ابهام در نحوه محاسبه و پرداخت معوقات بازنشستگان تأمین اجتماعی، باعث اعتراض مستمری‌بگیران شده است. اطلاعیه سازمان نیز شفاف‌سازی لازم را نداشت و نگرانی‌ها درباره نادیده‌گرفتن حقوق واقعی افزایش یافته است.
به گزارش نبض بازار گلایه‌های متعدد بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی در فضای مجازی پیرامون عدم شفاف سازی در رابطه با تاخیر پرداخت معوقات، موجب ایجاد ابهام و سردرگمی بین این افراد شده است. این اعتراضات و شکایات نهایتاً سازمان را مجبور به انتشار اطلاعیه‌ای جدید کرد.
توضیحات سازمان تامین اجتماعی
در پی این اعتراضات، روابط عمومی سازمان تامین اجتماعی اقدام به ارائه توضیحاتی پیرامون پرداخت معوقات متناسب‌سازی کرد که در ادامه آمده است:
۱- فرآیند متناسب‌سازی حقوق و مستمری بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی، مطابق جزء (۲) بند (ر) ماده ۲۸ قانون برنامه هفتم پیشرفت، باید از سال ۱۴۰۳ آغاز شده و طی سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵ تکمیل گردد. هدف این فرآیند دستیابی به جبران ۹۰ درصد افت ضریب مستمری نسبت به حداقل دستمزد زمان برقراری مستمری میباشد.
۲- با توجه به قانون، حداقل‌بگیران (افرادی که مستمری آنها کمتر از حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار بوده و طبق ماده ۱۱۱ قانون تأمین اجتماعی ترمیم شده است) در دسته مشمولان متناسب‌سازی قرار نمی‌گیرند. اما مدیرعامل سازمان با پیگیری‌های لازم و گرفتن مجوز‌های مربوطه، در سال گذشته مبلغ ۷۱۶ هزار تومان به این افراد تحت عنوان کمک به حفظ قدرت خرید پرداخت کرد.
۳- برای کسانی که مبلغ متناسب‌سازی قانونی آنها در سال ۱۴۰۳ کمتر از این ۷۱۶ هزار تومان بود نیز مابه‌التفاوت پرداخت شد.
۴- محاسبه میزان معوقات مربوط به فرآیند متناسب‌سازی به نحو زیر صورت می‌گیرد:
ابتدا مبلغ متناسب‌سازی ذکر شده در فیش حقوقی اسفند سال گذشته با مبلغ کمک به حفظ قدرت خرید ترکیب شده و حاصل در عدد ۷ ضرب می‌شود. سپس مبلغ ۳ میلیون تومان علی‌الحساب پرداختی در خرداد ۱۴۰۳ از آن کسر می‌گردد.
برای توضیح بیشتر، مثال‌هایی نیز ارائه شده است:
– در صورتی که مبلغ متناسب‌سازی یک فرد ۱۵٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال باشد، مجموع ۷ ماهه آن به ۱۰۵٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال می‌رسد. پس از کسر مبلغ علی‌الحساب، میزان پرداختی نهایی ۷۵٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال خواهد بود.
– برای فردی که مجموع متناسب‌سازی و کمک به حفظ قدرت خرید وی ۷٫۱۶۶٫۸۴۰ ریال باشد، مجموع ۷ ماهه این مبلغ به ۵۰٫۱۶۷٫۸۸۰ ریال می‌رسد که پس از کسر مبلغ علی‌الحساب، مبلغ نهایی ۲۰٫۱۶۷٫۸۸۰ ریال خواهد بود.
– برای فردی که با ۱۰ سال سابقه بازنشسته شده و مبلغ مستمری وی بر اساس سنوات، تنها ۲۳۹٫۰۰۰ تومان است، مجموع معوقات مربوط به ۷ ماه مبلغی معادل ۱۶٫۷۳۰٫۰۰۰ ریال خواهد بود که کمتر از ۳۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال علی‌الحساب پرداختی به این فرد در سه‌ماهه اول سال گذشته است و لذا هیچ مبلغی از معوقات به ایشان تعلق نخواهد گرفت.
۵- مقرر شده است برای افرادی که مبلغ معوقات قانونی آنان کمتر از پرداخت علی‌الحساب ۳ میلیون تومان باشد، مبلغی از حقوق آنان کسر نشود.
شایان ذکر است که خرداد سال گذشته، مبلغ ۳ میلیون تومان به صورت علی‌الحساب به کلیه بازنشستگان پرداخت شد. به دنبال اقدامات دولت چهاردهم و تلاش‌های وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در نهایت از آبان سال ۱۴۰۳ احکام متناسب‌سازی صادر و معوقات به همراه مستمری ماهانه به حساب‌ها واریز شد.
چالش‌ها و نقاط مبهم
اگرچه این اطلاعیه تلاش کرده است تا پاسخگوی سوالات و مشکلات بازنشستگان باشد، اما همچنان تعدادی ابهامات در رابطه با جزئیات فرآیند متناسب‌سازی باقی مانده است:
– اطلاعیه سازمان تامین اجتماعی صرفاً به کلیت قانون برنامه هفتم و هدف جبران ۹۰ درصد اشاره دارد و از جزئیات فرمول‌ها، ضرایب و نحوه محاسبه دقیق برای گروه‌های مختلف خبری نیست. لذا بازنشستگان نمی‌توانند خودشان محاسبات دقیقی را انجام داده و میزان افزایش قانونی حقوقشان را مشخص کنند.
– اطلاعیه بین «متناسب‌سازی قانونی» و «کمک به حفظ قدرت خرید» تفاوت قائل شده، اما مشخص نیست که این کمک آیا جزئی از فرآیند متناسب‌سازی محسوب می‌شود یا یک اقدام مجزا است.
– همچنین نحوه محاسبه مبالغ معوقات، این تصور را ایجاد می‌کند که این مبلغ طی ۷ ماه به صورت ثابت بوده است، حال آنکه ممکن است برخی بازنشستگان در طول این ماه‌ها تغییراتی را مشاهده کرده باشند.
مسائل تامین منابع
نکته دیگری که مطرح است موضوع منابع مالی است. علی‌رغم اشاره به مشکلات ناشی از تامین منابع مالی در اطلاعیه، هیچ راهکار واضح و مشخصی درباره ایجاد منابع پایدار برای ادامه این فرآیند طی سال‌های آینده ارائه نشده است.
نتیجه‌گیری
در نهایت، اگرچه اطلاعیه مذکور تلاش کرده است تا برخی نکات و فرآیند‌ها را روشن کند، اما همچنان پرسش‌های بسیاری پیرامون نحوه محاسبات، برخورد سازمان با گروه‌های مختلف و چشم‌انداز بلندمدت منابع مالی باقی مانده که می‌تواند موجب عدم رضایت بخشی از بازنشستگان شود.
منبع تابناک
