اقتصاد ۱۰۰ – ارائه تسهیلات به دانش‌بنیان‌ها اگرچه روندی رو‌به‌رشد دارد، اما جای خالی شفافیت و عدم اعلام نام شرکت‌های دریافت‌کننده وام قابل تأمل است.
به گزارش دیجیاتو و به نقل از روابط‌عمومی بانک مرکزی، «محمدرضا فرزین» طی نشستی با معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور و جمعی از تشکل‌ها و شرکت‌های پیشرو در حوزه فعالیت‌های دانش‌بنیان دیدار کرد.
رئیس‌کل بانک مرکزی با «مؤثر» خواندن این شرکت‌ها، بر حمایت همه‌جانبه نظام بانکی از آن‌ها تأکید کرد و گفت: «به منظور حل مشکلات ارزی شرکت‌های دانش‌بنیان و در راستای حمایت عملی از آنان، خط اعتباری ۵۰۰ میلیون دلاری در سال جاری برای این بخش اختصاص می‌یابد.»
بنابر اعلام فرزین، تخصیص این رقم جدای از سهمیه سالانه شرکت‌های دانش‌بنیان است:
«کمیته تأمین و تخصیص ارز در بانک مرکزی با حضور وزارتخانه‌های صنعت معدن و تجارت، بهداشت درمان و آموزش پزشکی و جهاد کشاورزی تشکیل شده است. در این کمیته نیازهای ارزی سالانه بخش‌های مختلف براساس منابع، تعیین و سهمیه هر یک از بخش‌ها برای گشایش اعتبار مشخص می‌شود. بانک مرکزی با توجه به ضرورت توجه جدی به شرکت‌های دانش‌بنیان و به منظور تسریع در حل نیاز ارزی فعالان این بخش، امسال جدای از سهمیه این بخش، ۵۰۰ میلیون دلار خط اعتباری جدید به آن اختصاص می‌دهد.»
به گفته وی، شرایط تخصیص این خط اعتباری هم با همکاری معاونت عملی و فناوری ریاست‌جمهوری و وزارت صمت تعیین می‌شود: «البته در همین راستا، نمایندگان این شرکت‌ها نیز می‌توانند در کمیته تأمین و تخصیص ارز مشارکت و حضور فعال داشته باشند.»
در سال جدید فعالین بخش خصوصی از عدم تأمین ارز موردنیاز خود بارها گلایه کرده‌اند و حال صحبت از تخصیص خط اعتباری ۵۰۰ میلیون دلاری بسیار قابل تأمل است. براساس گفته‌های فرزین، به‌نظر می‌رسد این خط اعتباری در راستای گشایش‌های ارزی محقق خواهد شد: «با توجه به گشایش‌هایی که در حوزه ارزی در راه است، خط اعتباری ویژه شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های آینده قابلیت افزایش نیز خواهد داشت.»
البته وعده گشایش‌های ارزی بارها از سوی دولت مطرح شده، اما در واقعیت محقق نشده است.
در راستای برطرف‌کردن نیاز شرکت‌های دانش‌بنیان برای حضور در نمایشگاه‌های صادراتی با هدف بازاریابی، رئیس بانک مرکزی اعلام کرد این شرکت‌ها می‌توانند ارز موردنیاز خود را در این زمینه از محل سرفصل نیازهای خدماتی از سامانه مربوطه تأمین کنند.
در این نشست با توجه به مشکلات شرکت‌های فعال در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان برای تأمین نقدینگی و سرمایه در گردش و همچنین ضرورت تسریع در تأمین به‌موقع نقدینگی این شرکت‌ها، فرزین دستور داد تا کمیته‌ای برای تدوین آیین‌نامه تسهیلات ریالی موردنیاز شرکت‌های دانش‌بنیان با مشارکت بخش اعتبارات بانک مرکزی و معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری تشکیل شود.
رشد ۸۵ درصدی اعطای تسهیلات به دانش‌بنیان‌ها
رئیس بانک مرکزی در بخش دیگری از سخنان خود اعلام کرد در سال گذشته ۱۸۷هزار میلیارد تومان تسهیلات برای شرکت‌های دانش‌بنیان اختصاص یافت که رشدی معادل ۱۶۵ درصد داشت:
«همچنین در دو‌ماهه سال جاری نیز ۲۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات در این بخش پرداخت شده که از رشدی معادل ۸۵ درصد برخوردار است.»
اگرچه بانک مرکزی به‌صورت فصلی آماری از ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان منتشر می‌کند، اما این آمارها از شفافیت کافی برخوردار نیستند. بنابر اعلام معاونت عملی ریاست‌جمهوری، بیش از ۸۷۰۰ شرکت دانش‌بنیان در حال فعالیت هستند، اما آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد کمتر از ۲۰ درصد این شرکت‌ها موفق به دریافت تسهیلات می‌شوند. ازهمین‌رو لازم است تا اسامی شرکت‌های دریافت‌کننده تسهیلات و مبلغ وام آن‌ها اعلام گردد تا این موضوع شفاف‌تر شود.
«خط اعتباری ۵۰۰ میلیون دلاری عیدانه‌ای ارزشمند و برکت‌آفرین است»
به گزارش دیجیاتو و به نقل از روابط‌عمومی معاونت علمی، «روح‌الله دهقانی فیروزآبادی»، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور، در این نشست تخصیص خط اعتباری ۵۰۰ میلیون دلاری در جهت حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان را عیدانه‌ای ارزشمند و برکت‌آفرین دانست و گفت: «امیدوارم این عیدی ارزشمند به شرکت‌های دانش‌بنیان، حاوی برکات و ثمرات دنیوی و اخروی باشد.»
او با ارائه گزارشی درخصوص ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان اظهار داشت: «هم‌اکنون ۸۶۰۰ شرکت دانش‌بنیان در کشور فعال هستند که ارزش فروش محصولات این شرکت‌ها سالانه بالغ بر ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است. این شرکت‌ها با ارزبری سالانه حداکثر ۵۰۰ میلیون دلار، نزدیک به یک میلیارد دلار ارزآوری دارند و سالانه بالغ از ۵ میلیارد دلار برای کشور صرفه‌جویی ارزی ایجاد می‌کنند.»
به گفته وی، شرکت‌های دانش‌بنیان از ظرفیت بسیار خوبی درزمینه کمک به شبکه بانکی و ارتقای سیستم‌های پرداخت و ارتباطات بانکی دارند که درصورت نیاز شبکه بانکی، امکان توسعه همکاری در این زمینه با بانک مرکزی وجود دارد.
«رضا اسدی فرد»، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری نیز در این نشست اظهار داشت این شرکت‌ها زمینه‌ساز اشتغال بیش از ۳۴۰ هزار نفر به‌ویژه فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند:
«اگرچه ۲۰ درصد شرکت‌ها ۸۰ درصد فروش را دارند، اما برخی شرکت‌ها هستند که عدد فروش بالایی ندارند اما قطعات بسیار راهبردی و کلیدی زنجیره ارزش صنایع را تأمین می‌کنند.»
گفتنی است در این نشست نمایندگان شرکت‌های دانش‌بنیان نیز به بیان مسائل و مشکلات خود در حوزه تأمین ارز و نقدینگی پرداختند که زمان‌بربودن تأمین ارز، در اولویت قرارگرفتن شرکت‌های دانش‌بنیان در دریافت تسهیلات ریالی، تخلف برخی صرافی‌ها درزمینه دریافت زیرمیزی و ضرورت تسهیل در تأمین به‌موقع نیاز ارزی ازجمله محورهای مطرح‌شده در این نشست بود.
در پایان این نشست مقرر شد بسته‌ای جداگانه برای شرکت‌های دانش‌بنیان به‌صورت مشترک بین معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و بانک مرکزی تهیه و راهکارهای حل مشکلات براساس تفاهمات به‌عمل‌آمده اجرایی شوند.
