به نقل از فواد شیرانی؛ در دنیای اقتصاد، نوسانات بازار نه‌تنها می‌تواند ثروت افراد را افزایش دهد، بلکه در یک چشم به هم زدن آن را کاهش می‌دهد. گزارشی از بیزینس اینسایدر در سال ۲۰۲۴ نشان داد که حتی برجسته‌ترین کارآفرینان دنیا مانند برنار آرنو، بنیان‌گذار LVMH، و فرانسیس بتانکورت مایرز، وارث لورآل، در مواجهه با بحران‌های بازار، میلیاردها دلار از دست داده‌اند. در ایران، هرچند اعداد و ارقام به اندازه این نام‌های جهانی شفاف نیست، اما استارتاپ‌ها نیز تحت تأثیر همین دینامیک‌های بازار هستند.
بازارهای جهانی: ثروت در نوسان دائمی
بر اساس گزارش بیزینس اینسایدر:
- برنار آرنو ۳۱ میلیارد دلار از ثروتش را به دلیل کاهش تقاضا برای کالاهای لوکس از دست داد.
- فرانسیس بتانکورت مایرز ۲۵ میلیارد دلار ضرر کرد به دلیل افت سهام لورآل.
- بنیان‌گذاران شرکت‌هایی چون Kering و Temu نیز با کاهش ارزش سهام شرکت‌هایشان مواجه شدند.
این آمارها نشان‌دهنده آن است که حتی در باثبات‌ترین بازارها، ثروت به‌طور مستقیم به قدرت خرید مصرف‌کنندگان و شرایط بازار وابسته است.
استارتاپ‌های ایرانی: فرصت‌ها و چالش‌ها در بازاری ناپایدار
بازار ایران، اگرچه به اندازه اقتصادهای جهانی شفاف نیست، اما دارای چالش‌ها و فرصت‌های خاص خود است. نمونه‌هایی از استارتاپ‌های موفق ایرانی:
- دیجی‌کالا: با رشد سالانه ۵۵٪ در سال ۱۴۰۲، یکی از بزرگ‌ترین بازیگران تجارت الکترونیک ایران است، اما با چالش‌هایی مانند قدرت خرید مصرف‌کنندگان و مشکلات زیرساختی مواجه است.
- خانومی: در بازاری که محصولات لوکس و آرایشی از اولویت مصرف‌کنندگان خارج می‌شود، رشد ۱۰۰۰ برابری فروش در ده سال گذشته شگفت‌انگیز است.
- اسنپ: با گسترش خدمات خود در حوزه‌های حمل‌ونقل، غذا و پرداخت، همچنان بر رشد تکیه کرده، اما رقابت شدید و محدودیت‌های قانونی می‌تواند مانع توسعه آن شود.
مقایسه: بازارهای جهانی در برابر بازار ایران
در حالی که برندهای لوکس مانند LVMH و لورآل به شدت وابسته به بازارهای بین‌المللی و قدرت خرید مصرف‌کنندگان ثروتمند هستند، استارتاپ‌های ایرانی در بازاری فعالیت می‌کنند که تحت تأثیر نوسانات اقتصادی داخلی، تحریم‌ها و کاهش قدرت خرید مردم است.
برای مثال:
- وقتی مصرف‌کننده اروپایی توان خرید کیف‌های لویی ویتون را از دست می‌دهد، سهام LVMH سقوط می‌کند.
- اما در ایران، استارتاپ‌هایی مانند دیجی‌کالا یا اسنپ، با ارائه خدمات ضروری‌تر، ممکن است بهتر بتوانند خود را با شرایط سخت تطبیق دهند.
نتیجه‌گیری: درس‌هایی از بازارهای ناپایدار
بازارهای جهانی و داخلی نشان می‌دهند که پایداری ثروت و رشد کسب‌وکار به عواملی همچون انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات، مدیریت ریسک و ارائه خدمات متناسب با نیازهای روز بستگی دارد.
- در بازارهای جهانی، برندهای لوکس باید بر تقاضای متغیر بازارهای مختلف تکیه کنند.
- در ایران، استارتاپ‌ها باید با خلاقیت و انطباق با نیازهای اقتصادی و فرهنگی، مسیر رشد خود را پیدا کنند.
این تجربه‌ها به ما می‌آموزد که چه در پاریس، چه در تهران، بازارهای ناپایدار می‌توانند ثروت و قدرت شرکت‌ها را دگرگون کنند. اما آن‌هایی که به‌جای ترس از نوسانات، آن را به فرصت تبدیل کنند، رهبران آینده خواهند بود.
پیشنهاد برای کارآفرینان ایرانی
برای موفقیت در بازارهای ناپایدار، کارآفرینان ایرانی باید:
- مدل‌های کسب‌وکار خود را متناسب با شرایط اقتصادی طراحی کنند.
- از داده‌محوری و تحلیل بازار برای تصمیم‌گیری بهره بگیرند.
- با بهره‌گیری از فناوری، هزینه‌ها را کاهش و بهره‌وری را افزایش دهند.
جهان امروز، دنیای تغییر است و تنها کسانی که تغییر را در آغوش می‌گیرند، می‌توانند در طوفان بازارهای ناپایدار، کشتی خود را به ساحل برسانند.
نویسنده: فواد شیرانی
