آلمان یکی از کشورهایی است که برنامه‌ای بلندمدت برای ترویج فرهنگ خود در سطح جهانی تدوین کرده است. یکی از این فعالیت‌ها، گسترش زبان آلمانی در جهان است. به تازگی، دو شعبه از مؤسسات زبان آلمانی وابسته به دولت آلمان در تهران تعطیل شده‌اند که در ادامه به دلایل این تعطیلی خواهیم پرداخت.
مؤسسهٔ گوته، که به نام شاعر مشهور آلمانی، یوهان ولفگانگ گوته، نام‌گذاری شده است، یک سازمان غیرانتفاعی به شمار می‌آید که هدف آن ترویج زبان و فرهنگ آلمانی در خارج از مرزهای آلمان است. از مجموع ۱۵۷ مرکز این مؤسسه، ۱۲ مرکز در داخل آلمان و ۱۴۵ مرکز در کشورهای دیگر قرار دارند.
بنیاد گوته در سال ۱۹۵۱ به عنوان ادامه‌دهندهٔ فعالیت‌های فرهنگستان آلمانی که در سال ۱۹۲۵ تأسیس شده بود، تأسیس گردید و در حال حاضر در ۷۷ کشور جهان شعبه دارد. این مؤسسه همچنان با نام قبلی خود، یعنی بنگاه گوته، شناخته می‌شود. از سال ۱۹۵۴، مدال گوته به افرادی که در تقویت روابط فرهنگی آلمان با دیگر کشورها نقش مؤثری ایفا کرده‌اند، اهدا می‌شود. بخش عمده‌ای از هزینه‌های این مؤسسه از سوی دولت آلمان تأمین می‌شود و حدود ۱۱۰۰ کارمند دارد. ریاست مؤسسه از تاریخ ۱۳ نوامبر ۲۰۲۰ بر عهدهٔ کارولا لنتس است.
اهدای مدال به یک ایرانی
انستیتو گوتهٔ شهر وایمار آلمان، مدال یوهان ولفگانگ گوته، در تاریخ ۶ شهریور ۱۳۹۲ (۱۳ اوت ۲۰۱۳) به سه برنده از جمله محمود حسینی‌زاد مترجم زبان آلمانی از ایران اهدا کرد. هیئت مدیرهٔ انستیتو گوته، در بیانیهٔ خود دلیل اهدای مدال گوته به محمود حسینی‌زاد را، از جمله معرفی نسل جوان نویسندگان آلمانی‌زبان به خوانندگان ایرانی عنوان کرده‌است.
قوه قضاییه از تعطیلی مراکز غیرقانونی وابسته به دولت آلمان در تهران خبر داد.
مرکز رسانه قوه قضائیه اعلام کرد: صبح روز سه‌شنبه ۳۰ مرداد، ۲ شعبه از مراکز غیرقانونی وابسته به دولت آلمان که با نقض قوانین کشور، مرتکب اعمال غیرقانونی متعدد و تخلفات گسترده مالی شده بودند، با دستور مقام قضایی تعطیل شدند.
همچنین گزارش‌هایی از تخلفات سایر مراکز وابسته به آلمان در کشور، دریافت شده که تحقیقات در این مورد در جریان است.
کانال تلگرامی موسسه گوته نیز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: زبان آموزان گرامی، به اطلاع می‌رسانیم، ساختمان قلهک و دیباجی تعطیل میباشد. (کلیه کلاس ها اعم از حضوری و آنلاین برگزار نخواهند شد).
هنوز دلیل رسمی برای تعطیلی این موسسه فرهنگی اعلام نشده است.گفته می‌شود این اقدام متقابل برای بستن مراکز فرهنگی و اسلامی ایران در آلمان است.
اصل ماجرای پلمب مراکز غیرقانونی آلمان در تهران
گفتنی است، رسانه‌های آلمان روز چهارشنبه ۳ مرداد اعلام کردند که نیروهای پلیس این کشور به «مرکز اسلامی هامبورگ» حمله کردند و هم‌زمان وزارت کشور آلمان نیز با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که این مرکز اسلامی و سازمان‌های تابعه آن را ممنوع کرده و مدعی شد که «این انجمن اهداف اسلام‌گرایی افراطی» را دنبال می‌کند.
پلیس آلمان آبان‌ماه پارسال به بهانه بررسی برخی ادعاهای واهی و فاقد مدرک و سند، به مرکز اسلامی هامبورگ و ۵۴ مرکز دیگر در ۷ ایالت فدرال حمله کرد. وزارت کشور آلمان در آن زمان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: مرکز اسلامی هامبورگ و نهادهای تابعه به ظن اقدام علیه نظم عمومی مورد بررسی و ۵۴ مرکز در ۷ ایالت فدرال مورد بازرسی قرار گرفتند. در این بیانیه بدون ارائه هرگونه سند و مدرکی ادعاهایی علیه فعالیت‌های مرکز اسلامی هامبورگ مطرح شد.
مرکز اسلامی هامبورگ از مراکز مهم اسلامی و قدیمی آلمان است که سال ۱۳۳۲ با حمایت آیت الله بروجردی در شهر هامبورگ تأسیس شد. انتشار مجلاتی به زبان آلمانی و فارسی و ارائه خدمات مشاوره‌ای، بخشی از اقدامات این مرکز است. این مجموعه اسلامی، کتابخانه‌ای با بیش از ۶ هزار عنوان کتاب در موضوعات مختلف اسلامی و شیعی دارد.
تکذیب وقوع درگیری هنگام پلمب مراکز غیرقانونی آلمان در تهران
پس از پلمب ۲شعبه از مراکز غیرقانونی وابسته به دولت آلمان در تهران، برخی افراد مدعی درگیری مأموران یگان ویژه با کارکنان این شعب شدند که پیگیری‌ها حاکی از کذب بودن این ادعاها بود.
۲ شعبه از مراکز غیرقانونی وابسته به دولت آلمان که با نقض قوانین کشور مرتکب اعمال تخلفات گسترده شده بودند، تعطیل شد. پیگیری های انجام شده حاکی از است که ادعای ضرب و شتم و درگیری با ماموران کذب بوده و هیچ درگیری از جانب پلیس و کارکنان موسسه صورت نگرفته است.
سفیر ایران احضار شد
در پی اقدام متقابل ایران در تعطیلی موسسه زبان آلمانی گوته در تهران، وزارت خارجه آلمان سفیر ایران را احضار کرد.
وزارت خارجه آلمان با نقض منشور ملل متحد در خصوص لزوم عدم مداخله در امور داخلی کشورهای مستقل، از تصمیم برلین برای احضار سفیر ایران در این کشور خبر داد. آژانس فرانس پرس هم اکنون با انتشار خبری فوری گزارش داد: وزارت خارجه آلمان اعلام کرد که سفیر ایران در برلین را احضار می کند.
آلمان امروز سه شنبه با نقض منشور ملل متحد در خصوص لزوم عدم مداخله در امور داخلی کشورهای مستقل اعلام کرد که سفیر ایران را به بهانه تعطیلی یک موسسه زبان آلمانی در تهران احضار خواهد کرد.
وزارت امور خارجه آلمان با ادعای اینکه اقدام مقامات امنیتی ایران علیه موسسه زبان آلمانی در تهران را محکوم می کند، این اقدام را غیرقابل توجیه خواند و افزود: سفیر ایران احضار خواهد شد. این در حالیست که مؤسسه گوته وابسته به سفارت آلمان در تهران واقع در خیابان دیباجی جنوبی امروز پلمب شد.
کاربران فضای مجازی نسبت به تعطیلی موسسه زبان گوته واکنش های طنزآمیزی داشتند.
