اکبر محمودی؛ بازار: «ایران ایر» با نام رسمی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران که در ایران از ابتدای تاسیس با نام هُما شناخته می شود یکی از قدیمی ترین ایرلاین های هواپیمایی فعال در خاورمیانه و ایران است. این شرکت هواپیمایی در حالی به بیش از ۴۰ مقصد داخلی و بین المللی پرواز انجام می دهد که به گفته مدیر عامل کنونی ایران ایر این شرکت هواپیمایی در حال حاضر زیان انباشته دارد و درآمد این ایرلاین نسبت به سال گذشته دو برابر شده است.
بر اساس آمار، «ایران ایر» سالیانه بیش از ۷ میلیون مسافر را جابه‌جا می‌کند و طبق گفته های فرزادی پور مدیر عامل ایران ایر «هما» هیچ نیازی به حمایت هیچ جایی ندارد و یک ریال از دولت بودجه نمی گیرد و در خیلی از نقاط هم به دولت کمک می کند.
«ایران ایر» به عنوان پیشانی شرکتهای هواپیمایی در حالی باید از حمایت های دولت بهره مند باشد که در عمل این شرکت هواپیمایی در چند سال گذشته به خصوص در دوران خرید هواپیماهای برجامی مورد بی تدبیری قرار گرفت.
در سال ۱۳۹۴ پس از اجرای توافق هسته‌ای و برداشته شدن تحریم‌ها، شرکت هواپیمایی ایران ایر توانست در ۲۸ ژانویه، قرار داد ۱۱۸ فروند هواپیما با ایرباس امضا کند. تحریم‌های ظالمانه و پی در پی صنعت هوایی و شرکتهای هواپیمایی ایرانی از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا، ایران ایر را تا حدودی دچار مشکل و امکان نوسازی ناوگان و استفاده از ناوگانی مدرن را از این شرکت گرفت. در نتیجه ایران ایر مجبور بود از هواپیماهای قدیمی برای پروازهایش استفاده کند.
متن کامل گفتگوی خبرنگار خبرگزاری «بازار» با «شمس‌الدین فرزادی پور» مدیر عامل «ایران ایر» را در ادامه می خوانیم:
* «ایران ایر» به عنوان پیشانی شرکتهای هواپیمایی سالهای سال است که به عنوان یک ایرلاین زیانده شناخته می شود؟ آیا ایران ایر زیانده است؟
«ایران ایر» زیانده است اما آنچه که هست این است که این زیان مربوط به گذشته است و در حقیقت زیان انباشته محسوب می شود.
زیان انباشته «ایران ایر» دقیقا در نمی آید اما این زیان انباشته از بابت ارز است. به عنوان مثال ارزی که به ایران ایر اختصاص یافته مثلا با نرخ ۳ هزار تومان و پرداخت نشده است الان ارز به ۴۲ هزار تومان رسیده است
* چقدر زیان انباشته دارد؟
زیان انباشته «ایران ایر» دقیقا در نمی آید اما این زیان انباشته از بابت ارز است. به عنوان مثال ارزی که به ایران ایر اختصاص یافته مثلا با نرخ ۳ هزار تومان و پرداخت نشده است الان ارز به ۴۲ هزار تومان رسیده است. به هر حال زیان انباشته ایران ایر در حدود بالغ بر ۱۵ هزار میلیارد تومان است. پس آنچه که «ایران ایر» دارد زیان انباشته شده است.
هواپیماهای برجامی خریداری شده است با قیمت حدود ۳۵۰ میلیون دلار و با قیمت ۳۵۰۰ تومان و امروز با جریمه ها ۶۰۰ میلیون دلار شده است. یعنی «ایران ایر» با بانک طرف حساب است و با دلار ۴۲ هزار تومان. این موضوع وقتی در یکدیگر ضرب و مقایسه می شود گفته می شود که «ایران ایر» زیانده است
* می توانید بیشتر توضیح دهید؟
به عنوان مثال هواپیماهای برجامی خریداری شده است با قیمت حدود ۳۵۰ میلیون دلار و با قیمت ۳۵۰۰ تومان و امروز با جریمه ها ۶۰۰ میلیون دلار شده است. یعنی «ایران ایر» با بانک طرف حساب است و با دلار ۴۲ هزار تومان. این موضوع وقتی در یکدیگر ضرب و مقایسه می شود گفته می شود که «ایران ایر» زیانده است منطقی نیست.
درآمد «ایران ایر» نسبت به سال گذشته دو برابر شده است
* پس «ایران ایر» وضعیت خوبی در این چند سال پیدا کرده است؟
امروز درآمد «ایران ایر» نسبت به سال گذشته دو برابر شده است.
اگر گذشته «ایران ایر» را کنار بگذاریم «هما» هیچ نیازی به حمایت هیچ جایی ندارد. اگر گذشته «ایران ایر» را کات کنند و از یک جایی اعلام کنند که ایران ایر روی پای خود بایستد «هما» هیچ مشکلی برای اینکه بماند را ندارد
* الان مثلا «ترکیش ایرلاین» یک ایرلاین دولتی است و دولت این کشور از آن حمایت می کند. چرا دولت و یا سازمان میراث فرهنگی از شرکت ایران ایر حمایت نمی کند؟
اگر گذشته «ایران ایر» را کنار بگذاریم «هما» هیچ نیازی به حمایت هیچ جایی ندارد. اگر گذشته «ایران ایر» را کات کنند و از یک جایی اعلام کنند که ایران ایر روی پای خود بایستد «هما» هیچ مشکلی برای اینکه بماند را ندارد. اما اگر بخواهیم به گذشته بپردازیم طبیعتا زیان انباشته همچنان وجود دارد.
* در دوره مدیریت جنابعالی چه اقداماتی صورت گرفته است که می گویید ایران ایر زیان ندارد؟
ایران ایر در این چند سال برنامه کرده است طبق آن مواردی که دارد مسیرها را بهبود داده و اقدامات خوبی در بخش بازرگانی انجام داده است. امروز حقوق کارمندان ایران ایر دیرتر از ۲۹ هر ماه پرداخت نمی شود.
«ایران ایر» یک ریال از دولت بودجه نمی گیرد و در خیلی از نقاط هم به دولت کمک می کند
* از دولت بودجه نمی گیرید؟
«ایران ایر» یک ریال از دولت بودجه نمی گیرد و در خیلی از نقاط هم به دولت کمک می کند. به هر حال هما پیشانی ناوگان هوایی کشور است.
* ایران ایر الان چه تعداد هواپیمای فعال دارد؟
اطلاعات نشان می دهد در حال حاضر ایران ایر ۱۲ تا ۱۴ فروند هواپیمای در حال پرواز دارد. تعداد هواپیماهای «ایران ایر» حدود ۵۰ هواپیما است که به نام هما ثبت شده است. اما از این تعداد چه تعداد قابلیت برگشت دارد؟ باید گفت که برخی از آنها این قابلیت را دارند و برخی ندارند و اگر دارند هزینه های آن به قدری بالا است که صرفه اقتصادی ندارد. این موضوع نیازمند یک آنالیز دقیق دارد.
در خصوص زمینگیر بودن هواپیماهای هما باید گفت که حدود ۲۰ فروند هواپیمای زمینگیر می تواند وارد خط و مدار شود اما هزینه های ورود آن نیز مهم است
* چه تعداد هواپیمای زمینگیر دارید؟
هواپیمای زمینگیر دارد اما تک تک در حال ورود آنها به خط پروازی هستیم. در خصوص زمینگیر بودن هواپیماهای هما باید گفت که حدود ۲۰ فروند هواپیمای زمینگیر می تواند وارد خط و مدار شود اما هزینه های ورود آن نیز مهم است. یعنی باید بر اساس هزینه و شرایطی که دارند راهکاری پیدا شود که صرفه اقتصادی دارد یا ندارد؟
ایران ایر دنبال خرید هواپیما است و هر چه بیشتر بتواند بخرد بهتر. هنوز در این چند ماه خرید هواپیما نداشتیم
* قرار است هواپیمای جدید خریداری کنید؟
ایران ایر دنبال خرید هواپیما است و هر چه بیشتر بتواند بخرد بهتر. ما هنوز در این چند ماه خرید هواپیما نداشتیم. اقداماتی برای خرید کردیم اما هنوز هواپیمای جدیدی نخریدیم. حیات یک شرکت هواپیمایی، به وجود هواپیما زنده است. دنبال این هستیم که به توسعه ناوگان «ایران ایر» کمک کنیم.
