در حالی که استان زنجان در چهار سال گذشته پرچم‌دار مشارکت اقتصادی در کشور بوده، استان ایلام همچنان با کمترین حضور نیروی کار در بازار مواجه است؛ وضعیتی که از شکاف عمیق در فرصت‌های شغلی و انگیزه اقتصادی میان استان‌های مختلف حکایت دارد.
از سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳ ، در تمام فصول استان زنجان بالاترین نرخ مشارکت اقتصادی را در مقایسه با سایر استان‌ها به خود اختصاص داده‌اند. از طرف دیگر در چهار سال گذشته، استان ایلام در ۱۱ فصل پایین‌ترین نرخ مشارکت اقتصادی را داشته است.
نرخ مشارکت اقتصادی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تحلیل و بررسی بازار کار در کنار نرخ بیکاری است. نرخ مشارکت اقتصادی از نسبت جمعیت فعال بالای ۱۵ سال به کل جمعیت بالای ۱۵ سال محاسبه شده و بیانگر آن است که از کل جمعیت در سن کار، چه درصدی شاغل و چه درصدی بیکار اما در جستجوی شغل هستند و به عبارتی میزان امید به یافتن شغل و خوشبینی به وضعیت بازار کار را نشان می‌دهد.
نرخ بیکاری نیز از نسبت تعداد افراد بیکار به کل جمعیت فعال محاسبه می‌شود. همانطور که گفته شد جمعیت فعال از مجموع افراد شاغل و بیکار اما در جستجوی شغل به دست می‌آید.
کدام استان‌ها بالاترین و پایین‌ترین نرخ مشارکت اقتصادی را در فصول مختلف داشته‌اند؟
همانطور که اشاره شد از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ که مدت چهارسال محسوب می‌شود، در بیشتر فصول زنجان بالاترین نرخ مشارکت اقتصادی و ایلام پایین‌ترین نرخ مشارکت اقتصادی را در میان استان‌ها به خود اختصاص داده است.
براساس داده‌های مرکز آمار از وضعیت بازار کار در سال ۱۴۰۰ ، در بهار، تابستان و زمستان یزد و فقط در پاییز اردبیل بالاترین نرخ مشارکت اقتصادی را داشته است. با این‌وجود از بهار سال ۱۴۰۱ تا زمستان سال گذشته در تمام فصول بالاترین نرخ مشارکت اقتصادی به استان زنجان رسیده است. در این استان معمولا نرخ مشارکت نزدیک به ۵۰ درصد برآورد شده است.
از طرف دیگر در سال ۱۴۰۰ ، در بهار استان کهگیلویه و بویراحمد و در تابستان سیستان و بلوچستان پایین‌ترین نرخ مشارکت اقتصادی را تجربه کرده‌اند. در دو فصل انتهایی این سال نیز استان ایلام رتبه پایین‌ترین نرخ مشارکت اقتصادی را در اختیار گرفته است.
برآوردها حاکی از آن است که در سال ۱۴۰۱ در همه فصل‌ها استان ایلام کمترین نرخ مشارکت اقتصادی را به خود اختصاص داده است. در سال ۱۴۰۲ در دو فصل کهگیلویه و بویراحمد و در دو فصل دیگر ایلام پایین‌ترین نرخ مشارکت اقتصادی را داشته‌اند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال گذشته تنها در بهار استان کهگیلویه و بویراحمد پایین‌ترین نرخ مشارکت اقتصادی را داشته و در سه فصل دیگر این عنوان به استان ایلام رسیده است.
براین اساس می‌توان ادعا کرد که در چهار سال گذشته وضعیت بازار کار از نظر نرخ مشارکت اقتصادی در استان زنجان مثبت و در استان ایلام منفی بوده است.
