سرانه مصرف شیر در ایران بسیار پایینتر از میانگین جهانی و حتی کمتر از استانداردهای بینالمللی است. این عدد حتی در مقایسه با بسیاری از کشورهای در حال توسعه نیز اندک است که با توجه به نقش مهم شیر در سلامت جسم و بهداشت فیزیکی افراد، نوعی زنگ خطر محسوب میشود.
این میزان مصرف زمانی نگران کنندهتر خواهد شد که بدانیم در خانوارهای دهکهای پایین، قطعاً سرانه مصرف شیر از میانگین مصرف جامعه نیز کمتر است که این موضوع کودکان را در معرض انواع بیماریها قرار خواهد داد.
در این سالها شیر در سبد غذایی خانوارهای ایرانی بسیار کمرنگ شده که البته برخی از کارشناسان تورم قیمت لبنیات و کاهش قدرت خرید مردم را از اصلیترین دلایل این تغییر الگو میدانند و معتقدند در شرایط بد معیشتی، شیر به عنوان یک مادۀ مغذی حذف شدنی است.
در این شرایط، یکی از راهکارهای مهم که هم پیشتر انجام میشد و هم در برنامه هفتم توسعه بر آن تأکید شده، توزیع رایگان شیر در دبستانهاست. اقدامی که اگر طبق استانداردهای بینالمللی، در هفتاد نوبت در طول سال تحصیلی انجام شود، میتواند تا حدی فقر مصرف شیر را لااقل در بین دانشآموزان دوره ابتدایی کاهش دهد و اوضاع را کمی بهبود ببخشد.
سخنگوی انجمن صنایع لبنی کشور در این باره گفت: «توزیع شیر در مدارس که از برنامه هفتم کشور حذف شده بود نهایتاً با پیگیریها در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی مصوب شد.سید محمدرضا بنی طبا افزود: امسال رئیس جمهور در این خصوص دستور داد و محل تأمین بودجه شیر مدارس را هم برای تمام دانش آموزان مدارس ابتدایی دولتی مشخص کرد.سخنگوی انجمن صنایع لبنی کشور با بیان اینکه توزیع شیر در مدارس دولتی مقطع ابتدایی قرار است دو بار در هفته انجام شود، گفت: فارغ از ماجرای بودجه، آمادگی داشتیم که از محل مالیات بر ارزش افزوده، این کار را انجام دهیم که پیشنهادمان برای سالهای آتی نیز همین است.بنی طبا ادامه داد: خود کارخانههای شیر هم فارغ از این ماجرا روز شیر مدارس را گرامی داشتند و قبول کردند در برخی از ایام سال شیر رایگان را در مدارس توزیع کنند.وی افزود: تلاش دولت این است که هماهنگیهای لازم بین قوانین، محل بودجه، آموزش و پرورش، سازمان برنامه و بودجه و همچنین قراردادها انجام شود تا شیر کاملاً با کیفیت به دست دانشآموزان برسد.»
نکتۀ مهم اما نظارت بر کیفیت شیر توزریعی است. متأسفانه در سالهای قبل و در بازههای زمانی مختلفی دیده شد که شیر توزیعشده اصلاً از کیفیت بالایی برخوردار نبود و عملاً نمیتوانست نیازهای موجود را پوشش دهد.
از طرف دیگر، تورزیع شیر در بسیاری از دبستانها با اختلال مواجه میشد و یا اساساً سهمیه شیر در جایی بیرون دبستان به یغما میرفت. همۀ این موارد نشاندهنده این هستند که نهتنها توزیع شیر در سراسر دبستانهای کشور باید به عنوان یک برنامه جدی در دستورکار دولت قرار بگیرد بلکه دولت باید در نظارت بر اجرای این اقدام نیز جدی باشد و با هر گونه تخلفی برخورد قانونی صورت دهد.