اکوایران: در اواخر ژوئن با پیشروی مزدوران واگنر به سمت مسکو در تلاش برای شورش، مقامات سوریه و فرماندهان نظامی روسیه یک سری اقدامات سریع را علیه عوامل واگنر در سوریه انجام دادند تا از گسترش قیام جلوگیری کنند.
به گزارش اکوایران، شش منبع آگاه به رویترز گفتند که در اواخر ژوئن با پیشروی مزدوران واگنر به سمت مسکو در تلاش برای شورش، مقامات سوریه و فرماندهان نظامی روسیه یک سری اقدامات سریع را علیه عوامل واگنر در سوریه انجام دادند تا از گسترش قیام جلوگیری کنند.
به گفته این منابع -از جمله چندین مقام امنیتی سوریه، منابع مستقر در نزدیکی نیروهای روسی و مقامات منطقه‌ای- این سرکوب که قبلا گزارش نشده بود شامل مسدود کردن خطوط تلفن، احضار حدود دوازده فرمانده واگنر به یک پایگاه نظامی روسیه و دستور به جنگنده‌های مزدور برای امضای قراردادهای جدید با وزارت دفاع روسیه یا ترک فوری سوریه بود.
این منابع برای صحبت درباره اطلاعات حساس نظامی از ذکر نام آنها خودداری کردند. دولت سوریه، وزارت دفاع روسیه و واگنر در روسیه به درخواست‌ها برای اظهار نظر پاسخ ندادند.
نگرانی برای شریک نظامی کلیدی
به گفته دو منبع سوری مطلع، این اقدامات نشان دهنده این بود که مقامات سوریه نگران آشوب در روسیه و سردرگمی شریک نظامی کلیدی خود بودند و به سرعت برای به خط کردن نیروهای مزدور اقدام کردند.
ناور شعبان، محقق مرکز مطالعات استراتژیک عمران، یک گروه تحقیقاتی مستقل مستقر در استانبول که بر سوریه متمرکز است، گفت: «نقش واگنر در سوریه، به گونه‌ای که قبلاً آن را بازی می کرد، به پایان رسیده است. با توجه به وقایع پیش آمده، رابطه آنها با وزارت دفاع سوریه اکنون به پایان رسیده است.»
دمشق علناً در مورد شورش واگنر اظهار نظر نکرده است.
با این حال، به گفته یک افسر ارشد گارد جمهوری سوریه و یک منبع سوری در جریان تحولات، در طول این رویدادها مقامات ارشد نظامی و اطلاعاتی سوریه به طور خصوصی نگرانی خود را از این که این شورش می‌تواند حضور نظامی روسیه را -که برای مدت طولانی به آن تکیه کرده بودند- مختل کند، ابراز کرده‌اند.
این دو منبع سوری گفتند که حضور این گروه مزدور در سوریه نسبتاً محدود است و بین ۳۵۰ تا ۴۵۰ پرسنل یا تقریباً یک دهم نیروی نظامی تخمینی روسیه در این کشور است. هیچ آمار رسمی در مورد تعداد پرسنل روسی در سوریه وجود ندارد.
روسیه در سال ۲۰۱۵ نیروهای نظامی و مهمتر از همه، نیروی هوایی خود را در سوریه مستقر کرد و به بشار اسد کمک کرد تا شورشیان را که قصد سرنگونی او را داشتند، شکست دهد.
واگنر از آن زمان تاکنون در ماموریت‌های جنگی و تامین امنیت تأسیسات نفتی در سوریه شرکت داشته است، به طوری که اولین مورد تلفات واگنر در آنجا در اوایل سال ۲۰۱۵ گزارش شد.
سال‌ها، مسکو هرگونه ارتباط با واگنر را انکار می‌کرد، اما این گروه نقش بسیار علنی در جنگ روسیه در اوکراین ایفا کرده است. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه پس از شورش گفت که دولت او بودجه این گروه را تامین می‌کند.
به گفته یک منبع نظامی منطقه‌ای نزدیک به دمشق و دو منبع سوری مطلع از رویدادها، پس از اینکه پریگوژین قیام خود را اعلام کرد، گروهی از افسران نظامی روسیه به سرعت به سوریه اعزام شدند تا کنترل نیروهای واگنر را در آنجا به دست بگیرند.
به گفته این سه منبع، اطلاعات نظامی سوریه در تمام طول شبانه روز جمعه ۲۳ ژوئن، خطوط ثابت و ارتباطات اینترنتی را در مناطقی که نیروهای واگنر در آن مستقر بودند، قطع کرد تا از برقراری ارتباط بین آنها، با نیروهای واگنر در روسیه و حتی با بستگانشان در خانه جلوگیری کنند.
به گفته افسر ارشد گارد جمهوری، یک منبع امنیتی سوریه و دو منبع سوری که در جریان تحولات قرار گرفته‌اند، تا صبح روز شنبه ۲۴ ژوئن، اطلاعات نظامی سوریه و مقامات دفاعی روسیه از نزدیک با هم همکاری می‌کردند تا عوامل واگنر را منزوی و کنترل کنند.
به گفته افسر گارد جمهوری و یکی از منابع سوری، حدود ۱۲ افسر واگنر مستقر در استان حمص در مرکز سوریه و سایر مناطق به پایگاه عملیاتی روسیه در حمیمیم در استان لاذقیه غربی احضار شدند. این افسر گفت که این اتفاق «در ساعات اولیه شورش» رخ داده است.
رویترز نتوانست مشخص کند چه بر سر آنها آمده است. مرکز روسی «آشتی برای سوریه» که مقر آن در پایگاه حمیمیم است، تمام سوالات رسانه‌ای را به وزارت دفاع ارجاع می‌دهد که به درخواست‌ها برای اظهارنظر پاسخ نداده است.
قرارداد جدید یا خروج از کشور
یک منبع در واگنر و دو منبع مطلع دیگر گفتند که در ۲۴ ژوئن از جنگجویان واگنر در سوریه خواسته شد قراردادهای جدیدی را امضا کنند که به موجب آن مستقیماً به وزارت دفاع روسیه گزارش می‌دهند.
این سه منبع گفتند که حقوق آنها نیز کاهش یافته است.
دو تن از این منابع گفتند، کسانی که این شرایط را رد کردند، در روزهای بعد با هواپیماهای ایلیوشین روسی به خارج از کشور منتقل شدند. یکی از آنها گفت که تعداد آنها «ده‌ها نفر» بود، چیزی که باعث تعجب مقامات سوریه شد که انتظار امتناع افراد بیشتری را داشتند.
داده‌های ردیابی پرواز بین ۲۵ تا ۲۷ ژوئن، حداقل سه سفر یک هواپیمای روسی ایلیوشین را بین لاذقیه سوریه و باماکو، پایتخت مالی در غرب آفریقا، که واگنر در آنجا نیز فعالیت می‌کند، نشان می‌دهد.
به گفته تحلیلگران سوری و یک افسر نظامی بازنشسته سوری که با فعالیت‌های واگنر آشناست، این گروه پیش از این بسیاری از جنگجویان با تجربه روسی را از سوریه خارج کرده بود تا در اوکراین بجنگند.
برخلاف سایر عملیات‌های این گروه در آفریقا، جایی که حضور واگنر بیشتر است و تابع ارتش روسیه نیست، نقش آنها در جنگ سوریه در ابتدا کمتر مورد توجه قرار گرفت.
منابع در آن زمان به رویترز گفتند که جزئیات حضور این گروه در سوریه به تدریج آشکار شد، به ویژه در سال ۲۰۱۸، زمانی که صدها جنگجوی واگنر در درگیری با نیروهای آمریکایی در نزدیکی شهر دیرالزور کشته شدند.
در پی قیام واگنر، رهبری سوریه به سرعت اهمیت اتحاد نظامی خود با روسیه را به طور علنی تکرار کرد.
چند روز بعد از قیام واگنر اسماء اسد، همسر بشار اسد برای شرکت در جشن فارغ التحصیلی پسرش از دانشگاه دولتی مسکو در روسیه بود و خبرنگاری از او پرسید که آیا او با توجه به اتفاقات اخیر از سفر به روسیه می‌ترسید.
او گفت: «دوستان روسی ما زمانی که در جنگ ما در کنار ما ایستادند، تردید نکردند. بنابراین ما در حمایت از آنها در جنگشان دریغ نکردیم و نخواهیم کرد.»
