مناظره چهارم انتخابات ریاست جمهوری با موضوع سیاسی - افق اقتصادی

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، چهارمین مناظره انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری، از دقایقی قبل با حضور آقایان مسعود پزشکیان، مصطفی پورمحمدی، سعید جلیلی، علی زاکانی، امیرحسین قاضی زاده و محمدباقر قالیباف  نامزد انتخابات و با موضوع «سیاسی» برگزار شد.

.

پیش از شروع مناظره، قرعه کشی برای محل نشستن هر کاندیدا انجام شده و به این ترتیب چینش نشستن هر ۶ نفر عبارت بود از:

صندلی شماره ۱:‌ محمدباقر قالیباف
صندلی شماره ۲: مسعود پزشکیان
صندلی شماره ۳: سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی
صندلی شماره ۴: مصطفی پورمحمدی
صندلی شماره ۵: سعید جلیلی
صندلی شماره ۶: علیرضا زاکانی

** شیوه برگزاری مناظره

مناظره چهارم نسبت به مناظرات قبلی تفاوت‌هایی داشت و با حذف زمان استراحت و سوال سوم و البته افزایش زمان‌های ۴ دقیقه‌ای به ۵ دقیقه، کوتاه‌تر شد.

به این ترتیب، در هر مرحله، هر نامزد در ۵ دقیقه اول به سوالات کارشناسان پاسخ می‌دهد و در ۵ دقیقه دوم، به نقد اظهارات دیگر نامزدها می‌پردازد.

در مرحله نهایی مناظره نیز هر نامزد می‌تواند طی ۶ دقیقه صحبت های خود را جمع‌بندی کند.

سوالات مرحله اول که توسط کارشناسان طرح شده، به شرح زیر بود:

.

پاک آیین: برنامه های شما برای بهره مندی از فرصتهای توافقات با چین و روسیه چیست؟

سجادپور: توازن و تعادل در سیاست خارجی را چطور دنبال می کنید؟

میرکریمی: پیمان منطقه‌ای با اوراسیا موفق بود؛ برنامه دولت شما برای تکرار این موافقتنامه چیست؟

آل اسحاق: 1200 میلیارد دلار تعامل همسایگان است؛ سهم ما از این تعاملات چقدر است و برای استفاده از این فرصت چه برنامه ای دارید؟

رئوف شیبانی: با توجه به حرکت رو به پیشرفت مقاومت در منطقه و دستاوردهای این مقاومت، برنامه سیاسی دولت شما برای تثبیت و تقویت این دستاوردها چیست؟

* قالیباف: دهه ۹۰ دهه تلخی بود و نباید تکرار شود

.

محمدباقر قالیباف اظهار داشت: شهید سلیمانی بر این باور این بود که فرصتها در دل تهدیدهاست؛ تهدیدها هر چه قدر بزرگ باشد فرصتها بزرگتر است.

وی افزود: اولویت بنده در دولت چهاردهم در سیاست خارجی دیپلماسی و مصوبه نظام است؛ تعداد قابل توجهی پرونده وجود دارد که بسته نشده است. اگر بسته شده است اجرا نشده است؛ اولویت اول ما این است که هیچ پرونده‌ای باز نماند و آنها را پیگیری کنیم.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: آن چیزی که باعث می‌شود ما موفق شویم این است که بتوانیم یک اجماع ایجاد کنیم ما در سطح ملی نیازمند وحدت هستیم؛ لذا این اجماع هم در داخل و هم در خارج است؛ دلیل آن است که سیاست داخلی ما امتداد سیاست خارجی است.

قالیباف تصریح کرد: ما حتما مذاکره می‌کنیم همین طور که شهید رئیسی دنبال کرد و حتما به توافق می‌رسیم؛ قانون راهبردی مجلس بند ۶ آن را باید مبنای خود قرار دهیم. ما هر توافقی که در آن انتفاع اقتصادی برای مردم داشته باشد گام به گام در مقابل اقدام طرف مقابل پیش خواهیم برد. در کنار داخل هم به خنثی سازی تحریم می‌پردازیم.

وی تاکید کرد: قانون راهبردی مجلس برای لغو تحریم‌ها را مشاور آقای پزشکیان می‌گوید مانع می‌بینیم! این در شرایطی است که رهبری معظم انقلاب فرمودند این قانون مبنای کار ما و مبنای تعیین تکلیف است. این تضاد را چگونه می‌خواهند دنبال کنند؟

نامزد انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: این حرفهایشان می‌شود بهانه‌ای که مثل گذشته گفتند نگذاشتند و نشد! و می‌شود مثل ماجرای واکسن که می‌گفتند نگذاشتند واکسن وارد کنیم. دهه ۹۰ دهه تلخی بود و نباید آن موضوعات تکرار شود.

* پزشکیان: رونق اقتصادی بدون حل مسئله برجام امکان‌پذیر نیست

.

مسعود پزشکیان اظهار داشت: ما اگر می‌خواهیم مشکلات اقتصادی و بین‌المللی و اجتماعی‌مان را حل کنیم باید اجماع داشته باشیم و عموم مردم را راضی نگه‌ داریم.  برجام برای همان دولتی است که برادران ما می‌گویند بد است و مدام او را نقد می‌کنند و الان هم به دنبال حل کردن برجام هستند. 

وی افزود: برجام مزیتی بود که دولت گذشته توانست بدست بیاورد ولی با موانعی که ایجاد شد نگذاشتند و دعوا بر سر این است که به اسم من باشد و به اسم شما نباشد و این اختلافات باعث شد که روز به روز وضعیت بدتر شود. 

پزشکیان گفت: ما الان مزیت‌های کشورمان نفت، گاز و وضعیت ژئوپولیتیکی که در منطقه داریم هست. ما در منطقه می‌توانیم ترانزیت غرب به شرق باشیم و  بیشترین مزیت را در گردشگری و نفت و گاز برای مردم‌مان به ارمغان بیاریم. اینکه چرا نتوانستیم علتش این است که ما هم با خودمان دعوا داریم و هم با همسایگان‌مان. البته کاری که شهید رئیسی کردند قابل قدردانی است و تلاش کردند که برجام را نهایی کنند و مشکل با همسایگان حل شود ولی ما کاری داریم می‌کنیم که با اختلافات داخلی این مسائل حل نشود. 

کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری خاطرنشان کرد: ما اگر می‌خواهیم رونق اقتصادی داشته باشیم باید تحریم‌های ظالمانه را با روش‌های مختلف حل کنیم و باید FATF  را به یک نحوی حل کنیم. ما در وضعیتی قرار داریم که گران می‌خریم و ارزان می‌فروشیم. ما تا مشکلات‌مان در حوزه بین‌المللی را حل نکنیم، چین،‌ روسیه و عراق با ما در ارتباط اقتصادی نمی‌آیند. 

وی افزود: بریکس و شانگهای و دیگر توافقنامه‌ها تا زمانی که مشکلات بین‌الملی ما حل نشود، قابل بهره‌برداری برای کشور نیست. سهم ما از بازار با گفتگویی که با همسایگان خواهیم داشت و وحدت وانسجام در داخل، حل می‌شود.

* قاضی‌زاده: دیپلمات‌های روحانی با اقتدار رئیسی آزاد شدند

.

سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی عنوان کرد: ما این روزها وقتی که خدمت مردم می‌رسیم از یک نظر مردم انتقاد می‌کنند که چرا واضح صحبت نمی‌کنید. من از آنجایی که برخی از این موضوعات به دولت شهید رئیسی برمی‌گردد تصمیم گرفتم برخی موضوعات را مصداقی بیان کنیم.

وی افزود: در مورد همسایگان، راهبرد ایران ایجاد صلح و همکاری منطقه‌ای و جلوگیری از مداخلات بیگانگان است و وقتی آقای روحانی دولت را تحویل داد اوضاع ما در منطقه نامطلوب بود و با افغانستان تنش جدی داشتیم و تهدیدات جدی از سمت افغانستان وجود داشت.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری ادامه داد: جالب اینکه در ابتدای دولت شهید رئیسی به بهانه روی کار آمدن طالبان همین جریان با فعالیت رسانه‌ای قصد داشت ما را وارد جنگ کند در حالیکه در دولت اصلاحات که آقای پزشکیان خود را امتداد آن دولت می‌داند، دیپلمات‌های ما در افغانستان شهید شدند و ما در آستانه جنگ قرار گرفتیم. هر وقت این جریان سرکار آمده سایه جنگ سر کشور آمده و می‌خواستند امنیت را گدایی کنند.

قاضی‌زاده گفت: شهید رئیسی این تابو را شکست و با وعده صادق، اسرائیل را سرجای خود نشاند. حتی دیپلمات‌های آقای روحانی در زندانهای اروپا با اقتدار شهید رئیسی آزاد شدند.

وی ادامه داد: در دولت آقای روحانی کار بجایی رسید که تاجیکستان و ترکمنستان با ما قهر بودند و بحرین و جیبوتی هم روابط را با ما قطع کردند؛ اما شهید رئیسی و شهید امیرعبداللهیان نشان دادند استاد مذاکره هستند. در دولت شهید رئیسی هم روابط با عربستان درست شد و هم  یخ ارتباط مصر با ما آب شد و هم ارتباط با آذربایجان حل و قرارداد کریدورهای شمال جنوب با روسیه و هند عملیاتی شد، به بریکس و شانگهای پیوستیم و وقتی رئیسی شهید شد بسیاری از کشورهای جهان با مجموع جمعیت دو میلیارد نفر عزای عمومی اعلام کردند.

* پورمحمدی: تأیید صلاحیت‌های ما نباید شناور باشد

.

مصطفی پورمحمدی گفت:  همه می‌دانیم سیاست خارجی در امتداد سیاست داخلی است و اگر در داخل توانمند باشیم میتوانیم اهداف خود را درعرصه بین المللی مطرح کنیم. بحث انتخابات ریاست جمهوری موضوع مهمی است که در حال برگزاری مقدمات برگزاری انتخابات هستیم اما در کجا بحث سیاست داخلی شد؟ این همه میزگرد جلسات گفتگو و صحبتها حرف از سیاست داخلی نشد؟

وی تصریح کرد: چرا نمی‌خواهیم در سیاست داخلی حرف بزنیم و موضوع مهم کشور امروز انتخابات است و انتخابات مشارکت مردم است. رهبری فرمودند با مشارکت اقتدار ملی تولید می‌شود و با اقتدار ملی هم دفع خطرات دشمن و هم مشکلات داخلی حل می‌شود. اما در ۱۰ روز اخیر نظرسنجی‌ها افزایش مشارکت را نشان نمی‌دهد. هیچ حس و حالی در جامعه دیده نمی‌شود!

پورمحمدی تصریح کرد: بحث انتخابات ناموس سیاسی کشور است. جمهوری اسلامی با رای و حضور مردم شکل گرفته است و از روز اول امام بزرگ ما بحث انتخابات را جدی مطرح کرد. زمانی که وزیر کشور شدم فهمیدم که مشکل انتخابات جدی است. نامه‌ای به مقام معظم رهبری در سال ۱۳۸۷ نوشتم و مشکلات انتخابات را مطرح کردم و ایشان لطف کردند و به مجمع تشخیص ارجاع دادند و مجمع نیز تأیید کردند. ۸ سال طول کشید تا سیاستهای انتخابات نوشته شود و من به آقای هاشمی رفسنجانی اعتراض کردم.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری ادامه داد: در سال ۹۵ تصویب شد تا امروز هنوز قانون انتخابات کامل نوشته نشده است و هم مجلس دهم و مجلس یازدهم که آقای قالیباف بودند، هنوز ما سیاست قانون جامع انتخابات براساس سیاست‌های کلی را ننوشتیم. سال ۸۸ بسیاری از گرفتاری‌ها که داشتیم به خاطر  سیاست‌های انتخاباتی درست نبود و این مسئله بسیار جدی است.

وی گفت: در انتخابات جاری یک مسئله جدی است و تعدادی از آقایان از جمله جهانگیری، لاریجانی و دکتر حسینی و… تأیید نشدند. چرا ما باشیم آنها نباشند؟! البته به اعضای شورای نگهبان حق می‌دهم اینها می‌گویند که ما قاضی هستیم. ما نباید قوانین ما و تأیید صلاحیت‌های ما شناور باشد. قوانین انتخاباتی در دنیا جزو قوانین اساسی آنها هستند و جزو قانون‌های پایدار و غیرقابل تغییر است.

* جلیلی: اشتغال و ارزآوری باید دنبال شود

.

سعید جلیلی ضمن تبریک عید سعید غدیر بیان کرد: ما وقتی سخن از فرصت‌ها می‌گوییم بخش عمده‌ای از فرصت‌ها در سیاست خارجی است. فرصت این‌گونه شکل می‌گیرد که کشورها با هم اشتراکاتی دارند و بر اساس آن تعامل دارند، اینجا فرصت شکل می‌گیرد.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: باید بدانیم در روابط خود با کشورهای جهان چه اشتراکاتی داریم و به چه فرصت‌هایی می‌رسیم؟ اولین اشتباه این است که ارتباط‌مان را با دو-سه کشوری بدانیم که اتفاقاً بیشترین دشمنی را با ما دارند.

جلیلی اظهار داشت: باید بدانیم هدف‌مان در اقتصاد چیست؛ ما امروز دو موضوع اصلی در کشور داریم، یکی اشتغال و دیگری ارزآوری. اگر این دو کار ابتدای دولت شروع شد، باید مشخص باشد که چه نتایجی خواهد داشت. باید اقتصاد ما در زنجیره‌ی اقتصاد جانمایی شود و بدانیم در کشورهای همسایه چه جایگاهی داریم.

وی با ذکر مثالی افزود: زمانی که کشور روسیه با اتحادیه اروپا دچار اختلاف شد، ۱۱ میلیارد دلار صیفی‌جاتش را از آن‌جا وارد می‌کرد؛ آن‌موقع فرصتی برای ما پیش آمد و این فرصتی برای ما بود. زمانی کسانی که امروز ادعاهایی دارند، روابط ۶ میلیارد دلاری ما به‌دلیل اینکه ارزآوری برای این افراد مهم نبود، سطح روابط به ۲۰۰ میلیون دلار رسید.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: هر سفارت باید یک سکوی صادراتی باشد و باید برای ایجاد اشتغال و ارزآوری برای کشور یک ماموریت شده بود و رئیس‌جمهور در هر سفر باید فعالان اقتصادی را با خود همراه ببرد.

جلیلی عنوان کرد: باید هرجا فرصتی وجود دارد، از آن استفاده کنیم. بنده زمانی که معاون وزارت خارجه بودم، آن‌دوران با کشورهای آمریکای لاتین توانستیم صادرات چند میلیارد دلاری داشته باشیم. شهید رئیسی در سریلانکا صادرات خدمات فنی و مهندسی کشور را به رخ کشید.

وی گفت: در عرصه‌های گردشگری، سلامت، آموزش، عرصه فرهنگ و اقتصاد می‌توان برای کشور ایجاد فرصت کرد. ما در منطقه بیشترین همکاری‌ها را داشتیم و باید روابط اقتصادی با این کشورها در بیشترین وضع باشد.

* زاکانی: بریکس و شانگهای آرزوی یک عده‌ای بود

.

علیرضا زاکانی گفت: ما در یک کتابی با عنوان “سیاست خارجی” ایده محور مبتنی بر دیپلماسی منزلت طلبانه ایده‌های خود را ترسیم کردیم و با چارچوب مشخص مبتنی بر قدرت داخلی و انسجام و بهره‌مندی از همه ظرفیت‌های ملی منطقه‌ای و جهانی ظهور و بروز قدرت ایران را بیشتر کرده و جایگاه جدیدی را برای ایران درعرصه منطقه وجهان ثبت کنیم.

وی تصریح کرد: مبانی سیاست خارجی سه چیز است، یکی رهنمودهای مقام معظم رهبری است. مفروضات ما این است که دوران گذار است و قدرت دچار یک دگرگونی و پراکندگی است و جهان در حال تغییر است و با مدل‌های سوخته نمی‌شود جایابی درستی برای قدرت در عرصه جهانی داشت.

زاکانی اظهار کرد: ۵ گام را نیز تعریف کردیم که در ابتدا ارتقای کرامت انسانی است یعنی بازیابی پیام اساسی انقلاب اسلامی در سراسر جهان است. امروز زمانی که از آزادسازی قدس صحبت می‌کنیم در آمریکا نیز خریدار دارد.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری افزود: نکته دیگر ارتقای منزلت تصویر جهانی ایران است، این حصاری که در ایران کشیدند و سیاه نمایی‌ها باید شکسته شوند و بهترین پیام آور برای در این بخش ایرانیان خارج از کشور هستند.

وی گفت: محور سوم فعالیت سیاست همسایگی و ارتقای محور مقاومت است. ما ظرفیت بی نظیری در منطقه داریم که به زعم دشمنان در منطقه غرب آسیا ایران قدرت برتر است به ویژه بعد از کاری که در وعده صادق صورت گرفت و در طوفان الاقصی اتفاقاتی رقم خورد که معادلات منطقه‌ای تغییر کرد.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری تصریح کرد‌: نکته چهارم دیپلماسی اقتصادی برای بازیابی اقتصاد ملی است و از همه ظرفیت‌های منطقه‌ای و داخلی خود باید استفاده و دیگران را به خود وابسته کنیم.

زاکانی با اشاره به ظرفیت‌های درون کشور خاطرنشان کرد:‌  ۳۶ کشور به ایران در حوزه شمال و جنوب و انتقال بار به ایران وابستگی دارند و این برای ایران قدرت تولید می‌کند. زمانی که در جهان و در قدرت‌های نوظهور ارتباطات کارهایی از جمله حضور در بریکس و شانگهای که آروزی یک عده‌ای بود در دولت شهید رییسی به ثمر رسید، فرصت‌های جدیدی خلق می‌شود.

وی گفت: دیپلماسی اقتصادی نیاز به تحول در وزارت خارجه و نیاز به بسترسازی برای حضور بخش خصوصی در سراسر جهان دارد که اتفاق بیافتد.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری ادامه داد: موقعیت ژئوپولوتیک ایران در جهان باید منزلت یابی جدیدی شود و این فرصت‌ها، فرصتی نیست که بشود آن را از دست داد. با ایده محوری و منزلت‌جویی باید مسیری را برویم که در این مسیر ایران را بر قله‌های جهان بنشانیم.

* ** در بخش دوم مرحله اول، هر کاندیدا به مدت ۵ دقیقه به نقد اظهارات دیگر نامزدها پرداخت.

* قالیباف: در حوزه خنثی سازی تحریم فرصتهای بسیار بزرگی داریم

.

قالیباف اظهار داشت: واقعاً متوجه نشدم که برنامه آقای پزشکیان و ستادش در حوزه رفع تحریم‌ها با وجود قانون راهبردی مجلس چه خواهد بود؟

وی افزود: وقتی می‌گویم مذاکرات را قبول دارم و پیگیری می‌کنم بر اساس ماده ۶ قانون اقدام راهبردی؛ یعنی این قانون اجازه می‌دهد قدم به قدم پیش برویم.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: غنی‌سازی ۶۰ درصدیِ اورانیوم براساس قانون راهبردیِ مجلس انجام شده اما اگر آن‌ها چند تحریم را رفع کنند، ما هم غنی‌سازی را کاهش می‌دهیم؛ یعنی اگر فروش نفت ما آزادسازی شود می‌توانیم پروتکل الحاقی را برگردانیم؛ اگر آنها بنادر و بیمه ما را و بانک مرکزی ما را از تحریم آزاد کنند، می‌توانیم تعهداتی انجام دهیم.

وی با بیان اینکه درحوزه خنثی سازی تحریم فرصتهای بسیار بزرگی داریم، ادامه داد: در اوراسیا و شانگهای و بریکس فرصتهای بسیار بزرگی داریم؛ همین الان ۲۴ میلیارد دلار پرونده باز و متوقف داریم در قراردادهایی که با کشورهای نوظهور امضا کرده‌ایم؛ کشورهایی که مخالف آمریکا هستند و با ما کار می‌کنند.

قالیباف تصریح کرد: ولی داخل کشور وحدت رویه نداریم چون اختلافات میان دستگاهی داریم؛ در حوزه ترانزیت هوایی از یک درآمد بزرگ محروم شده‌ایم که این در یک سال قابل جبران است.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه پایتخت دوم اقتصادی‌مان را در چابهار تاسیس خواهیم کرد، تاکید کرد: ۵ درصد راه آهن‌های احداثی ما هیچ منفعتی برای ما ندارد. اگر آن را در قالب سیاست درستی اجرا کرده بودیم وضع ما بهتر بود. به خاطر سیاست‌های غلط و هماهنگی‌های غلط در اجرای سیاستها که ضعف مدیریت خودش را نشان می‌دهد.

وی بیان داشت: بسیاری از مشکلات ما بدون کمک FATF و  درگیری با تحریم کنندگان قابل حل است.

* پزشکیان: نجات کشور را در اجرای سیاست‌های کلی رهبری می‌دانم

.

پزشکیان در بخش دوم اظهاراتش در این مناظره گفت: من یک اصولگرا هستم اما برای حل مشکلات معتقدم که باید اصلاحات انجام داد. اصولی که من به آن معتقدم حق و عدالت است. آنچه که ما در جامعه می‌بینیم حق مردم و عدالت در تقسیم منابع دیده نشده است. در نتیجه برای اینکه این اتفاق بیفتد باید کشور را از اینکه یک دسته اداره کند، خارج کنیم.

وی با تاکید بر اینکه غیرممکن است که مملکت توسط یک جریان و یک گروه اداره شود، خاطرنشان کرد: تا زمانی که مشکلات داخلی را حل نکنیم هیچ یک از این حرفهایی که می‌زنیم امکان‌پذیر نیست. چه کسی سفارت انگلیس را بست و سفارت عربستان سعودی را آتش زد و بعد در روزنامه‌های خود گفتند که ما دستاورد بزرگی بدست آوردیم و بعد باعث شد که بسیاری از سفارتخانه‌ها جمع کنند و بروند و ارتباط با ایران را به شدت کاهش دهند.

این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: الان همان افرادی که از سفارت بالا رفتند در دولت پست گرفتند. چرا جلوی اینها گرفته نشد. ما باید با هم صادق باشیم. چه کسی روندی را ایجاد کرده که بچه‌های ما از کشور خارج می‌شوند. بنده در روز ثبت‌نام گفتم که آنچه که پیگیری خواهم کرد سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری است. آیا الان می‌توانم بگویم که این سیاست‌ها را قبول ندارم. حالا اینکه یک نفر چیزی گفته که این به دیدگاه من برنمی‌گردد. بنده نجات کشور را در اجرای سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری می‌دانم.

پزشکیان تاکید کرد: مگر نمی‌گفتند که قیمت دلار به برجام ربطی ندارد، پس چطور شد که قیمت دلار و مرغ و گوشت اینگونه بالا رفت. در تئوری همه چیز راحت است خب چرا ما نتوانستیم کار کنیم. ما می‌گفتیم اگر برجام نباشد و FATF  نباشد هم ما مشکلات را حل می‌کنیم، خب چرا حل نکردیم.

وی افزود: شهید رئیسی خودش به شدت پیگیر حل برجام بود. باید دست به دست هم بدهیم و مشکلمان با دنیا را حل کنیم.با طعنه زدن به یکدیگر مشکلی حل نمی‌شود. با تمام وجود معتقدم اگر سیاست‌های کلی مقام معظم رهبری را رعایت می‌کردیم و مدیریت داشتیم و بیخود کسی را حذف نمی‌کردیم و برخورد ناشایست نمی‌کردیم، مردم ایران و نخبگان قادر بودند مشکلات را حل کنند و ما را به جایی برسانند که در سیاست های کلی دیده شده است.

* قاضی‌زاده: قدرت ایران در دولت شهید رئیسی احیا شد

.

سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در بخش دوم صحبت‌های خود اظهار داشت: جناب آقای دکتر پزشکیان مطالبی درستی می‌فرمایند ولی حتما نگاهی به صحبت‌های مشاورانشان بیاندازدند. آنها بعضا حرفهایی می‌زنند که اساس دستاوردهای انقلاب را زیر سوال می‌برد.

وی افزود: ما با همسایگان دوست هستیم و آنها را عمق راهبردی خودمان می‌دانیم، اقتصاد و امنیت همسایگان را امنیت و اقتصاد خود می‌دانیم. اما به عنوان یک ایرانی شرمنده‌ام اگر نگاه خودتحقیری داشته باشیم!

قاضی‌زاده عنوان کرد:‌ برخی دوستان به غلط درباره جاده‌های ترکیه صحبت کردند درحالیکه حرفی درباره نهضت جاده سازی دولت‌های نهم و دهم نگفتند. یک زمانی وقتی رئیس جمهور ایران به ترکیه می‌رفت خیابان‌های استانبول بسته می‌شد و مردم آنجا به مسئولانشان می‌گفتند شعار ما می‌توانیم را از مسئولان ایران یاد بگیرید. ولی وقتی دولتهای یازدهم و دوازدهم روی کارآمدند دچار سراشیبی شدیم و عقب افتادیم. چون جهشی که در بخش‌های مختلف آغاز شده بود متوقف شد.

وی افزود: الان هم که شهید رئیسی دوباره خواست این کار را بکند برخی آقایان که فرصت حرف زدن یافته‌اند طلبکار شدند. ما در دولت شهید رئیسی دنبال احیای قدرت ایران بودیم و موفق هم شدیم. ایران همیشه الهام بخش کشورهای جهان بوده است و ما نباید تن به خود تحقیری بدهیم و داشته‌هایمان را ارزان بفروشیم.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری تصریح کرد: ما تا قبل از دهه ۹۰ مسئله مشارکت مردم و قهر مردم با صندوق را نداشتیم و اوج مشارکت مردم در سال ۸۸ بود. اما بعد اتفاقی افتاد که مردم با صندوق قهر کردند و امروز برخی دوستان پزشکیان با انواع ترفندها قصد دارند مردم را بترسانند که اگر پای صندوق نیایید چه خواهد شد. مردم قهر کردند چون با دوگانگی مواجه شدند. امروز وزیر مسکنی که در ستاد آقای پزشکیان است خانه خودش در باستی هیلز بود اما افتخار کرد که هیچ خانه‌ای نساخته است. رفتاری که با مردم در سال ۹۸ افتاد را ببینید.کسی که اینترنت جهانی را قطع کرد، الان قائم مقام ستاد آقای پزشکیان است؛ خوب مردم این دوگانگی‌ها را می بینند که دچار تردید می‌شوند.

* پورمحمدی: در کرسنت نقشی نداشتم

.

مصطفی پورمحمدی اظهار داشت: نظام ما با مردم به اینجا رسیده است اما عده‌ای نقش مردم را باور ندارند و تلاشی هم نمی‌کنند تا مردم خوش بین شده و حضور پیدا کنند. یکی از ساختارهای روشن برای جلب مشارکت مردم و سازمان‌دهی و شناسنامه دارد کردن فعالیت‌های سیاسی که جلوی فعالیت‌های مافیایی و پنهان در عرصه سیاسی گرفته شود، فعالیت حزبی است.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری خاطرنشان کرد: ما ۲۷۰ حزب داریم و جریان تحزب در کشور وجود دارد و کاندیداها باید شناسنامه و مانیفست داشته باشند. در این جلسه ما، دوستانی تحزب و فعالیت سازمان یافته سیاسی را قبول ندارند. ما می‌توانیم سامانی برای جریان سیاسی کشور داشته باشیم.

وی خطاب به جلیلی تاکید کرد: برادر عزیز جناب آقای جلیلی، من وزیر کشور بودم و می‌خواستیم جریان سیاسی و تشکل‌های مردم را سامان بدهیم که ایشان( جلیلی) معاون من را خواستند و گفتند که شما چه کاری انجام می‌دهید؟ می‌خواهید انقلاب رنگی و مخملی توسط سمن‌ها راه بیافتد؟ من گفتم این حرفها را قبول نکنید.

پورمحمدی گفت: قدرت ایران در تاریخ، طبقه متوسط است. ما تسلیم دیکتاتورها نشدیم. در ایران خیلی فضای دیکتاتوری حاکم نشده است چراکه طبقه متوسط ایران قدرتمند بوده است و علما، دانشمندان، فرهنگیان، هنرمندان ، اصناف و بازار و.. از طبقات متوسط هستند.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری اضافه کرد: امروز هیئت‌های مذهبی، تشکل‌های خیریه،‌ سمن‌ها قدرت نظام ما هستند و مدنیت نظام ما را تامین می‌کنند. مردم باید در عرصه حضور داشته و نقش آفرین باشند.

وی ادامه داد:  یکی از مقولات مهم دیپلماسی، دیپلماسی اقتصادی است. توافقات منطقه‌ای که در دولت شهید رییسی هم خوب پیش رفت. قراردادهای اقتصادی، تجاری، صادرات، خدمات مهندسی و… پیش رفته است.

پورمحمدی درباره قرارداد کرسنت و SFO  تصریح کرد: بحث کرسنت و Sfo در این جلسه مطرح شد.درخصوص کرسنت در سال ۱۳۸۱ قراردادی در دولت وقت تصویب شد و قرار بود از یک میدان مشترک گازی به نام سلمان که بین ایران و امارات است برداشت مشترک شود و قرار بود سهم خودمان را استخراج کرده و به اماراتی‌ها در طول ۳۰ سال بفروشیم. اختلافاتی در قیمت بود که طول کشید و سپس دیوان محاسبات ورود کرد و قرار بود که نسبت به این قصه تصمیم بگیریم و من هیچ نقشی نداشتم و در دفتر رهبری بودم و  ۸۷ به سازمان بازرسی رفته بودم!

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری بیان کرد: در این پروژه قرار بود گاز بفروشیم و پول دریافت کنیم و امنیت منطقه‌ای را با مشارکت دو کشور تضمین کنیم و سهم خود را از میدان گازی مشترک برداریم. ۲۲ سال است چرا جلوی آن را گرفتند؟ یا آقای زنگنه مجرم است یا دوستانی که جلوی قرارداد را گرفتند! امروز به ملت می‌گویم این قرارداد میلیاردها دلار منافع ملت را از دست ما گرفت و میلیاردها دلار خسارت گرفت. سه سال است که آقای زنگنه تقاضای مناظره با جلیلی دارد چرا جواب نمی‌دهد؟ من از سازمان صدا و سیما میخواهم که تکلیف مشخص شود.

* جلیلی: برخی مسائل کشور را نمی‌فهمند و تجویز می‌کنند

.

سعید جلیلی بیان کرد: اگر از اداره کشور سخن می‌گوییم، یکی از ویژ‌گی‌های مهم این است که رئیس‌جمهور باید موضوعات را بشناسد و تصمیمات درست بگیرد. در پزشکی اگر یک تشخیص غلط داده شود، تجویز درست هم نخواهد بود و این‌جا شاید جان یک نفر به خطر بیفتد ولی در حکمرانی تصمیم غلط موجب می‌شود میلیون‌ها نفر از آن ضربه بخورند.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری عنوان کرد: وفاق ملی وقتی صورت می‌گیرد که تشخیص درست وجود داشته باشد؛ نکات درستی در این زمینه مطرح نمی‌شود.

وی در ادامه خطاب به مصطفی پورمحمدی خاطرنشان کرد: شما موضوعی درباره اف‌ای‌تی‌اف گفتید که آن موضوع درباره اف‌ای‌تی‌اف مطرح نبود. خود اف‌ای‌تی‌اف می‌گوید ۴۱ بند امضا شده و الان اجرا می‌شود ولی شما نمی‌دانید؛ سخنگوی دولت سابق در روزنامه رسمی دولت گفته تحریم و اف‌ای‌تی‌اف مانع خرید واکسن است. میلیون‌ها نفر هم از این ضرر کردند چون مسئله را نمی‌دانید.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: مگر اف‌ای‌تی‌اف الان امضا شده و حل شده؟ پس چرا واکسن خریداری شد؟ چون تشخیص و تجویز غلط نداشتیم. درباره برجام می‌گفتند مشکلات حل می‌شود و چرخ اقتصاد و سانترفیوژ می‌چرخد ولی دیدیم که توافق کردند و ۱۵ بار آژانس گفت که تعهدات ایران اجراه شده و بیشتر هم اجرا کردند ولی طرف مقابل کلاً خارج شد و عمل نکرد.

جلیلی بیان کرد: تمامی بندهای اف‌ای‌تی‌اف اجرا می‌شود، عوض اینکه طلبکار باشید، کشور و ملت را بدهکار می‌کنید. درباره‌ی کرسنت یک فساد صورت گرفته و اموال کشور با ثمن بخس قراداد شد و باید محکوم شود. در دادگاه گفته شد چرا رئیس‌جمهور فرد محکوم را به‌عنوان وزیر نفت و معرفی کرد.

وی درباره اظهارات پورمحمدی پیرامون نقش جلیلی برای عدم شاکله‌بندی سمن‌ها ادامه داد: انگار خواب‌نما شدید، درباره سمن‌ها به شما چه چیزی گفته‌اند؟ چند سمن ریشه در فرهنگ ملی داشت؟ ما بسیاری از نهادهای مردم‌نهاد داریم که تشکل ندارند و شما بودجه‌های فراوانی به تشکلات صوری دادید، آیا این کار ملی و اجتماعی است؟ مسائل را دقیقا نمی‌دانید و نمی‌توانید تجویز درست داشته باشید. رئیس‌جمهور باید بفهمد که می‌خواهد چه کند.

* زاکانی: کرسنت دست پخت آقایان خاتمی، روحانی و زنگنه است

.

زاکانی در بخش دوم سخنانش با اشاره به اینکه بسیاری از مواردی که مطرح می‌شود از بی برنامگی است و ما را نیز مجبور می‌کنید حرفهایی بزنیم که خجالت بکشید، تاکید کرد: آقای روحانی قرار بود که پاسپورت را به عزت ایرانی بازگردند اما ۶۴ دانشجو ما از نروژ اخراج شدند. بانوان ایرانی را در استانبول زدند و کودک ایرانی را درفرودگاه آمریکا دستبند زدند و بنزین هواپیمای ظریف وزیر خارجه وقت را نیز ندادند!

وی با بیان اینکه مشکل ما این است که گدایی غرب را می‌کنیم تا مشکلات خود را حل کنیم، ادامه داد: مشکل ما جریان تحریف است و تا جریان تحریف شکست نخورد. جریان تحریم نیز خنثی نمی‌شود. نمونه بارز آن واکسن کرونا است که نامه آقای ظریف به آقای رییسی است، چرا به مردم خلاف می‌گویید؟ چرا به مردم دروغ می‌گویید؟ مردم می‌فهمند و خوب نیست.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری با برجام اشاره کرد و گفت:‌ کارنامه بنده اداره کمیسیون برجام بود و آقای پزشکیان در کمیسیون بودند که برجام را نخوانده بودند و اظهارنظر می‌کردند و آنجا صادفانه گفتند که برجام را نخواندم و ما گفتیم که وقتی نخواندید چرا اظهار نظر می‌کنید؟!

زاکانی تصریح کرد: این گزارش را در مجلس خواندیم و نکات مثبت و خسارت بار را گفتیم. بند به بند این گزارش امروز نشان دهنده این امر است که گزارش ما درست است. مذاکره را رهبری میخواستند و در دیدار دانشجویان نیز گفتند که خطوط قرمز رعایت نشد. چرا واقعیت‌های تاریخ را تحریف می‌کنیم. گزارشات سه ماه، شش ماه و نه ماهه آقای ظریف را به مجلس بخوانید.

وی افزود: به مردم خلاف گفتند که همه تحریم برداشته می‌شود و بعدها وندی شرمن خندید و گفت که شما انگلیسی بلد نیستید! برجام نیاز به نقد کردن داشت و بهتر از هرکسی آیت الله رئیسی آن را نقد کرد و ما وظایف خود را انجام دادیم و آنها انجام ندادند. ما ۷.۵ برابر افزایش فروش نفت داشتیم و پول‌‌های بلوکه شده آزاد شدند.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری درباره قرارداد چین تصریح کرد: در موضوع چین در تحریم ۱۳ میلیارد یورو تفاهم نامه نوشتیم و ۲ میلیارد یورو قرارداد نوشتیم و ضمانت‌نامه آن در دست بنده است.

زاکانی با تاکید بر اینکه در موضوع کرسنت خیانت بزرگی صورت گرفته است، گفت: مشکل آقای پورمحمدی این است که sfo زمانی که اسناد را از دفتر یزدان پناه درآورد ایشان در مجموعه خودش بایگانی کرد! کرسنت دست پخت آقایان،‌ خاتمی، روحانی و زنگنه است. بنده در مجلس سخنرانی داشتم و ایشان هم در پایان صحن داشتند من را نگاه می‌کردند و در سخنرانی هم گفتم خیانت بزرگی است.

** در بخش اولِ مرحله دوم مناظره، کارشناسان، سوالات دیگری برای پاسخ دادن کاندیداها مطرح کردند.

سوالات به شرح زیر بود:

.

عمویی: اگر رسیدن به توافق برای رفع تحریم در دولت شما با چالش مواجه شود، آیا پیگیری اهداف اقتصادی شما با چالش مواجه می‌شود؟

سیدعباس موسوی: دشمنان دنبال ایران هراسی و سیاه‌نمایی هستند؛ دولت شما چه برنامه‌ای برای این موضوع دارد؟

جابری انصاری: روابط با همسایگان در اولویت است یا روابط بین‌المللی یا میان این دو؟

عباس عراقچی: خنثی‌سازی تحریم‌ها و ناامیدکردن تحریم‌کنندگان و رفع عزتمندانه تحریم‌ها، دو مقوله بسیار مهم است و همزمان باید پیش برود. برنامه‌های شما برای هر دو زمینه چگونه است؟

صدرالحسینی: مواجهه دولت شما با صهیونیستم بین‌الملل و استکبار جهانی چگونه تعریف می‌شود؟

* قالیباف: وعده صادق باعث گشایش اقتصادی برای کشور شد

.

محمدباقر قالیباف اظهار داشت: با پیشنهاد پزشکیان موافقم که پشت تریبونها حرف نزنیم و اینها را جای دیگری صحبت کنیم. اگر اینجا گفتم، بخاطر این بود که بین مردم مطرح کردند و مردم می‌گویند که سر قدرت دارند دعوا می‌کنند.

وی افزود: شهید سلیمانی یک الگویی است برای ما در همین موضوعات رفع تحریم و خنثی سازی تحریم و قدرت منطقه‌ای و فرصت و تهدید. همه‌ی اینها درس است.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه شهید سلیمانی در ۲۰ سالی که مسئول نیروی قدس بودند از نزدیک همکاری داشتیم، گفت: ویژگی شهید سلیمانی چه بود؟ به دنبال دوقطبی‌های کاذب نمی‌رفت و اصلاً بحث میدان دیپلماسی نداشت. حاج قاسم با همان کسی که میجنگید همزمان حرف هم می‌زد.

قالیباف ادامه داد: دیپلماسی و میدان هر دو یک ابزارند. مذاکره روش مبارزه است. این الگوی نظام جمهوری اسلامی است.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: شهید سلیمانی قدرت حل مسئله را داشت و مسئله را از حالتی دیگر تبدیل نمی‌کرد و موضوع را استحاله نمی‌کرد و مثل آشغال زیر فرش نمی‌برد مشکلات را؛ زیرا شهید سلیمانی قدرت حل مسئله را داشت.

وی افزود: قدرت شهید سلیمانی این بود که وحدت و اجماعی که همه می‌گوییم را ایجاد می‌کرد. شهید سلیمانی در جلسات خارجی‌‌مان در شبانه روز ۳ ساعت هم نمی‌خوابید.

قالیباف تصریح کرد: برخی مدعی بودند که نباید روی موشک شعار مرگ بر اسرائیل نوشت؛ در مقابل اما جریان دیگری عملیات وعده صادق را انجام می‌دهد که چقدر برای کشور افتخار آفرین شد و توانست گشایش‌های اقتصادی را برای کشورمان ایجاد کند.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه دیپلماسی میدان یک ابزار است، بیان داشت: امروز در امنیت با همکاری همسایگانمان جلوی دخالت آمریکا را در اینجا  گرفتیم و هژمونی او را به هم زدیم؛ باید از فرصت اقتصادی این موضوع هم استفاده کنیم.

وی ادامه داد: هم باید رفع تحریم را پیگیری کنیم و حقمان را بر اساس بند ۶ قانون اقدام راهبردی بگیریم و هم برای خنثی سازی تحریم، رشد اقتصادی را پیگیری کنیم.

* پزشکیان: اگر برجام بد است بگویند برجام را نمی‌پذیریم

.

مسعود پزشکیان در بخش سوم اظهاراتش طی سخنانی اظهار داشت: آنچه از اول گفتم این بود که کار را باید با کارشناسان حل کرد. تا با این نگاه به مسائل نپردازیم مشکلات قابل حل نیست. بحثی که آقای زاکانی مطرح کردند من گفتم سوادش را ندارم ولی مشکل این است که اینها هم سوادش را ندارند. من گفتم کارشناس نیستم ولی اینها گفتند که ما کارشناس هستیم. بعد از ایشان سوال کردم که روش ارزیابی شما چیست ولی همین برادر ما گفتند روش یعنی چی؟ روش یعنی اگر آنها یک راهی را رفتند و ۱۰۰ نفر هم همان راه را رفتند باید به همان مقصد برسند.

وی افزود: آقای جلیلی در آن جلسه بود و بحث کردیم و گفتیم که اگر برجام را نپذیریم اقدام بعدی ما برای حل مسئله چیست؟ ایشان گفتند برنامه‌ای نداریم. ما هزاران میلیارد دلار ضرر می‌کنیم و حوزه نفت و زیرساخت‌های نفتی و گازی ما بخاطر همین تصمیمات ما متضرر شده است. من در دوره تحصیل همه مراتب را با رتبه عالی بالا آمدم. اینطور نیست که بی‌سواد هستم. چون می‌فهمم می‌گویم باید کارشناسان مشکلات را باید حل کنند.

پزشکیان گفت: اگر می‌گویند برجام بد است خب رسما بگویید این را ادامه نمی‌دهیم؛ ولی بگویند چه راه حل دیگری دارند؟چه فرقی بین ترامپ که می‌گفت برجام را آتش می‌زنم با این آقایان که در مجلس برجام را آتش می زدند وجود دارد؟

وی طرح مجددا این سوال که  چه کسی از دیوار سفارتخانه‌ها را بالا رفت و این مشکلات را ایجاد کرد؟ عنوان کرد: باید بپذیریم که کارشناسان تصمیم بگیرند. باید اجماع کارشناسی شکل بگیرد نه اینکه افرادی که سوادش را ندارند بهشان توهم دانایی دست بدهد.

این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری خاطرنشان کرد: من استاد تمام دانشگاه هستم و می‌فهمم که درباره چه چیزهایی حرف نزنم؛ ولی اینها می‌گویند نه! این بلا را چه کسی بر سر کشور آورده است؟ همین تصمیمات آقایان.

پزشکیان گفت: وقتی مقام معظم رهبری می‌گویند نظر بده؛ من صادقانه نظرم را می‌دهم. الان هم نظرم این است که برجام مزایا و معایبی داشت ولی اینکه آتشش بزنیم و این کار را با سفارتخانه‌ها بکنیم را قبول ندارم.

* قاضی‌زاده: ستادهای پزشکیان کنتورات در اختیار دولت روحانی است

.

سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی گفت: به حسب ظاهر درگیری ما با آمریکا در موضوع تسخیر لانه جاسوسی پیش آمده است، آقای پزشکیان بفرماید چه کسانی لانه را اشغال کردند و در دوره کدام دولت سفارت عربستان و انگلیس مورد تعرض قرار گرفت؟ چرا دولت وقت این موضوع را مدیریت نکرد؟ رئیس جمهور رئیس شورای عالی امنیت ملی است چرا جلوی چند نفر را نگرفت؟ هرچند با عوامل این موضوع قوه قضاییه بعدا برخورد کرد. چرا دولت وقت جلوی موضوع را نگرفت که حالا هی بیایید آن را به نام حزب‌اللهی‌ها فاکتور کنید.

وی افزود: آقای پزشکیان ستادهای خودشان را کنتورات به دولت آقای روحانی داده‌اند. آقای پزشکیان وزیر خارجه آقای روحانی در کنار شما حرف‌‌های عجیبی زد. ایشان پذیرفت که در دولت شهید رئیسی میلیون‌ها بشکه نفت فروخته شد اما دلیلی آن را شل کردن پیچ تحریم توسط بایدن قلمداد کرد. آیا بعد از سقوط ترامپ دولت روحانی ۹ ماه تلاش نکرد بایدن پیچ تحریم‌ها را شل کند؟ چرا بایدن پیچ تحریم را برای دولت شهید رئیسی شل کرد؟ آیا این اعتراف تاریخی به این نیست که شهید رئیسی عرضه وادار کردن آمریکا به شل کردن پیچ تحریم‌ها را داشت ولی دولت روحانی این عرضه را نداشت.

قاضی‌زاده عنوان کرد: آقای روحانی با تمسخر به منتقدان می‌گفت شما زبان دنیا و مردم ایران را بلد نیستید. آقای  روحانی که شما صحنه گردان ستاد‌ آقای پزشکیان شدید، حالا دیدید که چه کسی زبان دنیا و ملت خود را بلد است. چه کسی در سال ۹۲ مردم را ترساند اما بعد از آن ارزش پول ملی ما ۱۰۰۰ درصد کاهش پیدا کرد و حالا مردم را از دولت ترامپ می‌ترسانند. ما هستیم که می‌توانیم با همین ترامپ مذاکره کنیم و خواست خودمان را به او تحمیل کنیم.

نامزد انتخابات تصریح کرد: با همین دروغ ۳۰۰۰ مدیر در دولت آقای روحانی روی کار آمدند و در روزگار فقر ملت ۵۰ میلیون تومان حقوق حرام گرفتند که با به قیمت دلار الان حقوق آنها ماهی ۷۵۰ میلیون می‌شود. کاسب تحریم ما هستیم یا این حضرات؟

وی گفت: به اعتراف آمریکایی‌ها در دولت شهید رئیسی ۸۰ میلیارد دلار نفت فروخته شد و با اقدام سازنده دولت رئیسی در عرض دو سه ماه کرونا در کشور جمع شد و این خیانت است که عدم توانایی در خرید واکسن را توجیه می کنند.

* پورمحمدی: آقای جلیلی شما مانع قرارداد کرسنت شدید

.

پورمحمدی خطاب به جلیلی گفت: بحث تحزب یک مسئله جدی است. بحث سازماندهی نهادهای مردمی یک مسئله جدی است. دوستان بفرمایید قبول دارند یا خیر؟ اگر دستگاهی و حزبی مشکل داشته باشد دستگاه امنیتی جلوی آن را بگیرد اما نمی‌شود بگوییم که قضاوت کلی داشته باشید، بگویید انقلاب مخملی بوده است.

پورمحمدی با بیان اینکه من هیچ وقت ادعای دانستن نداشته‌ام، افزود: شما که می‌دانید و سالیان سال دولت سایه تشکیل می‌دهید و حاضر نیستید با دولت‌ها همکاری کنید، بفرمایید درباره کرسنت چرا حاضر نیستید با متهم اصلی مباحثه کنید؟! دادگاه به پرونده رسیدگی می‌کند. شما مانع انجام قرارداد کرسنت شدید و می‌گوید یک فسادی بوده است؟ بنده در سازمان بازرسی افتخار می‌کنم برای هیچکس پرونده‌ای نبستم  و کنار نگذاشتم و علت درگیری با بسیاری از افراد مشهور همین موضوع بوده است.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری خطاب به جلیلی ادامه داد: چرا حاضر نیستند با متهم مناظره کنید؟‌ ۱۸ سال از موضوع گذشته است و اموال ملت به تاراج رفته است. امروز جریمه ۱۸ میلیارد دلار علیه ملت پرونده ساخته شده است چرا حاضر نیستید بحث کنید؟

وی گفت:‌ بعضی‌ها دیر از خواب بیدار شدند و خیلی‌ها مسائل کشور را نمی‌فهمند. شما در بند ۴ نامه‌تان نوشتید که به کنوانسیون پالرمو ملحق شویم. نمی‌خواستم وارد این بحثها شوم.

پورمحمدی تصریح کرد: اینجا جای بزن درو و بگو درو نیست، این مسائل جای بحث جدی دارد. شما که علامه دهر هستید بگویید که یک جا عمل کردید؟ در رشته خودتان نیز موفق نبودید! بگویید که ۲ تا مذاکره موفق داشتید؟ نمی‌شود شعار داد و با شعار مشکلات را حل کرد و به همین خاطر مردم به ما اعتماد نمی‌کنند.

* جلیلی: عده‌ای با وعده درباره برجام کشور را به این وضع کشاندند

.

سعید جلیلی درباره سخنان پورمحمدی گفت: به من گفته شد شما برنامه‌های خوبی دارید و به ما بدهید؛ اگر شما برنامه ندارید، به شما بدهیم. بی‌گدار وارد صحنه انتخابات نشوید و اگر می‌خواهید کشور را اداره کنید، باید مسائل را بدانید.

وی بیان کرد: ملت ما بهترین ظرفیت را دارد؛ در چند سال اخیر گفتم که هر دانشگاه یک دولت سایه است، تشکل واقعی این است. نه اینکه شما بگویید دولت سایه چیست؛ ما می‌گوییم باید دولت‌ها را کمک کرد. اگر رویکرد نداشته باشیم و بگوییم برنامه بدهید که من اجرا کنم درست نیست.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری اضافه کرد: بزرگ‌ترین فرصت‌ها در سیاست خارجی است که متاسفانه عده‌ای در  ۸ سال از بین بردند. برجام چه شد؟ دلار ۳ تومن به ۳۰ هزار تومان رسید و تحریم‌ها از ۷۰۰ عدد به ۱۵۰۰ رسید.

جلیلی عنوان کرد: از طرفی سخن از وفاق می‌گویند و از طرف دیگری هیچ‌کسی را هم قبول ندارند. در زمان برجام عده‌ای نوشتند که ظریف “گفت می‌شود و جلیلی گفت نمی‌شود”؛ حالا نتیجه را ببیند که شد یا نشد. خود اوباما در زمان برجام گفت ما دیگر هیچ ابزاری نداشتیم و تمام فشارهای ما به بن‌بست رسیده بدبود و خوشبختانه توافق برجام انجام شد.

وی افزود: ۸ سال یک جهان فرصت از کشور گرفته شد و کشور معطل ماند و فرصت اشتغال و ارزآوری را از بین بردید و امروز از پرونده‌های فساد دفاع می‌کنید؟ جای متهم در دادگاه است  نه‌ اینکه در تلوزیون مناظره کند.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: بحث ما در اداره‌ی کشور جدی است. از دستورکارهای من به‌عنوان رئیس‌جمهور مبارزه با فساد است؛ وقتی میلیاردها دلار برای چندین سال به کشور می‌رود، مگر می‌شود بی‌تفاوت بود؟ خود آقای روحانی اولین نامه درباره کرسنت را در زمان آقای خاتمی نوشت و گفت که مشکل دارد. شما(آقای پورمحمدی) رئیس سازمان بازرسی بودید، چرا فساد را پیگیری نکردید.

جلیلی افزود: بنده با فساد مبارزه می‌کنم و می‌دانم امثال شما صدای‌تان در می‌آید. نباید اجازه داد سرمایه ملت به یغما برود.

وی در ادامه گفت: باید در سیاست خارجه منافع ملت تامین شود نه اینکه به یغما برود. در برجام طرف مقابل خارج شد و اینجا گفتند ما صبر راهبردی داشتیم و کاپ اخلاق گرفتیم؛  بعد گفتند که قرار نبود موضوع اقتصادی باشد و قرار بود امنیت بیاورد ولی دیدیم با این رفتارها، قاسم سلیمانی عزیز را هم شهید کردند.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: ما امروز در فرصت کم‌نظیری هستیم و می‌توانیم جهش اقتصادی داشته باشیم و با فناوری و دانشمندان‌مان می‌توانیم پیشرفت کنیم. اگر عقب  بیفتیم، چند دهه عقب خواهیم افتاد.

* زاکانی: آماده مناظره با خاتمی، روحانی و زنگنه هستم

زاکانی خطاب به پزشکیان بیان کرد:‌ ما خدمت آقای پزشکیان یک کارنامه‌ای داریم که ۱۰۰ درصد درست است و من تحملی داشتم که ۲ طرف را در کمیسیون  برجام دعوت کردیم. در این جلسه آقایان ظریف، پزشکیان، عراقچی، صالحی و شمخانی حضور داشتند و حرف همه را شنیدیدم. از دانشگاه‌ها حقوقدان نیز از دو طرف در جلسه حضور داشتند و نهایتا جمع بندی کردیم و ۱۰۰ درصد درست از آب درآمده است.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری اظهار کرد: نکته دوم ناظر به آتش زدن گفتند که بنده هیچوقت همچین حرفی نزدم. من درباره سفارت کسی را تایید نکردم.

زاکانی گفت: مردم عزیز برخی با احساس و پشتوانه نظری تهی دنبال می‌کنند که رای بگیریند که درست نیست. گزارشات آقای ظریف به مجلس بوده است. همه تشخیص ما که تشخیص کارشناسان بود، همه درست بود.

وی تصریح کرد: ناظر به احزاب که آقای پورمحمدی گفتند، بنده یکی از بزرگترین حزب‌های کشور را با ۲۷۰ شعبه در  وزارت کشور راه‌انداختم. بزرگترین تشکل دانشجویی را سالها اداره کردم و کار با تشکل و سامان‌دهی را بلد هستم.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری گفت: ناظر به حوزه سیاست خارجی در این ۳۳ ماه در شهرداری عمل کردیم و در بروکسل موفقیت‌های جدی در عرصه جهانی و چین ایجاد کردیم.

زاکانی در ارتباط با کرسنت اضافه کرد: ناظر به حوزه کرسنت واقعا تعجب کردم و این موضع از آقای پورمحمدی بعید بود! در دوره آقای خاتمی و وزارت پزشکیان بزرگترین خیانت‌های نفتی در کشور شد که شامل توتال، استات‌اویل و کرسنت بود. یک گزارشی تحت عنوان زالو تهیه کردیم که دیروز گفتیم فیلم آن را بارگذاری کنند تا معلوم شود چه کسی سیاهی بر چهر‌ه‌اش باید بنشیند.

وی ادامه داد: بنده آنجا مکرر گفتم که چه کسانی خیانت کردند و بعد هم در مقابل خود آقای روحانی در مجلس این بیان را داشتم و وزیر نفت پیشنهادی (زنگنه) هم نشسته بود و گفتم که اگر این اتفاق بیفتد در دادگاه شکست می‌خوریم در حالی که در مرز پیروزی بودیم. آقای روحانی گفتند دو ماه را تحمل نمی‌کند و زنگنه گفت دو هفته ای حل می‌کنم ۵۳ میلیارد دلار عدم النفع،‌ ۲.۵ میلیارد دلار خسارت اول،‌ ۱۸ میلیارد دلار طلب دوم بود و من تعجب کردم چطور رویتان می‌شود راجب این موضوع صحبت کنید؟

 نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری گفت: بنده حاضرم با آقایان خاتمی، زنگنه و روحانی فردا مناظره کرده و بگویم چه جنایتی در کشور اتفاق افتاده است. بارها سر این موضوع به دادگاه رفتم و از حق مردم دفاع کردم.

** در بخش دوم از مرحله دوم، هر کاندیدا در ۵ دقیقه وقت داشت تا سخنان دیگر نامزدها را نقد کند.

* قالیباف: ۲۰۰ متر زمین رایگان با کاربری مسکونی به مردم خواهیم داد

.

قالیباف اظهار داشت: واقعیت این است بعد از دهه ۹۰ مردم در حداقل‌های زندگی دچار مشکل هستند. همیشه در هر کجا بودم دغدغه مردم را داشتم. حتما باید رشد اقتصادی را از طریق رفع تحریم و کار ماندگار درست کنیم.

وی با بیان اینکه آنها که حقوق ثابت دارند ولی تورم بیش از افزایش حقوق است، فاصله این را باید حتماً جبران کنیم، افزود: مردم در شرایطی هستند که نجابت به خرج داده‌اند ولی طاقتشان سر آمده؛ لذا باید مشکلاتشان را در کوتاه مدت حل کنیم. لذا اولین کارم این است که یک سپر حمایتی برای مردم ایجاد کنم نباید بگذاریم سفره مردم کوچک شود.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: امروز ۱۷.۵ درصد اتلاف سرمایه در کشور داریم که باید از هدر رفتن آن جلوگیری کنیم. بدون اینکه بخواهیم مشکلات بیشتری را درست کنیم و به تورم دامن بزنیم، می‌توانیم این را کنترل کنیم.

قالیباف با اشاره به مسکن، افزود: ۲۰۰ متر زمین رایگان با کاربری مسکونی به مردم خواهیم داد. خیلی از افراد هستند که وام مسکن گرفتند، اما خانه نگرفتند و گرفتار قسط شده‌اند که این موضوع را به سرعت در دولت چهاردهم پیگیری خواهیم کرد.

وی ادامه داد: طرح‌ها باید به سرعت اجرا شوند و در همه روستاها و بیشتر از ۸۰ درصد شهرها می‌توانیم مشکل مسکن را حل کنیم.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به موضوع واردات خودرو، تاکید کرد: ما هم در خودروی سنگین و سبک مشکل داریم؛ بارها صحبت کردم؛ صنعت خودرو از ما رانت می‌گیرد ولی نتوانسته ما را خودروساز کند. حتماً باید واردات خودرو را داشته باشیم. هم در خودرو سنگین و هم سبک؛ چون سهم زیادی از خودروهای سنگین کشور الان اسقاطی هستند.

* پزشکیان: قدرت دفاعی و بازدارندگی ما باعث افتخار کشور است

.

مسعود پزشکیان طی سخنانی اظهار داشت: ما اگر برجام را نپذیریم و اگر FATF ‌را حل نکنیم، نمی‌توانیم مشکلات را حل کنیم. راه حل این است که انسجام داخلی را در خودمان ایجاد کنیم.

وی افزود: شما از اعضای اتاق بازرگانی بروید بپرسید که برجام را خوب می‌دانند یا بد. اینها در جلسه هم به ما می‌گفتند که ما نمی‌توانیم بدون برجام کار را ادامه دهیم اما حالا الان می‌گویند می‌توانیم ادامه دهیم.

پزشکیان گفت: ما در ذخایر نفت و گاز در مجموع اول دنیا هستیم اما در زمستان گاز نداریم به مردم بدهیم و در تابستان برق نداریم و برق مراکز صنعتی را قطع می‌کنیم. ما در میادین مشترک چقدر ضرر می‌کنیم؟ همین قطر، عمان و امارات در میادین مشترک سهم خود را می‌برند ولی ما عین خیالمان نیست.

این کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری عنوان کرد: اینها بگویند اگر برجام را نپذیرفتند این وفاق داخلی را چطور می‌توانند درست کنند. تازه این دوستان با آدم‌هایی دعوا دارند و آنها را خائن خطاب می‌کنند که مقام معظم رهبری می‌گفتند اینها صادق‌ترین و سالم‌ترین آدم‌ها هستند.

وی افزود: ترامپ و اسرائیل هم می‌گفتند که ما نمی‌گذاریم برجام به نتیجه برسد و این دوستان هم دقیقا همین حرفها را می‌زنند. خب مردم می‌گویند فرق بین این دوستان و دشمنان ما چیست؟

پزشکیان خاطرنشان کرد:‌ قدرت دفاعی و بازدارندگی ما و کاری که سپاه و ارتش کرده است باعث افتخار کشور ماست. یکی از دلایلی که دیگران نمی‌توانند کاری علیه ما انجام دهند همین قدرت پهپادی و موشکی ماست.

* قاضی‌زاده: دیپلماسی جای مردان مصمم است نه جای مردان سازشکار

.

سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی اظهار داشت: مشکل ما این است که آقای پزشکیان بجای پاسخ به سوالات سوال جدید طرح می‌کنند. ما اینقدر مرد هستیم که از دولت محدودی که در اختیارمان بوده‌ دفاع کنیم و عزیزان هم مرد باشند از دولت‌هایی که از آنها حمایت کردند، دفاع کنند.

وی افزود: کدام سیاست دولتگرای مطلق موجب خارج  کردن مردم از عرصه‌های مختلف شد؟ چه کسی فعالیت بخش خصوصی را محدود و نابود کرد؟ ما که ادعای دولت مردمی داریم، بیش از ۱۰ سال روی مدل مردمی سازی دولت کار کردیم و چیزی که الان در حوزه مردمی‌سازی در دولت شهید رئیسی اتفاق افتاده قابل مقایسه با قبل نیست.

قاضی‌زاده با اشاره به موضوع واردات واکسن گفت: در آن زمان بعضی از عزیزان که دوز اول واکسن فایزر خود را زده بودند می‌گفتند که ما اجازه نمی‌دهیم مردم موش آزمایشگاهی شوند. خوب شما دو هفته زودتر واکسن وارد می‌کردید و نمی‌گذاشتید که دولت شهید رئیسی این افتخار بزرگ(واردات واکسن) را به نام خود ثبت کند.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: دوستان می‌گویند چرا شما از برجام خارج نشدید؟ آقای پزشکیان اگر ایشان(شهید رئیسی) از برجام خارج شده بود شما ایشان را متهم نمی‌کردید تو کنار ترامپ و نتانیاهو هستی؟ برجام را در شورای امنیت سازمان ملل تصویب کردند و به لحاظ حقوق بین الملل دست و پای ایران را بستند. کاری کردید که امروز باید حداکثر استفاده را ازبرجام ببریم و بهانه دست دشمن ندهیم.

وی ادامه داد: شما آمدید قدرت ملی و موفقیت جوانان را ارزان فروشی کردید. دیپلماسی، خندیدن و امتیاز دادن نیست بلکه هوشمندانه عمل کردن است. کاری که شهید امیرعبداللهیان انجام داد را ببینید. برای اینکه بتواینم با دولتهای منطقه کار کنیم ایشان از وزارت خارجه اخراج شد اما وقتی سرکار آمد همان کسی که برای ارتباط با کشورهای منطقه اخراج شده بود،‌ باکشورهای منطقه عزتمندانه ارتباط بر قرار کرد. دیپلماسی امیرعبداللهیان ایجاد ارتباط با تکیه بر قدرت درون زای ما بود.

قاضی زاده به اشاره به افزایش فروش نفت در دولت سیزدهم گفت: امروز نماینده سنای آمریکا از وزیر خارجه آمریکا در باره افزایش فروش نفت ایران سوال می‌کند و وزیر خارجه آمریکا پاسخ می‌دهد که «رئیسی مرد مصممی» بود. دیپلماسی جای مردان مصمم است نه جای مردان سازشکار.

* پورمحمدی: احمدی نژاد ۲ بار خواست پرونده‌ها را پیگیری کند

.

مصطفی پورمحمدی خطاب به برخی از نامزدهای ریاست جمهوری بیان کرد: دوستانی که خیلی جایگاه مناسب و دانش لازم برای احراز مقام ریاست جمهوری دارند تحمل داشته باشند و عصبانی نشوند و اتهام نزنند و این روزها می‌گذرد!

وی افزود: عجیب است قراردادی در سال ۱۳۸۱ بسته شده است و ما در ۱۳۸۷ به سازمان بازررسی رفتیم و ۲ گزارش که توسط دیوان محاسبات انجام شده بود و ما فقط کارهای منظم کردن آن را انجام دادیم و فرستادیم.

پورمحمدی تصریح کرد: آقای احمدی نژاد ۲ بار خواست مشکل را حل کند و همه پرونده فساد تعقیب شود و فاسدین محکوم شوند و هم این قرارداد اجرا شود و در قیمتش تمام شود و این خسارت عظیم در ۱۸ سال جلوی آن گرفته شود اما با شعار، دادن زدن و اتهام زدن مشکل حل نخواهد شد.

آقای زاکانی؛ شما به زنگنه اتهام خیانت زدید!

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری خطاب به زاکانی خاطرنشان کرد: خوب شد آقای زاکانی حرف از مناظره زدند. شما اتهام خیانت به آقای زنگنه زدید و او هم می‌گوید که شما مانع اجرای قرارداد شدید و ده‌ها میلیارد دلار خسارت به کشور وارد کردید و ما از دادگاه تقاضا داریم زودتر این موضوع را رسیدگی کند.

وی با طرح این پرسش چه کسی از برجام دفاع می‌کند؟ ادامه داد: من همان زمان هم درباره برجام حرف داشتم. قطعنامه‌ها در سازمان ملل تصویب شده است که ملت را بیچاره کرده است. چرا شما که مسئول بودید جلوی صدور قطعنامه را نگرفتید و امروز می‌گویید چرا امروز مذاکره می‌کنید؟

پورمحمدی تصریح کرد: ۱۵ سال به ملت ایران خسارت وارد شده است و مردم مشکلات زیادی دارند. چرا قدرت دانش و مذاکراتی شما عمل نکرد و قطعنامه پشت سرهم صادر شد و امروز باید با دریوزگی fatf  و برجام را قبول کنیم.

نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری اضافه کرد: امام به ما استقامت را یاد داد. ۴۵ سال ندای امام و ملت ایران جهانگیر شد و امروز جوانان عالم فریادهای حقانیت ملت ایران درباره حقوق ملت فلسطین تثبیت شد. امروز می‌توانیم ادعا کنیم هم غزه، هم لبنان، هم یمن، هم عراق، هم عمان، هم قطر و جانم فدای ایران و جانم فدای حرم و قهرمانان وطن.

* جلیلی: باید دشمن را از تحریم پشیمان کنیم

.

سعید جلیلی گفت: دوستانی که سخن از تحزّب می‌کنند، کار عمیق تحزبی را به زنبیل گذاشتن تعبیر می‌کنند. سه قطعنامه درباره‌ی ایران در پرونده‌ی هسته‌ای در زمان آقای لاریجانی صادر شد و گویا آقای پورمحمدی یادش نیست که عضو آن کمیته بوده است.

نامزد انتخابات ریاست جمهوری عنوان کرد: این گذشته‌ای است که تعریف می‌کنند غلط بود؛ دلار ۳۰۰۰ تومان به ۳۰۰۰۰ تومان رسید و تحریم‌ها برداشته نشد و جالب است که می‌گویند باید این روال باز هم برگردد. ترامپ از توافق خارج شد و دولت وقت ما هم می‌گفت اگر هم خارج شود ما هم هستیم. برجام طلب ملت ایران است و باید این موضوع دنبال شود.

وی بیان کرد: در اوج زمانی که امریکا از توافق خارج نشده بود، کل صادرات ما به ۲۸ کشور اتحادیه اروپا نصف صادرات به افغانستان بود و چرا نتیجه نگرفت؟ چرا اینانی که می‌گفتند مشکلات را حل می‌کنیم، مشکلات حل نشد؟

نامزد انتخابات ریاست جمهوری اظهار داشت: همین افراد الان می‌ترسانند و بلد نیستند. اتفاقاً این مسائل باید مطرح شود و ملت هم انتخاب کند. رشد اقتصادی در دوران برجام و بعد از آن صفر و منفی شد. ما سخن از جهش می‌گوییم که می‌توان موفقیت به‌دست آورد.

جلیلی خاطرنشان کرد: عرصه سیاست خارجی فرصت‌های فراوانی دارد؛ در سریلانکا ۵۰۰ میلیون دلار فرارداد خدمات فنی مهندسی بستیم و با سایر کشورها می‌توانیم این کار را کنیم. بازار صادرات منطقه در پایین‌دست پتروشیمی ۱۱۵ میلیارد دلار است و چرا این کار انجام نشده است؟

وی ادامه داد: گفته شد در برجام تحریم‌ها در روز اول بالمره لغو می‌شود ولی چه شد؟

نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: زمانی که من دبیر شورای عالی امنیت ملی بودم، آمریکا شرق و غرب کشور ما را اشغال کرده بود و همین‌ها می‌گفتند که باید برویم فلان امتیاز را بدهیم. ولی دیدیم که آمریکا با خفت از شرق و غرب ما خارج شد و با خفت به ما نامه می‌نوشت که ما ده‌ها مشکل داریم. چه کسانی ابتدای جریان سوریه شک داشتند که چه تصمیمی باید بگیرند؟

جلیلی بیان کرد: ما درباره پرونده هسته‌ای هیچ‌وقت اکتفا به گفت‌وگو نکردیم و خنثی کردن تحریم‌ها را دنبال کردیم؛ ده‌ها زیرساخت برای مقابله با تحریم شکل دادیم. باید دشمن را از تحریم پشیمان کنیم و برای این راه‌های عملی داریم؛ ما باید تحریم را رفع و خنثی کنیم.

* زاکانی: مردم را در ثروت موجود کشور شریک می‌کنیم

.

علیرضا زاکانی با بیان اینکه هیچ راهی نداریم  جزء اینکه مشارکت کنیم و هم مردم را شریک ثروت کشور کنیم، بیان کرد: باید امانتدار مردم باشیم و در سیاست بین مردم دیوار نکشیم و اقوام را در مقابل یکدیگر قرار ندهیم و همه ایرانیان با هرسلیقه ای عزیزند.

وی با اشاره به اینکه ما قصد دیوارکشی نداریم اما دوستان علاقه دارند دیوار بکشند، افزود: ملت ما از رفع تبعیض خوششان می‌آید به جز زالوصفتانی که در این دو دهه با آنها مبارزه کردم. باید ملت را بر سر سفره اقتصاد کشور بیاوریم. در بعد مسکن در بعد استیجاری و صاحب‌خانه شدن بسته جدی داریم. در ۳۳ ماه تجربه‌ای داریم که ۲۰۳ هزار واحد مسکن را شروع کردیم.

 نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری تصریح کرد:‌ در یارانه طلا مردم را در ثروت موجود کشور شریک می‌کنیم که حقشان است. در معیشت و سلامت و حوزه‌های مختلف مردم را شریک می‌کنیم. حرفهای تفرقه انگیز نزنیم و علاوه افزایش قدرت اقتصادی باید انسجام ملی را تقویت کرد.

ما هم دنبال برجام هستیم

زاکانی گفت: باید زیرساخت‌های کشور را طوری تقویت کنیم که افتخار آفرین باشد و ظرفیت‌های آن نیز در کشور وجود دارد. دریا، خشکی، معدن،‌ صحرا، نفت و گاز و دریا …. همگی ظرفیت است.

وی با بیان اینکه کسی جلوی برجام را نگرفته است، اضافه کرد: اتفاقا ما دنبال اجرای برجام هستیم چرا که سهم خود را انجام دادیم و آنها باید سهم خودشان را انجام بدهند و آنها برجام را آتش زدند و خیانت کردند. خودشان نیز گفتند کسانی که با ما مذاکره کردند دقت نداشتند.

 نامزد چهاردهمین انتخابات ریاست‌ جمهوری تصریح کرد:‌ به اعتقاد بنده آنچه که به مردم کمک می‌کند شفافیت است. مردم باید وارد حریم مسئولین شوند.

زاکانی با طرح این پرسش چرا مردم را دسته بندی و ناامید می‌کنیم؟ اضافه کرد: ما ظرفیت داخل، منطقه‌ای و جهانی داریم و دنیا در حال تغییر است و قدرت‌های منطقه‌ای در عرصه جهانی و پیمان‌های منطقه‌ای اهمیت پیدا کرده است. بریکس و شانگهای آرزوی دولت قبل بود که دولت شهید رییسی به ثمر نشاند.

** کاندیداها در آخرین مرحله از مناظره، طی ۶ دقیقه (در صورتی که از این زمان در مراحل قبلی استفاده نکرده باشند) به جمع بندی مطالب خود پرداختند.

در این مناظره و پیش از مرحله آخر، مشاورین کاندیداها ۵ دقیقه به آنها مشاوره دادند.

.

ادامه دارد…