منطقه آزاد تجاری – صنعتی قشم، حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع از این جزیره را شامل می شود.
جزیره زیبای قشم مشرف به تنگه هرمز و مجرای ورودی به خلیج فارس و دریای عمان است. این جزیره که بزرگترین جزیره خلیج فارس است، به دلیل مجاورت با اقیانوس هند، وجود منابع نفت و گاز و واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهی و تجهیزات فرا ساحلی و برخورداری از تسهیلات بندری برای کشتیهای بزرگ یکی از راهبردیترین جزایر ایران و خلیج فارس است.
از سوی دیگر، ویژگیهای طبیعی و تاریخی این جزیره، باعث شده قشم به یکی از مقاصد گردشگری اصلی در ایران تبدیل شود.
منطقه آزاد تجاری – صنعتی قشم، حدود ۳۰۰ کیلومتر مربع از این جزیره را شامل میشود.
این منطقه به دلیل قرارگیری در نقطهای کلیدی از کریدور ترانزیتی شمال – جنوب، دسترسی به کریدور پروازهای بینالمللی شرق – غرب و تسهیلات بندری آن، که به نوعی مکمل بندر شهید رجایی است، نقش پررنگی در تجارت و بازرگانی جهانی دارد.
اهداف و محورهای اصلی فعالیتهای این منطقه آزاد تجاری – صنعتی شامل توسعه و گسترش صنعت ترانزیت و حمل و نقل، گسترش تجارت و خدمات تجاری، صنایع انرژی بر، صنایع بیوتکنولوژیک و منابع دریایی، صنایع گردشگری، شیلات و صید صنعتی، خدمات پشتیبان نفت و پارکهای انرژی است.
دسترسی به بازار گسترده سرزمین اصلی، کشورهای همسایه و کشورهای خاورمیانه و وجود ۱۷ میدان نفتی و گازی در کنار دسترسی به آبهای بین المللی، قشم را به محل مناسبی برای سرمایه گذاری در حوزه نفت گاز، پتروشیمی و انرژی تبدیل کرده است.
با ایجاد پنل تخصصی سرمایه گذاری و توسعه مناطق آزاد با رویکرد حوزه انرژی، در جزیره اقتصادی گردشگری قشم فرصتهای توسعه را در کشور ایجاد میکند.
قشم با برخورداری از ۱۷ میدان نفتی و گازی، موقعیت ویژهای جهت احداث و راه اندازی واحدهای پالایشگاهی، ذخیره سازی، نیروگاهی و سوخت رسانی به کشتیها برخوردار است. در حوزه تولید و صادرات محصولات پالایشگاهی با حضور یکی از بزرگترین پالایشگاههای تولیدکننده قیر کشور و راه اندازی یک اسکله نفتی در سطح جزیره، شاهد ارزآوری خوبی برای کشور و منطقه هستیم.
جزیره قشم با وجود چهار نیروگاه تولید برق، نخستین منطقه آزاد کشور از نظر خودکفایی در تولید برق است و امروز تولید مازاد جزیره در اختیار شبکه سراسری برق کشور و وزارت نیرو قرار میگیرد. عملیات سوختی در منطقه قشم برعهده گمرک سازمان منطقه آزاد قشم است و با توسعه فناوری ارتباطات، شاهد تسهیل و رونق گرفتن صنعت بانکرینگ باشیم.
ضرورت تولید و صادرات محصولات دارای ارزش افزوده در زنجیره محصولات پتروشیمی و نفتی، از برنامه ریزی برای احداث نخستین پارک پتروشیمی مناطق آزاد کشور در جزیره قشم مزیتها و ظرفیتهای بسیار خوبی برای حضور سرمایه گذاران داخلی و خارجی در حوزه نفت، گاز و پتروشیمی دارد.
منطقه آزاد قشم، در حوزه تولید و صادرات محصولات پالایشگاهی با حضور یکی از بزرگترین پالایشگاههای تولیدکننده قیر کشور و راه اندازی یک اسکله نفتی در سطح جزیره، شاهد ارز آوری خوبی برای کشور و منطقه هستیم. جزیره قشم با وجود چهار نیروگاه تولید برق، نخستین منطقه آزاد کشور از نظر خودکفایی در تولید برق است و امروز تولید مازاد جزیره در اختیار شبکه سراسری برق کشور و وزارت نیرو قرار میگیرد.
تعادل بخشی در رابطه بخش انرژی با مناطق آزاد و ویژه، تسهیل زمینههای صادرات انرژی و کالاهای نهایی مرتبط با حوزه نفت و گاز، ایجاد ارزش افزوده و جذابیتهای لازم برای تمامی ذینفعان این صنعت بزرگ و راهبردی و افزایش مطلوبیت برای سرمایه گذاران خارجی، را در این جزیره ایجاد میکند.
در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور در حوزه نفت، گاز، پتروشیمی و انرژی و ظرفیتهای بی شمار سرمایه گذاری و توسعه در این مناطق، ضرورت جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی را دارا است.
جزیره قشم خود دارای ۲ میدان گازی مستقل (گورزین و سلخ) است که علاوه بر این دو میدان راهبردی انرژی، این جزیره در مرکز میدانهای گازی دریایی دیگری نظیر هنگام، صالح، سلمان، سیری و … قرار دارد و میتواند در برنامه ریزی وزارت نفت برای بهره برداری از این میادین، یک پایگاه زمینی استثنایی به لحاظ دسترسی بدون واسطه آن به راههای آبی بین المللی وجود تاسیسات بندری بزرگ نظیر بندر بین المللی کاوه (با قابلیت پهلو دهی کشتیهای رده پاناماکس و یا نفتکش ها) به شمار آید.
جزیره قشم، با داشتن گاز طبیعی میتواند پذیرای احداث پروژه های، چون ایجاد صنایع متکی به انرژی، نظیر کارخانه GTL (تهیه سوختهای میان تقطیری همچون نفت، بنزین هواپیما و گازوئیل از گاز طبیعی) واحدهای تولید گاز مایع (LNG)، تولید آهن اسفنجی (HBI)، واحدهای تولید فرو آلیاژها، تولید آلومینیوم، واحدهای فرآوری مواد کانی غیر فلزی نظیر کلینکر، بی کربنات سدیم، احداث نیروگاهها برای تولید برق مورد نیاز جزیره و استانهای جنوب شرقی کشور و نظایر آنها باشد.
همچنین این جزیره میتواند محل ایجاد صنایع شیمیایی و پتروشیمی گاز نظیر، DME، MTBE، اولفینها و مشتقات آن، آروماتیکها و مشتقات آن و دهها صنعت مصرفی پایین دستی؛ نظیر پلاستیکهای صنعتی، الیاف مصنوعی، شوینده ها، فیلم، روغنها و واکسهای صنعتی، حلالها و نظایر آن باشد.
علاوه بر امکان ایجاد صنایع انرژی بر، صنایع شیمیایی و پتروشیمی گاز و دهها صنعت مصرفی پایین دستی، جزیره قشم میتواند به پایگاهی برای فعالیتهای نفتی و تامین خدمات جانبی این صنعت تبدیل شود که قرار گرفتن در موقعیت ژئواکونومیک و ژئو استراتژیک و وجود مزیتهای طبیعی جزیره، چنین امکانی را برای آن فراهم آورده است.
ایجاد ترمینال، مخازن و انبارهای نفتی در ساحل شمالی جزیره یکی از این امکانات است. ایجاد این ترمینال و تاسیسات پشتیبانی کننده آن، میتواند مرکزیتی برای سو آپ نفت و ذخیره سازی بنزین و گازوئیل مورد نیاز کشور به شمار آید.
امکان دیگر، احداث کارگاهها و سایتهای لجستیکی و پشتیبانی برای تامین قطعات و خدمات مورد نیاز صنعت نفت و گاز کشور است. احداث کارگاههای لوله سازی برای انتقال نفت و گاز، ایجاد واحدهای تولید سازهها و سکوهای نفتی، قطعات و تجهیزات مورد نیاز صنعت نفت نظیر شیرآلات و والوهای صنعتی و چندین فرآورده دیگر از زمره این کارگاهها و سایتهای لجستیکی و خدماتی محسوب میشود.