این روزها نویسندگان بیشتر از همیشه به گرانی کاغذ، به ممیزی‌ها، به روند طاقت‌فرسای چاپ و خیلی از مسائل دیگر معترض‌اند اما اکنون سال‌ها از این اعتراضات می‌گذرد و هنوز ارشاد و هیچ نهاد دیگری، کاری برای بهبود این شرایط نکرده‌اند، ما برای آگاهی بیشتر از وضعیت آنها با یکی از شاعران باسابقه در این زمینه گفت‌وگویی کرده‌ایم.
معشیت هنرمندان موضوع پرحاشیه‌ای در ایران هست و در میان هنرمندان شعرا بیشترین چالش را در خصوص معیشت دارند. از سویی در شرایط فعلی به خوبی شعرا به جامعه معرفی نمی‌شوند. در خصوص مشکلات و وضعیت سانسور و ممیزی در حوزه شعر گفتگویی با یکی از شعرای کشورمان داشتیم در ادامه همراه ما باشید.
ولی‌الله فتحی، بانام هنری فاتح حدود ۳۰ سال است که قلم میزند، از آثار او می‌توان به «زرد غزل»، «قوم عزیز الله» در قالب طنز، «ترجیع‌بند فاتح» و… اشاره کرد. فاتح درباره معرفی شاعران جدید به مخاطبین شعر و ادب گفت: شاعران قدیمی هم هنوز درست‌وحسابی معرفی نشده‌اند چه برسد به افراد جدید، برخی از شاعران هستند که برای مثال با روزنامه‌های مختلف و یا عوامل و روابط عمومی مجله‌ها و رادیو و تلویزیون ارتباط دارند و خب طبیعتاً سریع‌تر به جامعه معرفی می‌شوند و اسم آنها بیشتر هم شنیده می‌شوند اما کسانی که ارتباط آنچنانی ندارند، مخصوصاً افرادی که در شهرستان هستند به‌سادگی معرفی نمی‌شوند، مگر اینکه آثارشان خیلی خوب باشد و سریع و دردهان مردم بیفتد و شناخته شوند، ولی در کل روند معرفی شاعران به مخاطبین بسیار سخت است.
او درباره وضعیت سانسور و ممیزی خاطرنشان کرد: یکی از کتاب‌های من را کلاً سانسور کردند و نگذاشتند به چاپ برسد، مابقی را ایراد آنچنانی نگرفتند، به‌جز تعدادی محدود که جملاتی را مشکل‌دار اعلام می‌کردند و بعد از حذف آنها اجازه می‌دادند که کتابم چاپ شود؛ من از ۲۱ کتابی که چاپ کردم تنها یک کتابم مجوز نگرفت و مابقی با حذف قسمت‌هایی چاپ شد.
این شاعر ایرانی گفت: در کل روند چاپ شدن یک کتاب کاملاً بستگی به کسی دارد که قرار است کتاب شما را بررسی کند، بعضی‌ها خیلی سخت گیرند و با کوچک‌ترین مسئله مخصوصاً مسائلی در مورد مملکت آن را حذف می‌کنند و بعضی دیگر از همان مسائل می‌گذرند، چشم‌پوشی می‌کنند و اجازه چاپ می‌دهند.
فاتح در خصوص عملکرد انجمن علوم انسانی در قبال شاعران بیان کرد: اولین بار است که اسم این انجمن به گوش من می‌خورد، ۳۵ سال است که دارم قلم می‌زنم و تاکنون اسم آن را نشنیده‌ام و بعید میدانم تاکنون هم این انجمن کاری برای شاعران و نویسندگان کرده باشد!
وی در خصوص وضعت مالی شاعران به خبرنگار گسترش نیوز گفت: من شنیده‌ام در کشورهای دیگر، اگر نویسنده‌ای ۲ کتاب داشته باشد به آن حقوق می‌دهند که بتواند بر روی کتاب‌های بعدی خود کار کند، ولی اینجا اصلاً از این خبرها نیست، ارشاد همیشه گفته است که از شاعران و نویسندگان حمایت می‌کند، ولی متأسفانه باید گفت که در حد همین شعار باقی‌مانده است! آن حمایتی که باید از نویسندگان و شاعران بشود اصلاً نیست، مگر آنکه این حمایت از نویسندگان مشهور و با رابطه صورت بگیرد.
فاتح ادامه داد: وضعیت مالی شاعران اصلاً تعریفی ندارد و طوری شده است که به اکثر شاعران میگویند هزینه چاپ کتاب را خودت پرداخت کن و حتی خودت هم آن را بفروش! یعنی شاعر باید از شکم خود بزند و نهایتاً چه اتفاقی می‌افتد؟ آن کتاب یا می‌رود داخل انبار و خانه نویسنده و یا اینکه مجبور می‌شود به تعداد کم مثل ۱۰۰ یا ۲۰۰ چاپ کند و به بقیه هدیه بدهد!
این شاعر درباره دوندگی‌های چاپ یک کتاب اذعان کرد: الان دوندگی‌های چاپ یک کتاب نسبت به قبل بیشتر شده است، چون اولا کاغذ گران‌تر شده و چاپخانه‌ها بیشتر می‌گیرند و همان‌طور که قبل‌تر نیز اشاره کردم شاعر باید خودش هزینه‌ها را تقبل کند!
فاتح درباره دغدغه شاعران نیز افزود: من در این مورد شعر هم دارم، دغدغه‌های زیادی دارند، ارشاد نه به آنها میرسد و نه به قولش عمل می‌کند، مثلا بعضی از کتاب‌ها را خود ارشاد می‌خرد؛ ولی نه هر کتابی را، فقط کتاب نویسندگانی را که با خود ارشاد ارتباط دارند. کتابی برای دفاع مقدس نوشتم، این کتاب حدود ۵۰۰ صفحه دارد و همه عملیات‌های زمینی، دریایی، هوایی و … را به‌صورت شعر آورده‌ام و شعرهایم حماسی است، این کتاب به افرادی تعلق دارد که برای مملکت جنگیده‌اند. این کتاب حقیقت و واقعیت جامعه است آن‌هم به‌صورت شعر! اما مورد قبول آنها نیست، این کتاب درنهایت چاپ شد ولی ارشاد از آن استقبال نکرد، پس دقیقا باید بگویند که از چه چیزی استقبال می‌کنند؟ حالا این نمونه است و کلی از این نمونه‌ها وجود دارد، ارشاد برای بعضی‌ها را می‌خرد و بعضی‌ها را نه!
