رتبه بندی سال ۲۰۲۳ شانگهای منتشر شد و ۱۰ دانشگاه ایرانی در جمع ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار گرفتند.
رتبه بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه بندی‌های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می‌شود. این رتبه بندی برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین‌المللی منتشر شد و از آن سال به بعد به‌طور سالانه به روز می‌شود.
در رتبه بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۳ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه‌بندی شده‌اند که دانشگاهای هاروارد و استنفورد و مؤسسه MIT از ایالات متحده به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را از آن خود کرده‌اند. در این بین تعداد ۱۰ دانشگاه نیز از ایران حضور یافته‌اند.
حضور دانشگاه‌های ایران در این نظام رتبه‌بندی اولین بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) در سال ۲۰۱۴ بوده است. در رتبه‌بندی سال ۲۰۲۳ دانشگاه تهران مشابه رتبه‌بندی سال‌های پیش در صدر دانشگاه‌های ایرانی قرار گیرد. این دانشگاه امسال با کسب رتبه در بازه ۴۰۱-۵۰۰ در جمع ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد.
جایگاه دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه بندی شانگهای در سال‌های مختلف
تغییرات رتبه بندی نسبت به سال گذشته
در رتبه بندی سال ۲۰۲۳ تغییراتی در میزان دانشگاه‌های برتر ایرانی نسبت به سال گذشته رخ داده است. در رتبه بندی ۲۰۲۳ تعداد ۱۰ دانشگاه در جمع برترین‌ها قرار گرفته‌اند که این تعداد در رتبه بندی ۲۰۲۲ تعداد ۱۱ دانشگاه بود.
دانشگاه علوم پزشکی شیراز برای نخستین بار در جمع دانشگاه‌های ایرانی حاضر در این رتبه بندی قرار گرفته است. در عین حال دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دانشگاه علوم پزشکی ایران که پیش از در این رتبه بندی حضور داشتند، امسال حضور ندارند.
دانشگاه شینهوا چین (Tsinghua University) با رتبه جهانی ۲۲ بهترین دانشگاه آسیایی در این رتبه بندی است. بهترین دانشگاه اروپایی نیز دانشگاه کمبریج از انگلستان با رتبه چهارم جهانی است.
در منطقه نیز عربستان سعودی دارای ۱۲ دانشگاه و ترکیه نیز دارای ۸ دانشگاه در این رتبه بندی هستند.
روش شناسی رتبه بندی شانگهای
شانگهای یکی از نظام‌های معتبر رتبه بندی در سطح بین المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط شش شاخص ارزیابی می‌شوند.
این ۶ شاخص عبارتند از: تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد محققان پراستناد در ۲۱ حیطه موضوعی، تعداد مقالات منتشر شده در دو مجله Nature و Science، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.
منابع گردآوری داده در این رتبه بندی شامل وب سایت‌های جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه‌های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه‌ها نیز از پایگاه استنادی WOS استخراج می‌شود. بیش از ۲۵۰۰ دانشگاه هر ساله مورد بررسی قرار گرفته و رتبه بندی می‌شوند و در نهایت رتبه ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان منتشر می‌شود.
