وقتی واژه کتابخانه را می‌شنوید احتمالاً یک محیط آرام، ساکت، روشن و تمیز در ذهن شما ظاهر میشود. بااین‌حال، کتابخانه‌هایی هم هستند که این ویژگی‌ها را ندارند و ممکن است برخی از آنها حتی مکانی ایده آل برای کتاب خواندن نباشند، اما شاید شما از آن دسته آدم هایی هستید که از این کتابخانه ها استقبال میکنید.
وقتی واژه کتابخانه را می‌شنوید احتمالاً یک محیط آرام، ساکت، روشن و تمیز در ذهن شما ظاهر میشود. بااین‌حال، کتابخانه‌هایی هم هستند که این ویژگی‌ها را ندارند و ممکن است برخی از آنها حتی مکانی ایده آل برای کتاب خواندن نباشند اما شاید شما از آن دسته آدم هایی هستید که از این کتابخانه ها استقبال میکنید. در این گزارش ۱۵ کتابخانه را معرفی می‌کنیم که با دیدنشان هوش از سرتان می‌پرد!
شاید خیلی از کتابخانه‌هایی که در این گزارش به آنها اشاره کرده ایم آن‌قدر مشهور نباشند، ولی بسیار دیدنی و جذاب هستند که کمتر کسی با آنها آشنایی دارد.
تبدیل فالکن به کتابخانه
رائول لمزوف که یک هنرمند آرژانتینی است کمی ابتکار عمل به خرج داده و یک فالکن مدل ۱۹۷۹ را به یک کتابخانه جالب برای عاشقان کتاب تبدیل کرده است و حالا یک کتابخانه سیار دارد که میتواند در هرجایی مستقر شود.
کتابخانه ای با ظاهر زندان جعبه ای
این کتابخانه با ظاهر عجیب‌وغریب توسط یک معمار کره‌ای بنام یون یانگی طراحی‌شده است و در شهر اشتوتگارت آلمان قرار دارد. همزمان با افتتاح این کتابخانه در سال ۲۰۱۱ انتقادات متفاوتی را از سوی کارشناسان، معماران و حتی مردم محلی آلمان که در آنجا زندگی میکردند دریافت شد. حتی مورد تمسخر افراد قرار گرفت و با واژه‌هایی مثل مکعب روبیک دورنگ و یا یک زندان جعبه‌ای شکل توصیف شده است. البته بیشتر این کتابخانه مانند یک زندان است ولی برای کسانی که ذهن‌های منسجمی دارند و نظم برایشان خیلی مهم است میتواند مثل یک بهشت باشد!
کتاب خوانی همراه با الاغ
یکی از عجیب ترین و درعین‌حال بامزه‌ترین کتابخانه‌ای دنیا در کلمبیا است. کتابخانه‌ای سیار در یکی از روستاهای کلمبیا است. (Biblioburro) که نام این کتابخانه است، توسط لوئیس سوریانو، معلم مدرسه ابتدایی ساخته‌شده است؛ او در اوقات فراغت خود مسئولیت کتابخانه عجیبش را به عهده میگیرد. وقتی کودکان در این روستای کوچک چشمشان به این کتاب‌ها می افتد حسابی خوشحال میشوند و همین باعث میشود که به سمت کتاب خواندن سوق داده شوند. سوریانو با استفاده از دو الاغ به نام‌های آلفا و بتو برای حمل کتاب‌های خود استفاده میکند، چهار ساعت در هرروز صرف این کار میکند تا به آن مکان‌های دورافتاده برسد و برای افراد آنجا کتاب ببرد.
کتابخانه ای در جنگل
این کتابخانه در پاریس احداث‌شده و از ۴ ساختمان تشکیل شده است که هرکدام به شکل یک کتاب‌باز شده است، این ایده به زیباسازی شهر کمک کرده و باعث فرهنگسازی هم شده است، حتی اگر کسی کتابخوان هم نباشد ترغیب میشود که برای یک‌بار هم که شده به داخل آن برود، این کتابخانه در اطراف یک محیط سرسبز و پر از جنگل ساخته‌شده است. این مکان در سال ۱۹۹۶ احداث شد و جزو یکی از بزرگترین سازه‌های ۲۲ طبقه در جهان به‌حساب می‌آید.
دوچرخه کتاب
“باشگاه خواندن” در سال ۲۰۰۰ ساخته شد و ساخت آن زمانی بود که هرناندو دنبال راهی برای گرامیداشت و حفظ یاد و خاطره والدینش میگشت. والدین او عشق به کتاب خواندن را مانند یک میراث به او منتقل کرده بودند؛ او برای شروع، کتاب‌های درسی قدیمی‌اش را جمع‌آوری کرد و آنها را در خارج از خانه‌اش در مانیل گذاشت تا ببیند که کسی علاقه‌مند به خواندن آنها هست یا نه! ۱۲ سال بعد، کتابخانه او چیزی حدود ۲۵۰۰ کتاب را درون خود جای داد، در کنار این باشگاه، او “دوچرخه کتاب” را هم راه انداخت که بتواند تعدادی کتاب را به مناطق فقیر مانیل تقدیم کند.
کتابخانه قفسه باز
اولین کتابخانه سوئد با طراحی مانند یک قفسه باز، به‌عنوان یک کتابخانه عمومی در استکهلم، سال ۱۹۲۸ افتتاح شد. معماری بنام گونار آسپلوند به کمک یک کتابدار تصمیم گرفتند تا این مکان را احداث کنند، آنها در ابتدا اعلام کردند که طرفداران کتاب‌های خود را به اینجا بیاورند، و کم‌کم توانست بسیاری از بهترین‌های جهان را در خود جای دهد.
کتابخانه مناسب شب زنده دارها
قطع به‌یقین هیچ‌چیز نمی‌تواند صدای ورق خوردن صفحات کتاب و آرامش کتابخانه‌ها بگیرد، اما مواقعی وجود دارد که شما دوست دارید نصف شب از خانه بیرون بزنید تا حال و هوایتان عوض شود، اگر از طرفداران کتاب و شب‌بیداران باشید این بخش از گزارش کاملا مناسب شماست، دستگاه‌های خودکار کتابخانه اولین بار در چین مشاهده شد ولی در حال حاضر شما در بسیاری از کشورها میتوانید آن را مشاهده کنید، حتی در ایران هم هست و انتظار میرود که تعداد آنها بیشتر هم شود. منطقه‌ای در پکن وجود دارد که ۳۱.۶ درصد از کتاب‌های امانتی را درون این ماشین‌آلات قرار دادن تا در هر تایمی در دسترس عموم مردم قرار بگیرد، یک طرفند بسیار عالی برای بالا بردن سرانه مطالعه در یک کشور!
کتابخانه قدیمی در اتاق بلند
کالج ترینیتی، قدیمی‌ترین دانشگاه ایرلند است که یکی از بزرگترین کتابخانه‌های این کشور را نیز درون خود جای‌داده است. قدیمی‌ترین و کمیاب‌ترین مجموعه کتاب‌های این کتابخانه در یک اتاق بلند نگهداری میشود. این کتابخانه با بیش از ۲۰۰۰۰۰ جلد کتاب، از بزرگترین کتابخانه‌های جهان به شمار میرود. جالب است بدانید برای ساخت فیلم جنگ ستارگان، کارگردان این فیلم از آرشیو این کتابخانه استفاده کرده است!
کتابخانه ای شبیه سفینه فضایی
این عکسی که میبینید یک سفینه برای آدم فضایی‌ها، شهربازی، سینمای چندبعدی و حتی یک شی تزئینی نیست، بله درست حدس زدید، اینجا یک کتابخانه در پروجا ایتالیا است. “Biblioteca Sandro Penna”، یک کتابخانه عمومی است که نام آن از شاعر بنام، ساندرو پنا گرفته شده است. این کتابخانه دیوارهای شیشه‌ای دارد و به گونه‌ای طراحی‌شده که نور خورشید در طول روز وارد کتابخانه میشود و در شب یک درخشش کمیابی را به وجود می‌آورد، البته که این طراحی از مهد هنر مدرن یعنی ایتالیا و همین‌طور معماری بنام همچون ایتالو روتا بعید نیست.
کتابخانه ای در دل طبیعت
طبیعت یکی از عنصرهای اصلی این کتابخانه به شمار میرود، در تایوان سرسبز منطقی است که مردم ترجیحشان کتاب خواندن وسط طبیعت باشد. تمام چوب‌های مورداستفاده برای ساخت این کتابخانه با مدیریت جدی مسئولان این کشور تهیه‌شده است تا کمترین آسیب متوجه محیط‌زیست تایوان باشد و تناقض یک کتابخانه چوبی در طبیعت را از بین ببرد، هرچند که من فکر میکنم این‌یک توجیه است و استفاده از همچین مکانی با ذائقه دوستداران و طرفداران محیط زیست سازگار نباشد!
در این کتابخانه هزینه‌ای برای انرژی نمیشود، در اینجا از صفحه‌های خورشیدی برای تولید برق و از آب باران برای کارهای مربوط به نظافت استفاده میشود.
کتابخانه ای میان کاروان شترها
قبل از این ما درباره الاغی صحبت کردیم که به کتابخانه سیار بدل شده بود، حالا یک مورد دیگر در کنیا وجود دارد که به‌جای الاغ از شتر برای این کار استفاده کرده است، در کنیا این شترها کتاب و مقداری وسایل کمپینگ حمل می‌کنند. این کاروان‌ها هدفشان خدمت‌رسانی به جوامع عشایری است که عمدتا سواد ندارند، این ایده که از سوی کتابخانه ملی کنیا مطرح شده بود، در سال ۱۹۸۵ راه‌اندازی شد و به دلیل موفق بودن آن هنوز هم ادامه‌دار است و شترهای بیشتری را به این کار اختصاص داده اند.
اولین کتابخانه رایگان
کتابخانه عمومی بوستون در آمریکا دومین کتابخانه بزرگ در شمال آمریکا است. این کتابخانه در سال ۱۸۴۸ افتتاح شد و بیش از ۲۴ میلیون کتاب را درون خود جای‌داده است و با این تعداد کتاب یکی از بزرگترین کتابخانه‌های ایالات‌متحده به شمار میرود. نکته قابل‌توجه دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که اولین کتابخانه عمومی و رایگان حساب میشود و البته اولین کتابخانه‌ای که مفهوم کتاب امانتی را مطرح کرد و بعداز آن در جهان مرسوم شد.
بهشت کتابخوان ها
کتابخانه “Vasconcelo” با مساحت ۴۰۹۰۰۰ فوت مربع در مکزیکوسیتی قرار دارد و با نام “Megabiblioteca” نیز شناخته میشود. این کتابخانه بهشتی برای کتاب دوستان به‌حساب می‌آید. معمار آن، آلبرتو کالاچ است که در معماری این مکان فرهنگی، ساختاری را ایجاد کرد که گویی کتاب ها زندانی هستند! این کتاب‌ها در قفسه‌هایی قرار دارند که انگار در هوا معلق اند، ۵۰۰۰۰۰ کتاب در این کتابخانه گنجانده‌شده است و در دسترس عموم مردم در این کشور قرارگرفته است.
شاهکار ژاپنی ها برای کتابخوان ها
در سال ۲۰۰۵ فضای کتابخانه‌های سنتی در ژاپن خاموش شده بود و همین باعث شد یک کتابخانه تصویری در این کشور ساخته شود. تادائو آندو، معماری این مکان را بر عهده گرفت، در معماری این محیط فرهنگی مساله ای که موردتوجه بوده است پیدا بودن جلد کتاب‌ها بوده است. نتیجه نهایی این ساخت‌وساز، کتابخانه‌ای بسیار زیبا، رنگارنگ و بسیار مشهور شد که توسط بسیاری به‌عنوان یک الگوی جدید در معماری کتابخانه به‌حساب می‌آید. ازنظر من این کتابخانه یکی از شاهکارهای ژاپن است!
جندی شاپور تهران
به‌عنوان آخرین مورد می‌خواهیم به یکی از کتابخانه‌های ایرانی بپردازیم که در شهر تهران قرار دارد. این کتابخانه به کتابخانه جندی‌شاپور نیز شهرت دارد، مکانی بسیار زیبا و آرام برای دسترسی به انواع کتاب‌ها و مکانی مناسب و راحت برای مطالعه آنها است. ساخت کتابخانه ایران مال از سال ۱۳۹۰ آغاز شد؛ مساحتی حدود ۳هزار و ۳۰۰ مترمربع دارد و معماری آن نیز بسیار زیباست. این مکان دارای قفسه‌های چوبی بسیار بلند و مملو از کتاب است. بازدید از این مکان به‌تمامی عاشقان کتاب در ایران توصیه میشود.
