یکی از چالش‌هایی که نظام آموزش کشور هر سال با آن مواجه است، موضوع جذب نیروی انسانی و تبدیل وضعیت نیروهای پیمانی و خرید خدمات به استخدام رسمی است. نیروهای خرید خدمات افرادی هستند که تحت شرایط سخت کاری، با حقوق بسیار پایین و وضعیت بیمه‌ای نامناسب به فعالیت مشغول هستند.
آموزش و پرورش یکی از سازمان‌هایی است که برای بهبود عملکرد خود به نیروی انسانی نیاز دارد و برای تأمین این نیروی انسانی از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. روش‌های جذب معلم شامل کنکور سراسری، آزمون استخدامی و به کارگیری نیروهای خرید خدمات میباشد.
معلمان خرید خدمات با چالش‌های بیشتری مواجه هستند. برخی از آنها در مناطق مرزی با شرایط زندگی سخت و حقوق ماهانه ۵۰۰ هزار تومان و تنها ۵ روز بیمه در ماه مشغول به کار هستند.
معلمان خرید خدمات خود را نوعی مسکن و درمان اورژانسی برای آموزش و پرورش می دانند که برای مدتی درامر تعلیم و تربیت کمک حال هستند و هنگامی که نیروی جوان دانشگاه فرهنگیان به آموزش و پرورش وارد می شوند، آنها از کار اخراج می شوند یا حقوقشان بسیار کمتر از قبل می شود. به هر حال این قشر زحمت کش صحبت ها و درد و دل هایی دارند که باید به آن گوش کرد و تمام سعی و تلاش خود را در جهات برطرف کردن مشکات آنان به کار برد.
کارکنان خرید خدمات در چارچوب قوانین و ضوابط مشخص با طی مراحل اداری؛ با طرف مقابل قراردادی را امضا می کنند که اعتبارش معمولا یک سال است و در صورت رضایت طرفین این اعتبار قابل تمدید است. یکی از شروط اصلی برای به کارگیری کارمندان خرید خدمات؛ عدم استخدام آنها به صورت قراردادی یا پیمانی یا رسمی است.
هر ساله دولت در صورت وجود منابع و اعتبارات مالی؛ اقدام به تبدیل وضعیت نیروهای خرید خدمات می کند و یا آنها را در موارد محدودی استخدام می کند یا با آنها قرارداد پیمانی می بندد.
برای تبدیل وضعیت نیروهای خرید خدمات مستنداتی لازم است که به شرح زیر می باشد:
اشتغال در دستگاه‌های اجرایی بیرون از مرکز استان
داشتن مدرک تحصیلی دیپلم و بالاتر
وجود پست بلاتصدی
برخورداری از شرایط احراز شغل که مطابق با مصوبه هیات وزیران و طرح طبقه بندی مشاغل باشد.
تکمیل و ارسال اصل برگ تعیین مشخصات شغل و شاغل به رعایت شرایط احراز
تصویر اولین قرارداد خرید خدمت که ممهور به مهر و امضای مقام صلاحیت‌دار دستگاه با تایید استان و تاریخ آن قبل از اول خرداد ۱۳۷۸ باشد.
تصویر آخرین مدرک تحصیلی مهرشده توسط مقام صلاحیت دار
کمبود نیروی ۱۷۶ هزار نفری پر آموزش و پرورش این احتمال را پیش آورده است که نیروهای خرید خدمات دوباره در کار خود باقی بمانند.
نیروهای خرید خدمات در پایان هر سال وضعیتشان تعیین تکلیف می شود و پس از مشخص شدن تعداد نیروی مورد نیاز آموزش و پرورش؛ افرادی که سابقه بیشتری دارند و مدرک بالاتری دارند؛ در اولویت به کار گیری و استخدام هستند.
درخواست برای تبدیل وضعیت و استخدام یکی از مهم‌ترین خواسته‌های معلمان خرید خدمات آموزشی به شمار می‌آید. این موضوع از همان سال‌های ابتدایی اجرای طرح خرید خدمات آموزشی توسط برخی نمایندگان مجلس مطرح شد. آنها هشدار دادند که این طرح منجر به ایجاد معلمان شرکتی در سیستم آموزش و پرورش خواهد شد که در آینده خواستار استخدام خواهند بود.
در کنار استخدام، وضعیت نامناسب پرداخت حقوق و بیمه این افراد محل اعتراض است و این موضوع پس از مدت‌ها از از سوی مسئولان دولت هم شنیده می‌شود، وزرا و مسوولان آموزشی هم با تأیید اینکه طرح خرید خدمات آموزشی شاید در شرایطی موجب استثمار برخی از افراد شود و از استیصال آنها استفاده شود، گفت: تلاشمان این است که این مسئله را بازنگری کرده و از آنها به نحو مناسبی استفاده کنیم.
