اکوایران: طی اجرای عملیات سیاست پولی بانک مرکزی در هفته منتهی به ۹ مهر ماه، ریپوی بانکی درخواست‌ها با سررسید ۷ روزه بوده و این بار ۱۵ بانک متقاضی دریافت اعتبار از بانک مرکزی بودند. در این عملیات، با حدود ۶۸ درصد از درخواست‌ها موافقت شد.
به گزارش اکوایران، یکی از ابزارهای پولی بانک مرکزی برای ساماندهی نیاز مالی بانک‌ها، اجرای عملیات بازار باز است. در این عملیات، بانک‌ها اعتبار موردنیاز خود را با قراردادن اوراق به عنوان وثیقه نزد بانک مرکزی، از این نهاد دریافت می‌کنند. ابتدا بانک‌ها مبالغ موردنیاز خود را اعلام کرده و سپس بانک مرکزی مشخص می‌کند که بانک‌ها اعتبار دریافت شده را در چه سررسیدی و با چه نرخ سودی باز می‌گردانند.
به بیان دقیق‌تر، بانک‌ها اوراقی که بانک مرکزی سررسید و نرخ آن را مشخص می‌کنند به این نهاد می‌فروشند و متعهد می‌شوند که در زمان سررسید، همین اوراق را با نرخ سود مشخص‌شده از بانک مرکزی دوباره بازخرید کنند. به همین دلیل به این فرایند، اجرای توافق بازخرید نیز گفته می‌شود.
گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که در عملیات بازار باز در هفته منتهی به ۹ مهر ماه، تقریبا ۵۷ همت از سوی ۱۵ بانک درخواست شده اما بانک مرکزی تنها با پرداخت حدودا ۶۸ درصد از این رقم موافقت کرده است. همچنین، ۲ بانک نیز در عملیات اعتبارگیری قاعده‌مند شرکت کردهاند.
مشارکت ۱۵ بانک در بازار باز هفته دوم مهر ماه
سیاستگذار پولی می‌تواند برای تحریک تقاضا و پاسخ به کمبود منابع مالی در میان بانک‌ها، منابعی مالی در ازای گرو گرفتن اوراق بهادار (با نام ریپو اوراق نیز شناخته می‌شود) در اختیار بانک‌های متقاضی قرار دهد. معکوس این عملیات نیز قابل تصور است که در برخی مقاطع در ایران به اجرا درآمده است که طی آن بانک مرکزی اقدام به فروش موقت اوراق بهادار خود به شبکه بانکی می‌کند (ریپو معکوس) و در ازای آن از بانک‌ها منابع مالی استقراض می‌کند.
بانک‌ها اوراقی که بانک مرکزی سررسید و نرخ آن را مشخص می‌کنند به این نهاد می‌فروشند و متعهد می‌شوند که در زمان سررسید، همین اوراق را با نرخ سود مشخص‌شده از بانک مرکزی دوباره بازخرید کنند. نرخ سود سالانه در حال حاضر ۲۳ درصد است و در زمان سررسید مشخص می‌شود که بانک‌ها چه میزان از آن را باید بابت اعتبارگیری یک هفته‌ای خود پرداخت کنند.
آخرین گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که در حراج ۹ شهریور ماه، ۱۵ بانک متقاضی دریافت اعتبار از بانک مرکزی بوده‌اند در حالی که این تعداد در هفته‌های قبل به مراتب کمتر بوده است. حجم درخواست‌های این هفته ۵۷ هزار و ۱۷۰ میلیارد تومان بوده است.
بانک مرکزی به عنوان مرجع ناظر بر اجرای سیاست پولی، با ۳۸.۶۴ همت از این رقم موافقت کرده و آن را در ازای دریافت وثیقه به بانک‌ها پرداخت کرده است.
به دلیل آن که عملیات بازار باز در ماه‌های گذشته سررسید‌های بلندمدت را تجربه کرده بود، تا عملیات بازار باز هفته گذشته همچنان بالای ۲۶۰ همت از توافق بازخرید بانک‌ها مانده بود که به سررسید خود نرسیده بود. در این هفته، نیز همچنان ۲۶۳ هزار و ۵۵۰ میلیارد تومان به عنوان «مانده توافق بازخرید سررسید نشده» در این مرحله و مراحل قبل باقی مانده است. همچنین، ۴۱ همت از توافقات بازخرید نیز سررسید شده‌اند.
اعتبارگیری ۹ همتی به صورت قاعده‌مند
اعتبارگیری قاعده‌مند نیز یکی از دیگر از ابزارهای بانک مرکزی برای مدیریت عملکرد بین بانک‌هاست. نرخ بهره این روش استقراض معادل ۲۴ درصد درحال حاضر تعیین شده و قرارداد آن نیز در پایان ۲۴ تا ۴۸ ساعت منقضی می‌شود و اصل پول به همراه بهره آن باید به بانک مرکزی بازگردد.
گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که در ۷ روز منتهی به ۹ مهر ماه، ۲ بانک یا موسسه اعتباری غیربانکی به مبلغ ۹.۷۹ هزار میلیارد تومان اقدام به اعتبارگیری قاعده‌مند از بانک مرکزی کردهاند.
همچنین، بازپرداخت اعتبارات قبلی سررسید شده نیز به ۱۱.۲۳ هزار میلیارد تومان رسیده است.
