اقتصاد ۱۰۰ – آمارها نشان می‌دهد رتبه ایران در شاخص جهانی نوآوری هفت پله صعود داشته و از جایگاه ۶۰ در سال ۲۰۲۱ به ۵۳ در سال ۲۰۲۲ رسیده است.
به گزارش گروه دانش و فناوری، همچنین گسترش کم‌سابقه بازار شرکت‌های دانش‌بنیان را شاهد بوده ایم؛ به طوری که حجم فروش این شرکت‌ها در سال ۱۴۰۱ به بیش از ۴۳۰ هزار میلیارد رسید.
تعداد این شرکت‌ها نیز از کمتر از ۶ هزار شرکت در سال ۱۴۰۰ به ۹ هزار شرکت دانش‌بنیان در سال ۱۴۰۲ رسیده است.
مطابق با جهت‌گیری اصلی دولت، صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری نیز در دوره جدید خود در راستای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، اقداماتی در جهت شکل‌دهی سازمان‌یافته به زیست‌بوم تامین مالی دانش‌بنیان انجام داد. این صندوق در چهار حوزه تسهیلات، توانمندسازی، سرمایه‌گذاری و ضمانت‌نامه به شرکت‌های دانش‌بنیان خدمات ارائه می‌دهد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد صندوق نوآوری از سال ۱۴۰۰ تا امروز نزدیک به ۱۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات به چهار هزار و ۶۲۵ طرح دانش‌بنیان ارائه کرده است. میانگین سالانه اعطای تسهیلات صندوق نوآوری به ۶ هزار و ۴۵۵ میلیارد تومان می‌رسد، رقمی که در دولت دوازدهم کمتر از دو هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است. مقایسه‌ها نشان می‌دهد میانگین سالانه ارائه تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان در دولت سیزدهم رشد ۲.۸ برابری نسبت به دولت دوازدهم داشته است.
از نزدیک به ۱۳ هزار میلیارد تومان تسهیلاتی که صندوق نوآوری در قالب تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا کرده است، نزدیک به ۹ هزار میلیارد تومان به واسطه اهرمی کردن منابع صندوق و با همکاری شبکه بانکی کشور بوده است. صندوق همچنین نزدیک به ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان از منابع داخلی خود تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان پرداخت کرده و در مجموع از طریق سازوکار خط اعتباری نزدیک به هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان نیز میزان پرداختی صندوق نوآوری به صندوق‌های پژوهش و فناوری بوده است.
میزان تسهیلات پرداخت‌شده صندوق بر اساس حوزه فعالیت این شرکت‌ها نشان می‌دهد از ۱۳ هزار میلیارد تسهیلات پرداخت شده بیشترین سهم به شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه برق و الکترونیک با رقم دو هزار و ۹۵۴ میلیارد تومان اختصاص داشته است. شرکت‌های حوزه ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته نیز در دو سال گذشته دو هزار و ۹۴۲ میلیارد تومان تسهیلات از صندوق دریافت کرده‌اند و پس از آن‌ها شرکت‌های فعال در حوزه مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی توانسته‌اند نزدیک به ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان تسهیلات از صندوق دریافت کنند.
چهارمین دسته از شرکت‌های دانش‌بنیانی که از صندوق تسهیلات دریافت کرده‌اند شرکت‌های حوزه دارو و فرآورده‌های پیشرفته بوده‌اند که سهم آن‌ها از تسهیلات صندوق نوآوری هزار و ۴۹۴ میلیارد تومان بوده است. شرکت‌های فناوری اطلاعات نیز با دریافت نزدیک به هزار و ۲۱۸ میلیارد تومان در رتبه پنجم قرار گرفته‌اند.
در حوزه خدمات و تجاری‌سازی که شامل شتاب‌دهنده‌های دانش‌بنیان می‌شود ۸۶۸ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده و حوزه تجهیزات پزشکی و همچنین کشاورزی و صنایع غذایی در مجموع نزدیک به ۷۰۰ میلیارد تومان از تسهیلات صندوق سهم داشته‌اند.
در حوزه ضمانت‌نامه نیز صندوق نوآوری و شکوفایی از ۱۵ مرداد ماه ۱۴۰۰ تاکنون توانسته است ۶ هزار و ۸۶۸ میلیارد تومان ضمانت‌نامه برای شرکت‌های دانش‌بنیان صادر کند. صدور چهار هزار و ۷۸۰ میلیارد تومان ضمانت‌نامه پیش‌پرداخت و هزار و ۷۲۰ میلیارد تومان ضمانت‌نامه حسن انجام کار بیشترین سهم خدمات ارائه‌شده در این بخش بوده است.
در حوزه ضمانت‌نامه نیز شرکت‌های فعال در حوزه ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته با سهم سه هزار و ۴۹۵ میلیارد تومان بیشترین میزان ضمانت‌نامه را از صندوق دریافت کرده‌اند. در رتبه دوم نیز شرکت‌های برق و الکترونیک با سهم نزدیک به دو هزار و ۱۰۰ میلیارد تومانی حضور دارند. شرکت‌های فعال در مواد پیشرفته، فناوری اطلاعات، دارو و فرآورده‌های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان، وسایل و تجهیزات پزشکی و خدمات تجاری‌سازی به ترتیب در رتبه‌های بعدی دریافت ضمانت‌نامه قرار دارند.
در طول دو سال گذشته صندوق نوآوری یکی از جهت‌گیری‌های اختصاصی خود را به حوزه سرمایه‌گذاری اختصاص داده است. قانون جهش تولید دانش بنیان، بانک‌های عامل را مجاز به تاسیس شرکت سرمایه‌گذاری مشترک با صندوق نوآوری کرده بود. در این زمینه صندوق نوآوری نیز از این ظرفیت استفاده کرده و درصدد تنظیم و تعریف همکاری و تاسیس صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر با شبکه بانکی کشور است.
بنگاه‌ها و شرکت‌های خصوصی نیز از دیگر شرکایی بودند که صندوق در حوزه سرمایه‌گذاری با آنان مشارکت به عمل آورد. صندوق از سال ۱۴۰۰ تاکنون میزان ۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در نقاط مختلف زیست‌بوم دانش‌بنیان را به ثمر رسانده است.
صندوق در دو سال گذشته سرمایه‌گذاری‌های خرد را با همکاری شتاب دهنده‌ها و صندوق‌های پژوهش و فناوری پیش برد. در این زمینه ۱۱۰ میلیارد تومان هم‌سرمایه‌گذاری بر شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدها فناور با همکاری صندوق نوآوری و صندوق‌های پژوهش و فناوری و شتاب دهنده‌های دانش‌بنیان صورت گرفته است. همچنین پنج هزار و ۵۰ میلیارد تومان میزان مشارکت صندوق نوآوری و شکوفایی در تاسیس صندوق‌های جسورانه بورسی بوده است.
انتهای پیام
