وسیلهای که ما با آن غذا میخوریم نیز بسیار مهم است انسانها شبیه وسیلهای میشوند که با آن غذا میخورند. ما ایرانیها با قاشق غذا میخوریم و مقدار زیادی از غذا را وارد معده میکنیم و تا بخواهیم متوجه سیری شویم دو بشقاب را میل کردهایم. استفاده از کارد و چنگال باعث میشود که مغز ما متوجه غذا خوردن شود و بهاینترتیب حجم مواد واردی کاهش یابد.
بزرگ شدن معده و ورود حجم زیادی هوا از شایعترین عوارض تند غذا خوردن است. هنگامیکه بحث پرخوری در میان میآید اولین چیزی که به ذهن ما خطور خواهد کرد چاقی و افزایش وزن است. اما جالب است که بدانید پرخوری یک اختلال شناخته میشود و دو تایپ دارد. پرخوری عصبی و پرخوری براثر گرسنگی که در هر دو نوع این اختلالها منجر به بزرگ شدن معده و افتادن در یک دور باطل میشود معده انسان بالغ، بهطور متوسط میتواند در حدود یک تا یک و نیم لیتر غذا را تحمل کند اما تا قبل از پاره شدن نیز میتواند برای جا دادن چهار برابر این مقدار غذا، بهاصطلاح کش بیاید. در این فیلم به وضوح عمق فاجعه را مشاهده میکنید.
چه اتفاقی برای بدن میافتد وقتیکه پرخوری میکنید؟
وقتی حجم زیادی از مواد غذاهای چرب و پرکالری را بهیکباره وارد بدن میکنید سیستم پاراسمپاتیک شروع به ترشح میکند و دچار بیحالی میشوید. همچنین از سویی دیگر در هنگام هضم غذا، سلولهای لوزالمعده، هورمون انسولین تولید میکنند که موجب افزایش هورمونهایی مانند ملاتونین و سرتونین میشوند؛ این هورمونها موجب بروز احساس خوابآلودگی و همچنین شادی در بدن انسان میشوند.
پرخوری عصبی به دنبال تجربه استرس و یا شادی و غم عصبانیت اتفاق میافتد این نوع پرخوری ممکن است تنها سالی یکبار اتفاق بیافتد که همان یکبار منجر به دلدرد و هضم دیر غذا میشود. امیرکامران نیکوسخن؛ رئیس انجمن دیابت ایران در ارتباط با پرخوری و مضرات آن برای بدن گفت: یکی از بدترین کارها و عادات ما ایرانیها تند غذا خوردن است. تنظیم انسولین خون از سلولهایی که در انتهای روده موجود هستند، ایجاد میشود. این سلولها قسمتی از سلولهای درونریز ما هستند بهمحض خوردن غذا در مجاورت این سلولها قرار میگیرند سلولهای روده قند موجود در مواد غذایی را میسنجد سپس دستور به ساخت هورمونهایی داده میشود. این هورمون به لوزالمعده دستور ساخت انسولین را میدهد.
به همین خاطر است که بعد از غذا انسولین بالا میرود. در این فرایند با تولید انسولین به کبد دستور توقف دریافت قند داده میشود تابتواند قند غذا را جذب کند. این هورمونها به کبد دستور عدم تولید قند را میدهند چراکه دیگر نیازی به قند آن نیست. درواقع این اتفاقی است که متأسفانه در افراد دیابتی رخ نمیدهد یعنی دستور توقف تولید قند به کبد صادر نمیشود بنابراین قند تولیدی کبد با قند غذا تجمیع شده و باعث بالا رفتن قند خون بعد از غذا میشود دستور سیری را همین هورمون در مرکز هیپوتالاموس مغز میدهد. از زمان خوردن غذا تا جذب آن توسط روده که طول آن ۷ متر است ۲۰ دقیق طول میکشد و برای صدور دستور سیری از مغز این زمان باید طی شود اما نکته این است که غذا خوردن ما ۵ تا ۱۰ دقیقه بیشتر طول نمیکشد.
وی به ارتباط وسیله خوردن غذا و میزان سیری اشاره کرد و گفت: وسیلهای که ما با آن غذا میخوریم نیز بسیار مهم است انسانها شبیه وسیلهای میشوند که با آن غذا میخورند. ما ایرانیها با قاشق غذا میخوریم و مقدار زیادی از غذا را وارد معده میکنیم و تا بخواهیم متوجه سیری شویم دو بشقاب را میل کردهایم. استفاده از کارد و چنگال باعث میشود که مغز ما متوجه غذا خوردن شود و بهاینترتیب حجم مواد واردی کاهش یابد.
نیکو سخن در ادامه گفت: هورمونهای روده خیلی مهم هستند و در داروهای جدیدی که بهتازگی ورود شدهاند وزن را تا ۲۳ کیلوگرم کاهش میدهند و علاوه بران قند خون را کنترل میکند. در آینده ممکن است این داروها جای عملهای متابولیک را بگیرند. هورمونهای روده باعث دادن دستور سیری به مغز ما میشوند، دستور توقف تولید قند به کبد را میدهند دستور ساخت انسولین به لوزالمعده را میدهند. بسیاری از ما حس انزجار استشمام بوی غذا بعد از سیری تجربه کردهایم چون دستور سیری آمده است. در انتها این پزشک توصیه کرد که برای کاهش دریافت حجم زیادی از ماده غذای اصلی خوردن غذا با سوپ شروع شود و این بهترین راهکار است. توصیه ما این است که اگر دچار پرخوری هستید؛ اول از همه مصرف شکلات، شیرینی، قند، سس، چیپس و… هر محرک تحریککننده را حذف کنید.
درمان پرخوری با توجه بهشدت اختلال و وضعیت سلامتی جسمی و روانی فرد متفاوت خواهد بود اما رواندرمانی به همراه داروهای ضدافسردگی، در کاهش پرخوری و رفتارهای پاکسازی مؤثر هستند.