین موضوع برنامه هفتم خانواده محوری است. سبد خانوار در همه ابعادش در این سند دیده شده است و اجرا کردن این سند نیازمند یک مدیر قوی است.
قالیباف تاکید کرد: ویژگی برنامه هفتم این است که در ماده ۱۱۸ پیش بینی شده شورای راهبری تشکیل شود تا هر کجا اشکالی وجود داشت کمیته‌ای پیش بینی شده که اصلاح کند. ولی بدانیم قانون هست و باید اجرایش کنیم نه اینکه بگذاریمش کنار. بگذاریم کنار یعنی برویم سمت بهانه جویی.
وی ادامه داد: ۱۷ و نیم درصد از ۹ میلیون بشکه هدر می‌رود. ما از این انرژی در حوزه پتروشیمی که درآمدی قریب به ۲۰ میلیار داریم، فقط ۷ و نیم درصدش را استفاده می‌کنیم.
قالیباف بیان داشت: ما اقتصاد را پیش بینی پذیر نکردیم و اینکه تصمیمات سیاستی و قاعده گذاری غلط داریم. یعنی اینکه همین ۴۸ ساعت گذشته یک وزارتخانه یک تصمیمی گرفته که با آن سرمایه می‌تواند فرار کند. نباید اینطور باشد.
* پزشکیان: ۴۰ سال است می‌گوییم اقتصاد را درست می‌کنیم
پزشکیان در بخش دوم صحبتهای خود طی سخنانی گفت: هیچ کشوری از جنگ جهانی دوم تا الان بدون رشد صادرات و سرمایه گذاری خارجی نتوانسته اقتصاد خود را درست کند. بنابراین ما باید صادرات و سرمایه گذاری خارجی داشته باشیم.
وی افزود: ما الان گران میخریم و ارزان می‌فروشیم و در فروش نفت کلی ضرر می‌کنیم. چه کسی باید جواب دهد که چرا اینقدر مفت دارایی‌هایمان را می‌فروشیم؟ چه کسی باید جواب دهد چرا باید گران بخریم؟
پزشکیان با اشاره به مصوبه مجلس برای واردات خودروهای دسته دوم عنوان کرد: واردات ماشین‌های دست دوم را افتخار خود می‌دانیم ولی آیا این برازنده جامعه ایرانی است که ماشین دست دوم بخریم؟ تازه برای واردات این خودروها هم دولت دلار برای تخصیص ندارد.
کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری با بیان اینکه تحریم فاجعه است، گفت: ما می‌گوییم تحریم را دور می زنیم ولی در این مسیر غلط که می‌رویم کلی بخور بخور وجود دارد. ما کشور پانزدهم از آخر در آمار فساد هستیم. سوال این است که اینهمه بخور بخور از کجا می‌آید؟
وی افزود: قرار بود چین در ایران سرمایه گذاری کند ولی آنها گفتند تا FATF را حل نکنید سرمایه گذاری نمی‌کنیم. امکان ندارد بدون وارد شدن به این چارچوب‌ها بتوانیم سرمایه گذاری جذب کنیم یا شریک تجاری درست حسابی داشته باشیم.
پزشکیان با بیان اینکه چهل سال است می‌گوییم اقتصاد را درست می‌کنیم اما روز به روز پولمان و قدرت خریدمان بدتر می‌شود، عنوان کرد: ما الان نمیتوانیم تکنولوژی جدید را وارد صنعت نفت کنیم و در حال از دست دادن ذخایر کشورمان هستیم. به طوری که به جای ۴۰ درصد بهره وری در نفت ۱۲-۱۳ درصد بهره وری داریم و بقیه را مفت از دست می‌دهیم. خب این را چه کسی باید جواب بدهد؟
* جلیلی: لازمه‌ی رشد هشت درصدی دیدن فرصت‌هاست
جلیلی در بخش دوم مناظره گفت: لازمه‌ی رشد هشت درصدی دیدن فرصت‌هاست. البته باید اولویت وجود داشته باشد؛ اگر می‌گوییم باید صادرات و ارزآوری داشته باشیم باید تبدیل شود به مأموریت همه دستگاه‌ها نه‌اینکه فقط چند پروژه شود. ظرفیت اساتید و دانشگاه‌ها را چطور استفاده کرده و چه ماموریتی برایشان تعیین کردیم؟ امروز با فناوری که در کشور داریم، می‌توانیم موفقیت‌های بزرگ داشته باشیم. همان کسی که می‌گفت فشار حداکثری، بعد از گذشت زمان، گفت آن فشار حداکثری شکست فاحش خورد.
وی عنوان کرد: با برنامه‌ریزی و نگاهی که شهید رئیسی داشت، همان کسانی که زمانی گفته می‌شد با ما روابط نخواهند داشت مگر با فلان قرارداد، ولی آمدند و همکاری راهبردی با شما می‌کنند. نمی‌گویند اول باید فلان موضوع انجام شود. آمریکا می‌گوید یک بشکه نفت نباید فروخته شود ولی امروز از ایران نفت خریداری می‌شود. اگر فرصت‌ها را نبینیم موفقیت‌ها به‌دست نمی‌آید.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: شما باید بسته‌ی مجوزها را آماده کرده باشید که اگر کسی خواست سرمایه‌گذاری کند در درون سازوکار اداری گیر نکند. اگر سازوکار درستی وجود نداشته باشد، صادر کننده و وارد کننده دچار مشکل می‌شود؛ برای این موضوع ده‌ها ساعت جلسه گذاشتیم.
جلیلی بیان کرد: برخی ایرادات در تخصیص ارز وجود دارد که اگر درست کنیم، مسئله حل می‌شود. بدانیم که اولویت‌ها باید مشخص باشد. اگر هر روز سرمایه بیاید و درآمد زیاد شود ولی این دچار نشتی‌هایی باشد حتماً شکل نمی‌گیرد. برخی درباره موضوع انرژی می‌گفتند ۳-۴درصد پرتی وجوددارد؛ مجموع این پرتی‌ها در سال به چند میلارد دلار می‌رسد.
وی خاطرنشان کرد: رئیس‌جمهور باید فرصت‌ها را بشناسد و نقص‌ها را رفع کند.
* زاکانی: تعجب کردم آقای پزشکیان چطور نامزد ریاست جمهور شده است؟
زاکانی در دور دوم پاسخ به سوالات و اظهارات دیگر کاندیداها گفت: مردم! این صحبت‌ها شما را ناامید نکند. بنده چهار نکته را مطرح کردم؛ آزادسازی اقتصاد از کمند دلار، پیگیری افزایش و تقویت ارزش پول ملی، جلوگیری از خام‌فروشی با تکیه بر دانش، حاکمیت مردم در عرصه اقتصاد، ما سیاستهای اصل ۴۴ را انجام دادیم اما اختصاصی‌سازی کردیم و خصوصی‌سازی نکردیم. نکته بعد خلق ثروت و توزیع عادلانه است، مردم نباید اعانه‌بگیر باشند.
وی ادامه داد: این صحبت‌ها شما را ناامید نکند. آقای قالیباف در خصوص نقدینگی که ۲۶ برابر شده صحبت کرد. اصل نقدینگی مهم است اما باید سرگردان نشود و جایی سرمایه‌گذاری شود. در چین نقدینگی به تولید ناخالص داخلی آن بیش از دویست برابر است. میانگین دنیا ۱۴۴ برابر است. ایران ۷۵ درصد، لذا نقدینگی به ذات بد نیست.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: نکته دوم در خصوص آقای پزشکیان بود که کلی نکات را بیان کردند که همه چیز را به همه چیز گره زدند و نتیجه معلوم نشد چه شد! و نتیجه هم همین شد که نمیتوانیم. تعجب کردم چطور نامزد ریاست جمهوری شده است! مردم دیگر الان اطلاعات دستشان است، ترکیه هم جزء ناتو و WTH است و هم در مرکز FATF قرار دارد. در طی بیست سال تا الان ۲۵۰ هزار میلیارد در آنجا سرمایه‌گذاری شده است. همین ترکیه سال ۲۰۲۳، ۲۵۰ میلیارد دلار صادرات داشته است اما هفتاد درصد تورم دارد. ارزش لیر این کشور هم از ۵ سال پیش از یک دلار به ۳۲ دلار افزایش یافته است اینها را می‌شود تحلیل اقتصادی کرد.
زاکانی خاطرنشان کرد: علاوه بر اینکه راجع به چین صحبت کردیم. ما ۱۳ میلیارد یورو تفاهم‌نامه نوشتیم بیش از ۳۴۰ میلیون یورو ضمانتنامه گرفته شد. موضوع رشد هشت درصد هم با توجه به موضوع نیروی انسانی و سرمایه و در کنار آن آموزش از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی گفت: آقای پورمحمدی هم نکاتی را گفتند که عرض می‌کنم، مسیر را اشتباه رفتند و می‌شود حرفهای کلی قشنگ زد اما مشکل مردم حل نخواهد شد!
* پورمحمدی: سرمایه مردم در بورس از بین رفته است
مصطفی پورمحمدی در بخش دوم مناظره گفت: ضمن احترام به گذشته نظام و مردم، به توان ملی خود ایمان دارم و معتقدم دستاوردهای بزرگی توسط نظام حاصل شده است. اما ضروری است که واقعیت‌ها را نیز در نظر بگیریم.
وی تصریح کرد: با اتکا به نقاط قوت، باید ضعف‌ها را برطرف کنیم. علی‌رغم تدوین شش برنامه، رهبری معظم انقلاب فرمودند که تنها ۳۰ تا ۳۵ درصد از آنها اجرا شده است. مشکل کجاست؟ چرا به جای تمرکز بر واقعیت‌ها، صورت کلی رویاها را مطرح می‌کنیم؟ آیا ۸ درصد تعیین شده، امکان تحقق الزامات آن وجود دارد؟
وی گفت: برنامه باید امکان اجرا داشته باشد، چرا اجرا نشده است؟ همین برنامه در ماده الحاقیه ۳۵ نزدیک به ۲۵ مورد آمده است که ۶ ماه تا یکسال وقت داشتند تا تکمیل کنند؛ دولت قبلی جناب آقای رئیسی برنامه پیشنهاد داد اما دو سال طول کشید تا تصویب شود.
پورمحمدی خاطرنشان کرد: یک دولت دیگر برنامه‌ای تصویب کرده است که دولت دیگر باید اجرا کند که شعارهای آن متفاوت است! مردم از ما قول و قرار گرفتند و باید جواب آنها را بدهیم.
وی گفت: ساختار برنامه مشکل دارد. ۲۲۵ موضوع مهم وجود دارد که اولی تجهیز منابع مالی برای تحقق رشد ۸ درصدی است؛ آقای قاضی زاده ۲۵ میلیارد دلار گفتند که من کمتر از آن فکر می‌کنم. خوشبینانه ۵۰ درصد از منابع داخل تأمین کنیم که ۶ هزار همت می‌شود، از کجا باید تامین کنیم؟
پورمحمدی ادامه داد: مردم به ما اعتماد ندارند و سرمایه مردم در بورس از بین رفته است و پول‌های خود را به دلار و طلا تبدیل می‌کنند و حاضر نیستند به تولید هدایت کنند.
پورمحمدی گفت: با ۱۰ میلیارد یورو نمیشود رشد ۸ درصدی را اجرا کرد. نمیشود با خودفریبی و خوشبینانه با مسائل برخورد کنیم چراکه مردم مسائل را دیده و متوجه می‌شوند؛ من حرفهایی که اینجا زدم با کارشناسان متعهد و معتبر، دانشگاه‌‌های تهران و شریف و علامه وجوانان انقلابی مشورت کردم.
وی گفت: البته اینطور نیست که مایوس شده باشیم، ما راه را طی کردیم و در مقابل تحریم سخت، ایستادیم و این توانمندی ملی است که ما را به اینجا رسانده است.
پورمحمدی گفت: تحریم بسیار مهم است اما ما مهمتر هستیم! ما قدرتمند‌تر هستیم و باید قدرت خود را باور کنیم و اشتباهات خود را نیز بپذیریم و وعده‌های درست بدهیم و برنامه‌هایی که قابل اجرا نیستند مطرح نکنیم.
** در بخش اولِ مرحله دوم مناظره، کارشناسان اقتصادی، سوالات دیگری با موضوع «مردمی‌سازی اقتصاد» برای پاسخ دادن کاندیداها مطرح کردند.
سوالات به شرح زیر بود:
محمدجواد ایروانی (وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی): برای جهش تولید و سرمایه گذاری و مشارکت آحاد مردم چه الگوها و برنامه های مشخصی دارید؟
محمد خوشچهره (نماینده سابق مجلس): رویکرد رئیس جمهور برای تاکید روی طرحهای مردمی کردن اقتصاد چیست؟
حمیدرضا فولادگر (عضو شورای عالی اجرای سیاستهای کلی اصل ۴۴): سیاستهای اصل ۴۴ برای تغییر ریل اقتصاد کشور و انتقال از اقتصاد دولتی به وضعیتی بود که دولت نقش خودش را نظارت و تنظیم گری داشته باشد. چه اتفاقاتی افتاد که سیاستها جامع و خوب اجرا نشد؟ چرا فقط سراغ واگذاری هایی رفتیم آنهم با نگاه درآمدی؟ و توانمندسازی بخش خصوصی و تعاونی و ایجاد رقابت و رفع انحصار و آماده کردن محیط کسب و کار برای حضور مردم انجام نشد؟
سیدحمید پورمحمدی (معاون اقتصادی سابق سازمان برنامه و بودجه): تدبیر شما برای اینکه دست بخش خصوصی باز شود و شرکتهای دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی در بازار رقابت محدود شود چیست؟
محمدرضا باهنر (عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام): خصولتیها نه دولتی اند و نه خصوصی؛ برای اینکه این بنگاه های خصولتی را از این چرخه اقتصاد هم بهره وری شان را بالا ببریم و هم به مردم واگذار شود چه برنامه ای دارید؟
داود دانش جعفری (وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی): نقش شبه دولتی ها پررنگ است و واگذاریها به جای اینکه به مردم و بخش خصوصی واقعی باشد به شبه دولتیها واگذار شده است. منابع اینها هم غیرمستقیم ربط به دولت یا بخش عمومی دارد. از نظر شما در صورتی که بخواهید برنامه اقتصادی در کشور پیاده کنید، نقش شبه دولتیها را در واگذاری ها چطور می بینید؟ سیاست شما برای استفاده از منابع مردم در اقتصاد چیست؟
* قاضی‌زاده: سهام عدالت نباید حیاط خلوت سیاسیون می‌شد
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در سومین بخش سخنان خود در پاسخ به سوالات کارشناسان درباره برنامه‌اش برای مردمی سازی اقتصاد گفت: ظاهراً برخی دوستان بنا ندارند در جلسه بحث کارشناسی کنند. به احترام کارشناسان چند کلام بگویم. به عنوان یکی از افراد دولت آقای رئیسی، به برنامه‌های دولت ایشان و لایحه برنامه هفتم متعهد هستیم و خودم را ملزم می‌دانم همه تعهدات را اجرا می‌کنیم.
وی افزود: مردم وقتی اعتماد به نفس خودشان را از دست می‌دهند که سیاستمداران اعتماد به نفس نداشته باشند و سیاه نمایی کنند.
قاضی زاده ادامه داد: در خصوصی سازی اشکالاتی داشتیم که علتش محل بحث است؛ ما در حقیقت اختصاصی سازی کردیم، سهام عدالت کار خوبی بود ولی اشکالش این بود که مدیریتش را دولت حفظ کرد و مدیریت سهام عدالت باید به مردم واگذار می‌شد نه اینکه حیاط خلوت سیاسیون شود.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: کارخانه‌ها را واگذار کردیم و قانون را رعایت نکردیم در نتیجه حقوق کارگر حفظ نشد و دولت و قوه قضاییه مجبور به ورود و بازگرداندن کارخانه‌ها شد. رقابتهای اقتصادی باید پشت اتاق شیشه‌ای باشد که ابزارش بورس است. بنگاه‌های ناکارامد باید بهره ور شوند و به بورس بروند و واگذار شوند.
وی ادامه داد: این معنیش این نیست که سهم دولت را در سرمایه گذاری کم کنیم. دولت نباید تصدی گری کند. به جز امور حاکمیتی مانند امنیت و بهداشت و آموزش که دولت باید اینها را تضمین کند، دولت باید در جایی ورود کند که مردم نمی‌خواهند یا نمی‌توانند حضور داشته باشند. برای مثال اگر تعرفه بزرگراه‌ها واقعی شود سرمایه گذاران می‌آیند و کار را انجام می‌دهند و این کار بخش خصوصی است اما جاده روستایی را نمی‌توان انتظار داشت که بخش خصوصی انجام دهد، اینجا دولت باید سرمایه گذاری کند.
قاضی‌زاده با بیان اینکه دولت نباید با بخش خصوصی رقابت کند، گفت: بخش خصوصی شریک راهبردی دولت است. دولت باید تلاش کند و از توسعه بخش خصوصی لذت ببرد. با توسعه بخش خصوصی درآمد مالیاتی دولت افزایش می یابد و درآمدهای بخش عمومی و اشتغال بهتر می شود. یعنی هم درآمدهای دولت بیشتر می‌شود و هم هزینه‌های دولت و بار بیکاری که بر دوش دولت است کاهش می یابد.
* قالیباف: برای رشد ۸ درصد نیاز به سرمایه گذاری و بهره وری داریم
محمدباقر قالیباف در بخش سوم سخنان خود در این مناظره تصریح کرد: برای رشد ۸ درصد سرمایه گذاری و بهره وری داریم. از نظر من بهره وری از سرمایه گذاری ارجح است. چون بهره وری این فرصت را می‌دهد که ظرفیتهای موجود را حفظ کنیم و این بسترسازی میکند برای سرمایه گذاری آینده.
وی افزود: آقای پزشکیان به درستی گفتند که ارز برای واردات خودروهای کارکرده نداریم؛ اما باید بگویم در سال گذشته ۸ میلیارد دلار برای واردات خودروهای کارکرده تخصیص داده شد.
قالیباف تاکید کرد: در برنامه هفتم توسعه در ماده ۸، دولت موظف شده است که یکی از بانکهای تخصصی را به بانک توسعه تبدیل کند که نقدینگی به آنجا منتقل و صرف پروژه های عمرانی و تولید شود.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: نقدینگی که دست مردم است، به کیفیتش توجه داریم نه به کمیتش. می‌تواند بیشتر هم باشد. ولی نقدینگی که الان بیش از هزار همت است، از کمان برنامه ریزی خارج شده است.
وی ادامه داد: در برنامه هفتم که تصویب شده در ماده هشت، دولت موظف شده در همین سال ۱۴۰۳ یکی از بانکهای تخصصی را تبدیل به بانک تخصصی کند و منابع آنجا برای پروژه‌های زیرساختی برود.
قالیباف بیان داشت: در LPG آنچه در مدار خزانه اداره می‌شد ۲۷ همت بود، اما مجلس یازدهم پیگیری کرد این مبلغ ۱۸۰ همت شد.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه در یارانه‌ها، سه و نیم برابر الان داریم هدر می‌دهیم. یعنی هزار و دویست و شصت همت یعنی پنجاه درصد، ادامه داد: تحریم بله اثر دارد اما بنده معتقدم همه دستگاه های دولتی یک طرف، دستگاه دیپلماسی یک طرف. باید برای رفع تحریم تلاش کند. طرح مشخصی داریم که قدم به قدم می شود دنبال کرد.
وی ادامه داد: ۱۰۴ میلیارد دلار ما فقط در حوزه بهره برداری در سال پرت داریم. این اعداد را دقیق می‌گویم.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری در پایان بخش سوم سخنانش گفت: مردم بدانند انتخاب یک رئیس جمهور درست که بتواند این ظرفیتهایی که دارد از دست می رود را درست کند. همین الان قراردادهای ما با چین و روسیه عملیاتی نشده است. از ظرفیت شانگهای و بریکس باید استفاده کرد.
* پزشکیان: آنها که نتوانستند رشد اقتصادی را محقق کنند، باید محاکمه شوند
مسعود پزشکیان در پاسخ به سوالات کارشناسان درباره برنامه‌اش برای مردمی سازی اقتصاد و در ادامه اظهارات قالیباف درباره مدیریت کارآمد، گفت: اگر مدیریت اصلاح شود می‌توان از یک سری از مسائل هزینه‌ای پیشگیری کرد. اصلاحاتی که توسط صندوق بین‌المللی پول توصیه شد و در ۴۰ کشور مورد اجرا قرار گرفت، ۳ اصل و ۵ استراتژی بود. اگر ما این دستورالعمل را در کشور عملیاتی کنیم، قادر خواهیم بود تا یک سری از مشکلات داخل را حل کنیم.
وی افزود: ۳ اصل از جمله ۱. چه کسی مسئول است؟ ۲.چطور باید عمل کرد؟ و ۳. چطور باید پاسخگو بود؟ اگر ما تصمیم گرفتیم و خراب کردیم چه کسی هست که پاسخگو است. همچنین ۵ استراتژی هم شامل این است که اول: عملکرد این انسان‌ها چگونه است. ما خیلی از جاها آدم‌هایی را آورده‌ایم که کارایی ندارند ولی فوق‌العاده مدیریتی می‌گیرند. در حالی که ما باید پول را براساس عملکرد پرداخت کنیم. کسی که مدیریت را بدتر میکند و ضرر می‌زند فوق‌العاده مدیریت می‌دهیم.
پزشکیان خاطرنشان کرد: خصوصی سازی باید اولویت دیگر ما باشد. جاهایی که باید به بخش خصوصی بدهیم باید این کار را بکنیم. البته این مهم را کسی می‌تواند انجام دهد که پشتوانه علمی داشته باشد و الا اگر کسی را بگذاریم که هم‌جناحی و هم‌حزبی ما باشد همان اتفاقی می‌افتد که در این ۴۰ ساله افتاده است.
کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: ما باید از تجربیات بین المللی استفاده کنیم. عزیزان بگویند این حرفها که می‌زنند کدام رفرنس علمی، آن را بیان کرده است؟ کدام کشور از این راه رفته است؟ چند درصد کارشناسان ما این حرفها را قبول دارند؟ یک اصل هست که می‌گوید آن کسی که با اندیشه دیگران مشورت میکند نجات می‌یابد ولی کسی که بگوید فقط من اینکار را می‌کنم هلاک می‌شود.
وی عنوان کرد: همه گفتند ما ۸ درصد رشد اقتصادی می‌دهیم پس چرا تا الان موفق نبودند؟ آنها که گفتند و نتوانستند، باید محاکمه شوند. الان بازنشسته‌ها و معلمان ما نمی‌توانند زندگی کنند. چه کسی باید این مشکل را حل کند؟ آیا این مشکلات با شعارهای ما حل می‌شود؟
* جلیلی: انتخابِ رئیس‌جمهور و رویکرد او اهمیت دارد
سعید جلیلی اظهار داشت: مباحثی که مطرح شد، به انتخاب مردم کمک میکند. مهم است چه رویکردی می‌خواهد کشور را اداره کند. آقای پورمحمدی گفت چرا برنامه ششم اجرا نشد؟ چون دولتِ اولی که شما در آن حضور داشتید، اعتقادی به آن برنامه نداشت. اولین بار بود که دولت گفت من برنامه نمی‌نویسم و مجلس برنامه را نوشت. آن دولت به مجمع تشخیص نامه نوشته بود که اگر فلان توافق امضا نشود حقوق اسفند ۹۷ را نمیتوانیم بدهیم؛ هنوز هم امضا نشده و الان سال ۱۴۰۳ است. اما رویکرد دیگر، رویکرد شهید رئیسی است که خیلی از کارهایی که آنها می‌گفتند انجام نمیشود را انجام داد.
جلیلی بیان کرد: سوالاتی که کارشناس گفتند فرع بر یک اصل است. اگر دولت شناخت نداشته باشد چه بخش خصوصی باشد چه بخش دولتی یا چه بین اینها، سواستفاده شکل می‌گیرد و ناکارآمدی بروز می‌یابد.
وی گفت: بنده به یک کارخانه در لرستان رفتم که ۱۲۰۰ کارگر داشت ولی به‌نحوی واگذار شده بود که چون خریداران اهلیّت نداشتند، الان فقط چند نگهبان آنجا حاضر بود. همچنین به آذرآب رفتیم و می‌گفتند ۳۰۰۰ تن تولید داشته ولی این تولیدات بعد واگذاری به ۷۰ تن رسید. در هپکو نیز مشابه این رخ داد. این برای دولتی است که نداند چه کار میکند ولو شکل ظاهرش درست باشد.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: اینجاست که انتخاب اهمیت می‌یابد. اینجا باید کسی انتخاب شود که بداند از فرصت‌ها چطور باید استفاده شود. موضوع اهلیّت در واگذاری مهم است و باید بدانیم فقط سرمایه مهم نیست؛ ممکن است مقاصد دیگری داشته باشد.
جلیلی اضافه کرد: دولت مقتدر، مُشرف به مسائل و آگاه، باید بداند آنچه که می‌گذرد چیست.
* زاکانی: موضوع نقدینگی فاجعه‌ای است که در دهه ۹۰ توسط دولت روحانی اتفاق افتاد
علی زاکانی در پاسخ به سوالات و اظهارات دیگر کاندیداها گفت: امام فرمودند آنجا که مردم کار می‌کنند دولت حرام است وارد بشود. ما باید به اصل خومان برگردیم. دولت درحال حاضر رقیب مردم است و باید ناظر و مکمل باشد.
وی اضافه کرد: همه این معانی دولت مقتدر را ایجاد میکند، دولت مقتدری که جلوی مردم نیست و به مردم خدمتگزاری میکند. لذا اینجا نیازمند یک متناسب‌سازی دولت هستیم و این اتفاق بیفتد.
زاکانی با بیان اینکه نقدینگی دستوری نیست، اضافه کرد: مگر نقدینگی دست ماست؟ ما رعایت را برای انتقال این نقدینگی نمی‌کنیم و به طلا و ارز و … می‌رود لذا قانونگذاری در اینجا درست نیست و باید بستر سازی شود.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در واکنش به اظهارات پزشکیان و پورمحمدی در ارتباط با موضوع ترکیه تاکید کرد: دوستان بروند بار دیگر موضوع ترکیه را مرور کنند. یک الگوی جلوی چشم ماست که خلاف صددرصد نظرات اینهاست و مردم بیچاره می‌شوند. در خصوص مردمی کردن اقتصاد باید بخش خصوصی را باور کرد و موتور محرکه اقتصاد باید بخش خصوصی باشد و آحاد مردم بویژه بخش طبقات مردم باید مشارکت داشته باشند و تعاونی‌ها باید مورد دقت باشد و سیاست را در اصل توزیع رعایت کرد.
وی در ادامه تصریح کرد: موضوع نقدینگی که مطرح شد فاجعه‌ای است که در دهه ۹۰ توسط دولت روحانی اتفاق افتاد و شرایط را به سمتی برد که سال ۱۴۰۰ ، ۱۰۱ درصد نقدینگی داشتیم. این عدد در دولت آقای رئیسی به ۲۱ درصد رسید و این واقعا برای این دولت یک افتخار بود.
زاکانی افزود: همینطور روی هوا حرف زدن بی‌دقتی است. چرا ما دقت نمی‌کنیم؟ یک عده با مردم می‌جنگند! دولت در مواضع مقابل مردم است و بعد یک عده با فساد اقتصادی و شرایط مختلف سفره مردم را روز به روز تنگ‌تر می‌کنند. می‌شود کار کرد، امکانات کشور الی ماشاءالله زیاد است و صحبت تحریم کردند؛ باید تحریم داخل را خنثی کرد و بعد دیپلماسی اساس و بنیان آن را تغییر بدهد و تا زمانی که تحریم‌ها را خنثی نکردیم نمیشود به عنوان مثال در بحث کرونا به ما واکسن ندادند، واکسن را درست کردیم و بعد دیدند که تحریم بی‌اثر است و اگر دنبال رفع تحریم هستیم باید به توانمندی داخلی توجه کنیم.
* پورمحمدی: باید زیرساخت‌هایی ایجاد کنیم و با جهان خارج شوخی نکنیم
مصطفی پورمحمدی گفت: با توان ملی و مدیریتی قادر به حل مشکلات هستیم اما بایستی به نظرات کارشناسان بها بدهیم. درست است که ما سیاستگذار هستیم اما باید پشتوانه کارشناسی داشته باشیم؛ دنیای امروز دنیای فناوری، دانش،تخصص و تجربه است و اعداد و ارقام گویا هستند و اعداد فریاد می‌زند و خود را نشان می‌دهد!
وی گفت: بنده به شدت سخت‌گیر هستم. طرحهای بلندپروازانه‌ی بدون پشتوانه جواب نمی‌دهد. من طرحهای بزرگی اجرا کردم. بایستی دقت به واقعیت‌های خارجی را درنظر بگیریم.
پورمحمدی گفت: ثبات مالی رمز موفقیت اقتصادی است و اولین نکته در ثبات اقتصادی، کنترل تورم است و تورم ۵۰ ساله حدود ۲۰ درصد است اما تورم ۶ سال اخیر بالای ۴۰ درصد بوده است؛ مگر می‌شود با این تورم، ثبات اقتصادی ایجاد کنیم؟!
وی خاطرنشان کرد: ناترازی بودجه و کسری بودجه ۶۰۰ تا ۷۰۰ همت است و ناچاریم به نقدینگی و تورم تن بدهیم. مگر می‌توانیم از ناترازی بانک ها عبور کنیم؟ بخش بزرگی از نقدینگی قفل شده است که یا به خاطر سیاستهای تکلیفی یا بنگاه‌داری یا مسائل دیگر است.
پورمحمدی گفت: بدون برنامه‌ریزی نمیتوانیم موفق بوده و رشد ۸ درصدی داشته باشیم؛ بهره‌روی با مدیرانی که پشتوانه تخصصی دارند و توانمند هستند جواب می‌دهد.
وی گفت: برای بالا بردن بهره‌وری نمیتوانیم با کارشناسی که به ما اعتماد ندارد و یا کارشناسی که به فکر مهاجرت است کار کنیم و قطعاً نمیتوانم با آنها نرخ بهره وری را بالا برد؛ بدنه اجتماعی بایستی با ما همراه باشد و به ما اعتماد کند.
پورمحمدی گفت: ما باید زیرساخت‌هایی ایجاد کنیم و با جهان خارج شوخی نکنیم و از قدرت دیپلماسی با پشتوانه توان ملی بهره بگیریم؛ امروز باید رویکردها را عوض کنیم و نگاه حل مسائل بین المللی را تغییر دهیم.
** در بخش دوم از مرحله دوم، هر کاندیدا در ۴ دقیقه وقت داشت تا سخنان دیگر نامزدها را نقد کند.
* قاضی‌زاده: بنگاه‌های دولتی محل تجمع سیاسیون شده است
قاضی زاده عنوان کرد: ما هم به تجارب جهانی واقفیم اما یک نمونه از اینکه کشوری نسخه‌های بانک جهانی را رعایت کرده و توانسته اقتصادی کشور را درست کند، ذکر کنید. برخی نسخه‌ها بانک جهانی مفهومی به اسم انسان و انسانیت را قبول ندارد. برخی مطالبی که دوستان می‌گویند با حقایق جامعه ما متفاوت است. بعضی دوستان مطالبی می‌فرمایند که رویا پردازی است و با حقیقت جامعه در تعارض است.
وی افزود: بعضی‌ها می‌گویند نمیشود به اهداف قانون برنامه هفتم دست یافت. پس چرا کاندید شده‌اید؟ این نوع حرف‌زدن‌ها گول زدن مردم است.برخی از الان دبه در می‌آورند که فلان بخش برنامه قابل اجرا نیست بعد هم که موفق نشدند می‌خواهند به مردم بگویند ما از اول هم گفتیم که برنامه اشکال داشت و نمیتوانیم آن را اجرا کنیم.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: دولت نباید با مردم رقابت کند، این مخالف سیاست راهبردی است. در حوزه بهره وری بنگاه‌های دولت، تا انتصابات سیاسی جمع نشود مشکل بنگاه‌ها حل نمیشود و بنگاه‌ها محل تجمع سیاسیون شده است.
قاضی‌زاده گفت: ما در بنیاد شهید تجریه این کار را داریم و صندوق ذخیره ایثارگران را به جامعه ایثارگران واگذار کردیم و مجمع آن هم برگزار شده است و الان درحوزه سازمان اقتصادی کوثر هم در حال واگذاری به خود ایثارگران است. مردم قیم نمی‌خواهند و بهتر از هرکسی می‌توانند خودشان را مدیریت کنند. همان مردمی که جنگ را اداره کردند بهتر از ما می‌توانند جنگ اقتصادی را اداره کنند.
* قالیباف: ۲۲ میلیارد دلار ظرفیتها با کشورهای دیگر است که باید فعال شود
محمدباقر قالیباف با اشاره به تحریم‌های بین المللی، بیان داشت: اگر خود تحریمی داخلی را حذف نکنیم، نمیتوانیم تحریم بین المللی را حل کنیم.
وی تصریح کرد: یکی از مهم ترین موضوعات در تورم انضباط مالی در دولت است. ما آمدیم حسابهای دولتی را که بیش از ۲۵۰ هزار حساب بود، تحت عنوان حساب خزانه بانک مرکزی بردیم که ۵ یا ۶ هزار حساب شد.
وی افزود: گفتیم که پول به جای نقدی، باید به صورت اعتباری تخصیص داده شود. نتیجه چه شد؟ که همه دولتها در ماه آخر سال در پرداخت حقوق همیشه کسری نقدینگی داشتند و از خزانه پول بر می‌داشتند. در سال گذشته دولت بیش از ۱۹۰ همت در پایان سال در اعتبارات خود داشت پس می‌شود و می توانیم. یکی از مهمترین موضوعات در تورم انضباط مالی در دولت است.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به حضور در شهرداری، تصریح کرد: ۱۲ سال در شهرداری بودم و سه دولت نهم-دهم- یازدهم از ما پشتیبانی نمی‌کردند اما کار انجام دادیم. در یک جلسه از این سه دولت شرکت نکردم در ۲۵ سال ۷۰ کیلومتر ریل کشیده شد در تهران و در ۱۲ سال ۱۵۰ کیلومتر مترو کشیده شد.
قالیباف ادامه داد: پول این پیشرفتها از ظرفیتهای داخلی آمد حتی ال‌سی از چین فراهم کردیم و تنها ال‌سی بود که بدون پیش‌پرداخت و گارانتی بانک مرکزی باز شد آن هم برای شهرداری.
وی ادامه داد: بین ۱۸ تا ۲۲ میلیارد دلار ظرفیتهای گفتگوها با کشورهای دیگر است که می‌توانیم کار کنیم اما پرونده‌های آن بلاتکلیف است مانند شانگهای و توافقی که با روسیه داشتیم را استفاده نکردیم و باید آن را عملیاتی کنیم.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری در پایان بخش چهارم سخنانش، بیان داشت: بنده معتقدم ما می‌توانیم تحول را ایجاد کنیم و تمام این موارد در برنامه هفتم که الان قانون است اجرا شود تمام ظرفیتها فعال خواهد شد.
* پزشکیان: آقای زاکانی که می‌گوید ترکیه شکست خورده، برود جاده‌های آن را ببیند
مسعود پزشکیان واکنش به برخی نامزدها که پیش از این او را متهم به عدم داشتن برنامه کرده بودند، گفت: من تنها کاندیدایی بودم که گفتم سیاستهای کلی نظام و برنامه هفتم توسعه را اجرا می‌کنم و سایر رقبا به من گفتند که برنامه‌ای ندارم.
وی درباره بخشی از سخنانش که اشاره به الگوهای اقتصادی صندوق بین‌المللی پول که در ۴۰ کشور اجرایی شده، عنوان کرد: من نگفتم نسخه بانک جهانی را اجرا کنیم. گفتم ۴۰ کشور این مسیر را رفته‌اند. شما بگویید کدام کشور مسیری که شما به آن اشاره می‌کنید را رفته است.
کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری با اشاره به ادعای ۳ سال پیش قاضی‌زاده که گفته بود مشکل بورس را ۳ روزه می‌توان حل کرد، خاطرنشان کرد: چرا مشکل بورس ۳ روزه حل نشد؟ چرا آدم‌هایی غیرمتخصص را در مدیریت‌ها قرار می‌دهیم؟ آن آقا می‌گفت من با یک میلیون تومان شغل ایجاد می‌کنم. سوال ما این است که چرا آدمی که کارشناس نیست را سرکار می‌گذارید. چرا حرفهایی می‌زنیم که نمیتوانیم اجرا کنیم. آقای زاکانی می‌گوید ترکیه شکست خورده، بروند و جاده‌های آنها را ببیند.
* جلیلی: مردم در انتخاب با دو نگاه مواجه هستند
سعید جلیلی خاطرنشان کرد: مردم در انتخاب بین این هستند که یک نگاه حداقلی است و شک کنیم که می‌شود کار بزرگ انجام داد یا نه و دیگر اینکه می‌توان جهش داشت؟
نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: آیا برای فرصت‌ها برنامه‌ریزی کردیم و نشد؟ مثلا دانشگاه‌ها چه نقشی دارند؟ آیا برای دانشگاه ماموریت تعریف شده و یا اینکه دانشگاه محلی برای تدریس و گذراندن درس است؟ باید از علم و آگاهی استفاده کرده و رشد داد.
جلیلی تصریح کرد: امروز روستاها امکاناتی دارند و آیا برنامه داریم که از آن برای جهش کشور استفاده کرد؟ آیا هر روستا نمی‌تواند یک سلول برای جهش باشد؟ دولت چه نقشی در این زمینه دارد؟
وی اظهار داشت: دولت نباید به مردم با عنوان قلّک نگاه کند. در سال ۱۳۹۹ در قضایای بورس به رئیس‌جمهور وقت نامه داده و گفتم این کار مشکل‌آفرین خواهد بود و اتفاقاً بازار سرمایه باید بستری باشد که مردم وارد ان شوند.
نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: اگر انضباط مالی داشته نباشیم، این مشکلات شکل می‌گیرد؛ مردمی سازی یعنی هر ایرانی بتواند نقش‌آفرینی کند و وقتی یک بانک خصوصی خلق پول میکند که ۶.۷ درصد تورم کشور را می‌افزاید، در حالیست که ۵۰ درصد از مردم تسهیلات نگرفته‌اند.
* زاکانی: آقای پورمحمدی؛ دیپلماسی التماسی را هم تجربه کردید!
زاکانی در پاسخ به سوالات و اظهارات دیگر کاندیداها گفت: ما قانون برنامه را می‌توانیم اجرا کنیم و اگر هم اشکال داشته باشد از طریق قانون اصلاح کنیم. در مجلس هفتم برنامه چهارم که در مجلس ششم تصویب کرده بودند بند الف ماده سه آن آزادسازی یک دفعه در حوزه انرژی مبتنی بر دلاریزه شدن بود و ما اصلاح کردیم و مانع شدیم.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با تاکید بر اهمیت مسئله کارشناسی تاکید کرد: ما کارشناسی را قائل هستیم اما مافوقش یک سیاستمدار هم هستیم.
وی خطاب به صحبتهای مطرح شده از سوی پزشکیان با تاکید بر اینکه باید برنامه‌ریزی برای خدمت‌رسانی وجود داشته باشد، ادامه داد: آقای پزشکیان فرمودند که اله می‌کنیم، باید به ایشان بگویم که ما اله کردیم و ۳۳ ماه در این دوره از مدیریت شهری ۱۲۰۰ حساب در همان هفته اول تجمیع کردیم و بعد از دو سال و نیم کاهش دادیم. ناظر به اعتبار و امکان توانستیم میزان درآمدهایمان را طوری بالا ببریم که غیر قابل تصور است و از طریق درست با فساد مبارزه کردیم و ناکارآمدی‌ها را از بین بردیم طرف مردم ایستادیم.
زاکانی با اشاره به استفاده از ظرفیت مردم گفت: باید راه را برای مردم باز کنیم و شفافیت را بپذیریم. در این دوره از مدیریت شهری در شهرداری تهران ما پذیرفتیم که مردم بر ما نظارت کنند.
نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری خطاب به پزشکیان وپورمحمدی افزود: مردم ما خوب هستند و کمک می‌کنند و مشکل ما هستیم که رفتارهایمان دوگانه است! این بد است و مردم نگاه می‌کنند چطور رفتار می‌کنیم؟ لذا کاری که در دولت آقای رئیسی ناظر به صدور آسان مجوزها و تحرک پروژه‌ها شد کار بزرگی بود و حضور مردم در اقتصاد و جهت‌گیری‌های مالی کار خوبی بود.
وی اضافه کرد: ما می‌توانیم در کوتاه مدت مردم را مشارکت بدهیم در بلندمدت بتوانیم تورم را کنترل کنیم. در کوتاه مدت با کنترل نرخ دقیق در حوزه ارز و ارزگذاری کردن و در بلند مدت هم نقدینگی را جذب کردن از مسیر درست. آقای پورمحمدی اصرار دارد که سیاست خارجی را گره بزند، دشمن به ما رحم نمی‌کند، دیپلماسی منزلت طلب وقتی موفق است که مشکل مردم را در داخل حل کنیم. میدان وقتی موفق بود و دیپلماسی می‌تواند روی دیگر سکه باشد. وگرنه دیپلماسی التماسی را هم تجربه کردید، در آن دولتی که بودید این را تجربه کردید، این راه حل نیست.
* پورمحمدی: علی‌رغم مخالفت‌ها، حکم شهرداری آقای قالیباف را امضا کردم
مصطفی پورمحمدی گفت: مسئله مهم این است که اهدافی را برای خود تعیین کرده و در این برنامه نیز تکرار کردیم و بعد می‌گوییم که اینها را انجام می‌دهیم! ما باید تجربه‌های خود را برای آینده معیار بگذاریم.
وی تصریح کرد: موضوع دیپلماسی و تحریم‌های داخلی به عنوان مکمل تحریم‌های خارجی را باید با تدبیر جلو ببریم. امروز دولتها موضوعیت ندارند و مردم موضوعیت دارند و بایستی با مردم مشکلات را حل کنیم.
پورمحمدی تصریح کرد: به همین جلسه نگاه کنید! در همین جلسه ما وفاق نداریم و آیا مشکلات بین‌المللی بدون وفاق ملی حل می‌شود؟ مقام معظم رهبری تدابیر و سیاستهای کلی دارند اما بعضاً توجیه می‌کنیم که به عنوان مثال شاید در یک موضوع خاص منظور رهبری چیز خاصی بوده و بدین ترتیب کشور را زمین‌گیر می‌کنیم.
وی گفت: ما باید مشکلات خود را حل کنیم. فضای سیاسی و تبلیغاتی بر روی تصمیمات ما اثر می‌گذارد و منافع ملی را به خطر می‌اندازد. این کشور به تمامی نیروها احتیاج دارد و اگر تمام نیروها با هم جمع شده و وفاق داشته باشیم به سختی مشکلات را حل خواهیم کرد.
پورمحمدی گفت: ما هماورد دنیای استکبار و داعیه دار تمدنی در دنیا هستیم اما نمیشود با این اختلافات و نگاه‌های غیرکارشناسی مشکلات خود را حل کنیم؛ هر موضوعی حداقل‌هایی دارد که باید این حداقل‌ها را قبول کنیم و به یکدیگر احترام بگذاریم و به کارشناسان و مدیران احترام بگذاریم.
وی گفت: زمانی که در وزارت کشور بودم در شهرداری حکم شهرداری آقای قالیباف را بنده امضا کردم و مخالفت‌هایی نیز بود اما اعتقاد به توانمندی‌های آقای قالیباف داشتم.
پورمحمدی گفت: ما ایده‌های روشن و برنامه‌های دراز مدت باید ارائه کنیم؛ من نگاه کلان سیاسی و اجتماعی داخلی و خارجی ارائه کردم؛ مسائل سیاسی مردم را منزوی و نگران کرده و بایستی رویکردهای سیاسی و فرهنگی خود را اصلاح کنیم.
** در بخش اولِ مرحله سوم مناظره، کارشناسان اقتصادی، سوالات دیگری با موضوع «مهار تورم» برای پاسخ دادن کاندیداها مطرح کردند.
سوالا به شرح زیر بود:
غلامرضا مصباحی مقدم: یکی از مشکلات جامعه ما تورم مزمن در نرخ بالاست؛ ۶ سال است تورم ۴۰ درصد و بالاتر داریم. شما با این تورم مزمن چگونه می خواهید برخورد کنید؟
طهماسب مظاهری (رئیس کل اسبق بانک مرکزی): ریشه اصلی رشد نقدینگی تحمیل دولت به بانکهاست.در صورتی که مردم شما را انتخاب کنند چه برنامه ای برای کنترل و مهار کسری بودجه و مهار تورم در حدودی که در برنامه هفتم پیش بینی شده دارید؟
محمدجواد ایروانی: برای تنظیم نقدینگی به تولید چه برنامه‌ای دارید؟
پیمان قربانی: (با اشاره به ناترازی بانکها با توجه به سیاستها و تکالیفی که به آنها محول شده است)؛ برنامه شما با توجه به تاکید برنامه هفتم بر کاهش ناترازی بانکها، برای اصلاح نظام بانکی و احیای بانکهای ناتراز و حل و فصل بانکهایی که قابلیت احیا ندارند چیست؟
مهدی غضنفری (رئیس صندوق توسعه ملی): درباره افزایش نقدینگی گفته شده که موجب تورم می شود. در اقتصاد کلا پارامترها با هم بده بستان دارند و نمیشود فقط یک پارامتر را چسبید. شما چگونگی نقدینگی را مهار می کنید در حالی که نقدینگی که روغن چرخد‌نده های تولید است را تامین می‌کنید؟
محمدرضا پورابراهیمی: راهکارهای شما با فرض استقرار تحریم‌ها، برای ناترازی بودجه به عنوان اصلی ترین موضوع و مولفه اثر گذار بر شاخصهای اقتصادی کشور چیست؟
خبر در حال تکمیل است…
