درس خواندن در مقطعی که شما را از نظر اقتصادی تحت فشار بگذارد و بجای تمرکز بر روی درس‌ها نگران شهریه، تهیه کتاب و جزوه باشید نه تنها مفید نیست بلکه مضر هم خواهد بود. چراکه بعد از فارغ التحصیلی و گذراندن دوره طولانی و درس‌های سخت تفاوت چندانی در جامعه برای شما ایجاد نخواهد کرد.
بررسی‌های اخیر نشان از کاهش تمایل افراد جامعه به ادامه تحصیلات تکمیلی است. در مقایسه میزان شرکت کنندگان امسال با سال‌های گذشته روند کاهشی در این خصوص حکایت از عدم تمایل افراد برای داشتن مدرک در مقاطع بالاتر را دارد. به گونه‌ای که طبق گفته مدیر روابط عمومی سازمان سنجش حدود ۱۵۱ هزار نفر در این آزمون شرکت کرده‌اند که در مقایسه با سال گذشته حدود ۲۰ هزار نفر کاهش تقاضا داشته است.
در سال ۱۴۰۲تعداد داوطلبان این آزمون ۱۶۹ هزار و ۹۹۴ نفر بود. همچنین تعداد ۱۸۶ هزار و ۵۸۹ نفر در آزمون سال ۱۴۰۱ شرکت کرده بودند. بخش کثیری از داوطلبان در گروه علوم انسانی ثبت نام کرده بودند. کمترین تعداد داوطلب مربوط به گروه دامپزشکی نیز بود. این اعداد و ارقام نشان از کاهش علاقه افراد به ادامه تحصیل است.
در بررسی های اقتصادی از نظر به صرفه بودن ادامه تحصیل در ایران به این نتیجه رسیدیم که برای درس خواندن در مقطع دکتری هزینه ای نزدیک به ۵۰۰ میلیون تومان باید صورت گیرد اما از نظر تفاوت حقوقی و دستمزد این هزینه با شغل قابل جبران نیست. ضمن اینکه هزینه‌های کارت ورودی و هزینه‌های پیش ثبت‌نام با سرعت بسیار بالایی در حال افزایش است. در مقایسه آماری با سال‌های گذشته هزینه کارت‌های اعتباری حدود ۳ برابر شده است. برای کنکور سال ۱۴۰۳قیمت کارت اعتباری برای هر کد رشته ۶۰۰ هزار تومان است که افزایش ۸۰ درصدی نسبت به سال پیش دارد همچنین هزینه ثبت نام با تأخیر آزمون دکتری ۱۴۰۲ مبلغ ۶۲۸هزار تومان اعلام شد که در نوع خود بی سابقه بود. هزینه ثبت نام دکتری سال ۱۴۰۰؛ ۱۵۰ هزار تومان بود. بنابراین، مبلغ ثبت نام در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال گذشته ۵۸۵۰۰ تومان افزایش داشت. در سال ۱۴۰۲ هزینه ثبت نام کنکور دکتری ۱۶۹۵۰۰ تومان افزایش یافته است.
در ادامه داوطلبانی که در مرحله اول مجاز می‌شوند، لازم است جهت شرکت در مصاحبه دکتری دانشگاه‌های مختلف نسبت به واریز هزینه به صورت الکترونیک در سامانه ثبت نام مصاحبه و یا به شماره حساب اعلام دانشگاه اقدام نمایند. همچنین هزینه مصاحبه دکتری در دانشگاه‌های مختلف، به یک میزان نیست و برای اطلاع از این مورد جدولی از هزینه های مصاحبه در سال گذشته را در زیر مشاهده می‌کنید.
یکی از مهم‌ترین مسائل برای داوطلبان تحصیلات تکمیلی بحث هزینه‌های دانشگاه و همچنین میزان هزینه‌های قبل و بعد از قبولی در آزمون کنکور است که با توجه به افزایش بیش از ۵۰ درصدی در این خصوص عده زیادی توان خرید این کارت و شرکت در این دوره را ندارند اگر بخواهیم جزئیات این هزینه را شمارش کنیم به این صورت خواهد بود که خرید کتاب‌های آمادگی برای آزمون، کلاس‌های نکته و تست، کلاس‌های آمادگی برای مصاحبه، دریافت مدرک آیلتس، داشتن چند مقاله، اختراع ، مقاله های بین المللی برای قبولی در این دوره عددهای سرسام‌آوری خواهد شد که هرکسی از عهده‌ی این مخارج برنمی‌آید. با یک حساب سرانگشتی مخارج قبل از شرکت در دوره مربوط به زبان انگلیسی و داشتن مدرک معتبر حدود ۳۰ میلیون تومان خواهد شد. البته اگر مدرک آیلتس را در همان مرتبه اول میزان قابل قبولی را نمره کسب کنید.
برای مقاله بین‌المللی حدود ۱۲ تا ۱۷ میلیون تومان و اگر چاپ کتاب نیز داشته باشید بین ۳تا ۶ میلیون هزینه کنید اگر نیاز به تهیه کتاب و تست داشته باشید باید بین ۸ تا ۱۲ میلیون تومان هزینه کلاس‌های آمادگی نیز خرج کنید تا بتوانید در امتحان کتبی نمره قابل قبولی را دریافت کنید.
حدود ۶۰ میلیون تومان هزینه برای آمادگی کنکور و پس از آن کلاس‌های آمادگی مصاحبه پس از اعلام نتایج اولیه حدود ۳ تا ۵ میلیون تومان خواهد شد.
این هزینه‌های سرسام‌آور در ایران با ظرفیت‌های کم پذیرش و هزینه‌های ضمن تحصیل بندرت کسی را می‌توانیم پیدا کنیم که به صرف علاقه دکتر شدن تمایل داشته باشد صدها میلیون تومان هزینه کند. در نهایت انتظار می‌رود که نهادهای مربوط بخصوص آموزش عالی در این حوزه ورود کند و نسبت به افزایش سطح سواد و جلوگیری از مهاجرت نسل جوان فرهیخته برای ادامه تحصیل، دیوارها و موانع مالی را در ایران سروسامان بخشد تا این مقطع از تحصیلات صرفاً جنبه هزینه برای دانشجو را نداشته باشد. بلکه بتواند به‌عنوان یک شغل در این مقطع ورود کند و ادامه تحصیل دهد. همانند سایر کشورها که دانشجو دکتری بودن شغل محسوب شده و شامل دریافت دستمزد خواهد شد.
