اکوایران: در سال ۲۰۱۶، اوپک در اوج ضعف خود بود. انقلاب شیل، که ایالات متحده را به بزرگترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل کرد، قدرت بازار عربستان سعودی و متحدانش را کاهش داده بود. سایر کشورهای غیر عضو اوپک، از برزیل گرفته تا روسیه، از تلاش‌های این کارتل برای حفظ قیمت نفت بالاتر از آنچه بازار آزاد دیکته می‌کرد، رها شده بودند. اما با این حال کارشناسان برای ثبت تاریخ درگذشت اوپک عجله کرده بودند.
به گزارش اکوایران، تعجب‌آور نبود که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، از جمله اولین رهبران خارجی بود که این هفته با ولادیمیر پوتین تماس گرفت تا پس از شورشی که شکست خورد، با او گفت‌وگو کند. پادشاه عربستان «آرامش خود را از کاهش تنش موفقیت آمیز» و «آرزوهای خود برای امنیت و ثبات بیشتر» را ابراز کرد.
بر اساس گزارشی که در بلومبرگ منتشر شده، نمی‌توان با قطعیت گفت شورشی که پوتین را تضعیف کرد، در روزها، هفته ها و ماه‌های آینده چه تاثیری بر فضای سیاسی روسیه خواهد گذاشت – اما می‌توان از یک چیز مطمئن بود: رهبر روسیه اوپک پلاس را قوی‌تر از همیشه ساخت. پوتین نشان داد اگر حذف شود، عربستان سعودی و بقیه کارتل‌های نفتی مرتبط به آن دچار مشکل خواهند شد. و در سوی دیگر، آنچه که شورش به روس‌ها و بازار نفت نشان داد این است که آنها باید به فکر روسیه بدون پوتین باشند.
در سال ۲۰۱۶، اوپک در اوج ضعف خود بود. انقلاب شیل، که ایالات متحده را به بزرگترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل کرد، قدرت بازار عربستان سعودی و متحدانش را کاهش داده بود. سایر کشورهای غیر عضو اوپک، از برزیل گرفته تا روسیه، از تلاش‌های این کارتل برای حفظ قیمت نفت بالاتر از آنچه بازار آزاد دیکته می‌کرد، رها شده بودند. اما با این حال کارشناسان برای ثبت گواهی فوت اوپک عجله کرده بودند.
پوتین و شاهزاده محمد در نشستی در حاشیه نشست گروه ۲۰ در هانگژو چین به توافقی دست یافتند که بازار نفت را متحول کرد. تنها در یک روز، روسیه چندین دهه مخالفت خود را با این کارتل کنار گذاشت و به ائتلاف جدیدی به نام اوپک پلاس پیوست. چند ماه طول می‌کشد تا این قرارداد علنی شود. این ترکیب جدید مستقیماً ۵۰ درصد از بازار جهانی نفت را در اختیار دارد.
شاهزاده محمد برای برنامه های مدرنیزاسیون خود به درآمد نفتی بیشتر و پوتین برای تامین مالی دیدگاه امپریالیستی خود و غلبه بر تحریم‌های غرب که پس از تهاجم به کریمه دو سال قبل اعمال شده بود، به دلارهای نفتی نیاز دارد.
اما پیوستن به اوپک با دلخوری در مسکو جشن گرفته شد. «ایگور سچین»، رئیس غول نفتی تحت کنترل دولتی روسنفت، به جای کمک به کارتل، خواهان ادامه فعالیت آزادانه اوپک بود. سایرین در صنعت نفت نیز به این قرار داد با دیدهٔ شک نگریستند. همینطور بسیاری در وزارت دارایی و بانک مرکزی روی خوشی به این توافق نشان ندادند.
در هر صورت، روسیه آنطور که عربستان سعودی ترجیح می‌داد به اوپک نپیوست، اما در دسامبر ۲۰۱۶ در وین به اصطلاح «اعلامیه همکاری» را امضا کرد. این اعلامیه نشان داد که عضویت بیشتر یک تشریفات بود تا یک پروژه دولتی.
تغییر رژیم از لحاظ تاریخی باعث ایجاد بزرگترین تغییرات در اوپک شده است. به طور مثال سقوط شاه ایران در سال ۱۹۷۹ و ورود هوگو چاوز به ونزوئلا در سال ۱۹۹۹. حال باید دید سقوط پوتین چه تبعاتی را در این مورد در بر خواهد داشت.
اگر پوتین برود، می‌تواند به معنای پایان ائتلاف اوپک پلاس باشد؛ نه فقط به معنای خروج روسیه، بلکه ۹ کشور دیگر که در این ائتلاف حضور دارند. ۱۰ عضو ائتلاف اوپک پلاس تقریباً ۱۵ درصد از نفت خام جهان را در ماه گذشته تولید کردند – این مقدار ناچیز نیست.
آنچه در پی خواهد آمد نامشخص است، اما عربستان سعودی در اوایل سال ۲۰۲۰ به جهان نشان داد که آماده است جنگ قیمتی، سیل بازار و سقوط قیمت‌ها را آغاز کند تا مسکو را مجبور کند در کنارش بماند.
اگر سقوط پوتین منجر به خشونت شود، بدترین سناریو ممکن است تولید ۱۰ درصد از عرضه نفت جهان را متوقف کند. بدتر از آن، نتیجه می‌تواند کنترل بخش‌های مختلف صنعت نفت کشور توسط جنگ سالاران مختلف – یا مثلاً الیگارش‌ها – در بر گیرد. ناگفته نماند که این امر برای قیمت نفت بسیار صعودی خواهد بود.
در چنین شرایط احتمالی‌ای، تاجر باهوش نفت – درست مانند جاسوسان زمان جنگ سرد – باید بر هنر «کرملینولوژی» تسلط داشته باشد.
