گرمازدگی، اختلالی شایع و قابل پیش بینی در فصل تابستان است که با راهکارهایی چه قبل از دچار شدن و چه بعد از آن، قابل کنترل و درمان است.اما ممکن است گرمازدگی خطر مرگ داشته باشد.در ادامه با این گزارش همراه ما باشید.
با شروع فصل تابستان، بعضی از بیماری‌های رایج در فصل گرما شیوع پیدا می‌کند. گرما به خودی خود آزار دهنده است و همه آدم‌ها از کوچک تا بزرگ در شرایطی که بیش از حد در گرما بمانند، باید منتظر عوارض گرمازدگی باشند. اما گرمازدگی با چه علائمی آشکار می‌شود و چه راهکاری برای پیشگیری و یا درمان آن پیشنهاد می‌شود؟ با ادامه گزارش با ما همراه باشید.
گرمازدگی همان طور که ازاسمش پیداست، در اثر ماندن در دمای بالا مخصوصا در فصول گرم سال و به طورحادتر در شهرهای گرمسیر برای افراد زیادی اتفاق می‌افتد. در اثر گرما سیستم تنظیم دمای بدن و سیستم اعصاب مرکزی دچار اختلال شده و در ادامه گرمازدگی با علائمی نظیر سرگیجه، حالت تهوع، تشنگی و سردرد شدید بروز می‌کند.
گرمای طاقت فرسا در شهرهای جنوبی ایران
عموما مناطق جنوبی کشورمان دارای اقلیم گرم و خشک است. تابستان بسیار گرم و مرطوب در بازه دمایی هوا بین ۳۵ تا ۵۰ درجه، تابش بسیار تیز و سوزان آفتاب و رطوبت ۷۰ درصدی در این مناطق مشاهده می‌شود. استان‌های خوزستان، بوشهرو هرمزگان این شرایط را دارند. براساس شاخص ایستگاه‌های هواشناسی گرم‌ترین شهر ایران، دهلران ایلام با حداکثر دمای مثبت ۵۱ درجه به ثبت رسیده است. در جدول زیر ۶ شهر نخست ایران از نظر دمای هوا را می‌توانید ببینید.
علائم خطرناک گرمازدگی
پرخطرترین حالت گرمازدگی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد دچار سکته گرمایی می‌شود. سکته گرمایی در دمای بالای ۴۰ درجه بدن و با علامت از حال رفتن یا در اصطلاح غش کردن رخ می‌دهد. ازعلائم دیگر سکته گرمایی می‌توان به قرمز شدن پوست، عدم تمرکز و هشیاری، کاهش یا شدید شدن ضربان نبض، گیج شدن و کاهش تعرق اشاره کرد.
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است
مانند دیگر اختلال‌ها و بیماری ها، گرمازدگی هم با اقدامات موثری قابل پیشگیری است. بهترین کار ممکن این است که در ساعات اوج گرما بیرون از خانه نباشید. اگر مجبور به فعالیت در ساعت‌های گرم روز بودید، از کلاه، لباس نخی گشاد و عینک آفتابی استفاده کنید. همراه داشتن آب و نوشیدن آن نیز در طول روز به کنترل دمای بدن کمک می‌کند. کودکان، سالمندان و بیماران در صورت امکان در ساعت‌های گرم روز از منزل خارج نشوند.
در صورت گرمازدگی این اقدامات ضروری است
حضور در محلی که دمای مناسب‌تری داشته باشد و زیر آفتاب نباشد، از مهم‌ترین اقدامات در زمان گرمازدگی است. در این وضغیت بهتر است به پشت بخوابید و پاهای خود را بالاتر از سطح قلب قرار دهید. سعی کنید لباس چسبان یا اضافه‌ای در زمان گرمازدگی نپوشیده باشید در صورت امکان تعویض کنید. اقدام بعدی جبران کم آبی بدن است. نوشیدن آب یا نوشیدنی‌های ورزشی توصیه می‌شود. اگر همچنان احساس گرمای شدید دارید، دوش آب سرد بگیرید. در صورتیکه برکه یا جریان آبی در دسترس باشد غوطه‌ور شدن در آب نیز به سرعت دما بالای بدن را متعادل خواهد کرد.
در صورتیکه بعد از گذشت یک ساعت از این دستورالعمل ها، نشانه‌های گرمازدگی را همچنان داشتید، سریعاً با پزشک خود تماس گرفته و یا به نزدیک‌ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.
کاهش دمای بدن به کمک دارو یا تجهیزات
در موراد حاد گرمازدگی، وقتی که با اقدامات خانگی و فردی فرد بهبود پیدا نمی‌کند، در مراکز درمانی پزشکان به کمک دارو حرارت بدن را کاهش می‌دهند. همچنین کارکنان مراقبت‌های بهداشتی در برخی موارد، دمای بدن را با استفاده از روش تبخیر کاهش می‌دهند. در حالی که هوای گرم در حال وزش به سمت فرد است، آب خنک روی بدنش می‌ریزند تا بر اثر تبخیر آن پوست خنک شود. روش دیگر این است که فرد را در یک پتو خنک کننده مخصوص بپیچند و کیسه‌های یخ را در کشاله ران، گردن، پشت و زیر بغل قرار دهند تا درجه حرارت پایین بیاید.
خوراکی‌هایی که دمای بدن را کاهش می‌دهد
خوردن ماست همراه آب برای کاهش دمای بدن توصیه می‌شود. مصرف ماست در کنار تامین پروبیوتیک‌ها، پروتئین‌ها، مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن تان، باعث تازگی و خنک شدنتان نیز می‌شود. همچنین نوشیدن ۱ تا ۲ لیوان دوغ در روزهای گرم تابستان دمای بدن را به سمت خنک‌تر شدن سوق می‌دهد.
نوشیدن آب گشنیز برای رفع تهوع و استفراغ توصیه می‌شود. گشنیز خاصیتی خنک کننده دارد و با از بین بردن حرارت بالای بدن علائم گرمازدگی را خنثی می‌کند. در طب سنتی مصرف یک قاشق چایخوری سرکه سیب مخلوط در یک لیوان آب تاکید شده است. سرکه سیب حاوی مواد معدنی و ویتامین هاست که به دوباره پر کردن الکترولیت‌های از دست رفته‌ی بدن کمک می‌کند.
نبایدها در زمان بروز گرمازدگی
فردی که دچار گرمازدگی شده است، تمایل زیادی برای نوشیدن آب یخ یا رفتن زیر دوش آب یخ دارد اما کاهش یکدفعه‌ای حرارت بدن با این اقدامات شدیدا مخرب است. عفونت‌های تنفسی، به جهت به هم خوردن وضعیت سیستم ایمنی و گوارشی بدن در صورت شوک سریع کاهش دما رخ می‌دهد. بنابراین کاهش دما باید به مرور پیش برود تا فرد به حالت طبیعی برگردد. استفاده از حوله‌های خنک، خوردن میوه‌هایی مانند آلبالو، خیار و هندوانه نقش مهمی در کاهش طبیعی دمای بدن دارد و همواره توصیه می‌شود.
