خبرگزاری فارس- خراسان جنوبی؛ آتشی که به‌واسطه خشکسالی به دامن دسترنج چند صد‌ساله کشاورزان خراسان جنوبی افتاده آن را به تلی از خاکستر مبدل کرده گویا زبانه‌های این آتش همچنان در حال شعله کشیدن است و هیچ امکانات آتش نشانی را توان آن نیست که این آتش را خاموش کند مگر این که خراسان جنوبی به دوران قبل از تغییر اقلیم بازگردد.
هر چند این دوران ۲۲ساله قهر طبیعت کشاورزان این خطه کویری ایران‌زمین را به تاب آوری و پیچیدن نسخه‌هایی متناسب با اقلیم خراسان جنوبی واداشته است اما باید به این نکته اذعان داشت که سرآمد بودن این استان در محصولات مزیت‌داری چون زرشک، زعفران، عناب که خراسان جنوبی در تولید همه این محصولات جزو استان‌های اول کشور و حتی جهان است نشان از این دارد که مردمان این خطه از ایران‌زمین چگونه خود را با اقلیم کشاورزی استان وفق داده‌اند.
با این دشنه خشکسالی تا انتهای قلب کشاورزی خراسان جنوبی فرو رفته است اما باز هم این استان جزو استان‌های پیشتاز در زمینه اغلب محصولات خاص و ویژه به‌حساب می‌آید بعلاوه محصولاتی که به‌تازگی با توجه به تغییر الگوی کشت در سبد کشاورزی خراسان جنوبی قرار گرفته تا باز هم همچنان یگانه بماند در تولید طلای سرخ جهان و یاقوت‌های سرخ.
حال با این مقدمه می‌رویم سراغ مهدی جعفری، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تا با وی گپ‌وگفتی در زمینه اوضاع کشاورزی استان داشته باشیم.
بهره برداری از ۱۵۷ پروژه در هفته جهاد
فارس: آقای مهندس چون به‌تازگی هفته بزرگداشت جهاد کشاورزی را پشت سر گذاشته‌ایم لطفا در مورد برنامه‌های به اجرا در آمده در این هفته توضیح دهید؟
جعفری: در بزرگداشت جهاد کشاورزی در خراسان جنوبی ۱۵۷ پروژه زیرساختی با اعتبار ۲۹۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان به بهره‌برداری رسید که در قیاس با دولت قبل ۴۵ درصد افزایش در تعداد پروژه‌ها را شاهد بودیم. اما در مقایسه با منابع اعتباری هزینه شده افزایش ۱۸۳ درصدی داشت.
همچنین از هفته جهاد کشاورزی سال قبل تا امسال بیش از هزار میلیارد تومان تسهیلات به بهره برداران بخش کشاورزی خراسان جنوبی پرداخت شد که در مقایسه با مدت مشابه قبل ۴.۶ دهم برابر یعنی ۴۶۰ درصد افزایش در پرداخت تسهیلات داشتیم. طوری که رتبه اول جذب اعتبارات کشاورزی را در کشور از آن خود کردیم.
کاهش مصرف آب کشاورزی
فارس: این پروژه‌ها در راستای عملی شدن شعار سال که مهار تورم و رشد تولید نیز است؟
جعفری: بله، شاید بپرسید که رشد تولید چطور اتفاق می‌افتد؟ رشد تولید فقط با بهره‌وری به‌دست می‌آید یعنی علم و تجربه را هم ترکیب کنیم و در کنارش از منابع موجود هم بهترین استفاده را ببریم.
مهم‌ترین منابع هم آب، استفاده مطلوب از زمین است که افزایش عملکرد در واحد سطح را به ارمغان می‌آورد. آن‌چه آمارها نشان می‌دهد در سال ۹۲ مصرف آب کشاورزی در خراسان جنوبی یک میلیارد و ۲۶۳ میلیون متر‌مکعب بود اما اکنون به ۷۸۷ میلیون متر‌مکعب کاهش یافته است.
جالب اینجاست که سطح زیرکشت خراسان جنوبی کاهش پیدا نکرده اما مصرف آب کشاورزی کم شده اما آمار تولیدات کشاورزی استان به‌شدت بالا رفته است که این حاصل علم و بهره‌وری ست.
آن‌چه که اکنون ما به‌دنبال آن هستیم این است که به ازای یک متر‌مکعب آب چه میزان تولید داشته باشیم تا جمعیتی که سال‌به‌سال در حال افزایش است بتوانیم غذای آن‌ها را تامین کنیم.
همان‌طور که می‌دانید امروز قدرت غذا از قدرت اسلحه بیشتر است به همین دلیل باید توجه ویژه‌ای به تامین غذا و امنیت غذایی مردم داشته باشیم.
۲۵ درصد اراضی مجهز به سامانه‌های نوین
فارس: در خراسان جنوبی که با خشکسالی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند یکی از راه‌های مصرف کم‌آب اجرای سامانه‌های نوین آبیاری‌ست، بفرمایید در این زمینه چه کرده‌اید؟
جعفری: توجه ویژه به اجرای سامانه‌های نوین آبیاری سبب شده تاکنون ۲۵ درصد اراضی کشاورزی خراسان جنوبی مجهز به این سامانه‌ها باشد یعنی بالغ‌بر ۴۰ هزار هکتار که عدد قابل توجهی است.
همین پیشتازی خراسان جنوبی در سامانه‌های نوین آبیاری سبب شد تا رتبه اول کشور را در این زمینه به خود اختصاص بدهد. به‌دنبال این هستیم که در استان خشکی مانند خراسان جنوبی مصرف آب را کاهش دهیم و بهره‌وری را افزایش دهیم چرا که با اجرای سامانه‌های آبیاری کم‌فشار بهره‌وری ۳۰ درصد و در سامانه‌های تحت‌فشار ۵۰ تا ۷۰ درصد افزایش می‌یابد.
پس لزوم توجه به سامانه‌های نوین آبیاری در کنار توجه به معیشت مردمی که پایه محورند بر قنات‌ها به طور حتم در دستور کار است طوری که سال گذشته ۳۶۰ رشته قنات در خراسان جنوبی احیا شد یعنی روزی یک رشته قنات که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل آن که ۹۹ رشته بود ۴ برابر کار شد.
شما نمی‌دانید لحظه‌ای که برای افتتاح یک رشته قنات احیا شده به روستایی می‌رویم و اهالی آن با ابراز محبت و اشکی شوقی که به این واسطه می‌ریزند چقدر به ادامه کار دلگرم شده و همه خستگی‌مان از تن‌مان بیرون می‌رود.
احیا قنات‌ها پس دستور رئیس‌جمهوری در سفر اولشان به خراسان جنوبی با شدت و حدت بیشتری دنبال شد و اکنون اگر در این نقطه ایستاده‌ایم در راستای عملیاتی شدن دستور ایشان است.
تغییر الگوی کشت
فارس: آیا تغییر الگوی کشت متناسب با تغییر اقلیم در خراسان جنوبی دنبال می‌شود؟
جعفری: بله، الگوی کشت استان ابلاغ شده و متناسب با آن کارمان را پیش می‌بریم و به همین منظور توسعه و گسترش کشت دانه‌های روغنی را در دستور کار قرار داده‌ایم، طوری که در دولت قبل ۲ هکتار از سطح زیرکشت خراسان جنوبی به کشت دانه‌های روغنی اختصاص داشت اما اکنون به ۶۲ هکتار رسیده است یعنی ۳ هزار درصد افزایش.
همچنین توسعه کشت گلخانه‌ای را در دستور کار قرار دادیم به طوری که در دولت قبل فقط ۸۴ هکتار گلخانه در استان داشتیم، اما اکنون ۵۰ درصد به این سطح اضافه شده است یعنی صنعت گلخانه‌ای خراسان جنوبی به‌شدت در افزایش است.
علاوه براین سال گذشته ۵۴ هکتار به زیرساخت‌های گلخانه‌ای استان اضافه شد و سال قبل از آن هم ۳۷ هکتار به زیرساخت‌ها اضافه کرده بودیم.
با توسعه صنعت گلخانه‌ای راندمان مصرف آب و تولید را بالا می‌بریم تا بتوانیم حداکثر بهره‌وری داشته باشیم.
همچنین در سالی که گذشت ۳ هزار و ۵۲۰ هکتار به سطح زیرکشت درختان استان اضافه شد یعنی آمار درختان خراسان جنوبی رسید به حدود ۱۰۰ هزار تا یعنی از سمت محصولات پر آب‌بر به سوی محصولات کم‌آب بر حرکت کردیم.
لازم به یادآوری است که سطح زیرکشت محصولات باغی و زراعی خراسان جنوبی همان ۱۷۰ هکتاری که بود است اما فقط افزایش عملکرد در واحد سطح را افزایش دادیم و از همه مهم‌تر محصولی تولیدی کرده‌ایم که تولید‌کننده دغدغه بازار فروش آن را نداشته باشد.
محصولات سازگار با اقلیم
فارس: آیا محصولات که در خراسان جنوبی داریم سازگار با اقلیم استان است و توسعه چه محصولات دیگری در دستور کار قرار‌گرفته است؟
جعفری: الگوی کشتی که در خراسان جنوبی دنبال می‌شود همان توسعه محصولات خاردار مانند زرشک، عناب، زعفران، پسته و گل محمدی است اما کشت گیاهان دارویی و روغنی هم به محصولات کشاورزی استان اضافه شده و در حوزه دامداری نیز پرورش شتر و شترداری در دستور کار است. یعنی الگوی کشت متناسب با آن‌چه طبیعت به ما داده با آن‌چه دانش بومی به ما آموخته، است.
کشت های جدید
فارس: استقبال کشاورزی از کشت‌های جدید چگونه است؟
جعفری: دولت برای توسعه محصولات متناسب با الگوی کشت مشوق‌هایی را در نظر گرفته است و اگر کشاورزان به این سمت‌و‌سو حرکت کنند به طور حتم از این مشوق‌های بهره‌مند می‌شوند و اگر از استقبالی هم نکنند که خودشان ضرر کرده‌اند.
اما سال‌به‌سال الگوی قدیمی را کاهش داده‌ایم تا به آن الگوی مدنظر برسیم و این هم ممکن نیست مگر با همراهی کشاورزان چرا که وقتی کشاورزان به این درک برسند که علم به تولید بیشتر آن‌ها کمک و درآمد بیشتری را نصیبشان می‌کند به طور حتم به این سمت حرکت می‌کنند.
رکورد در تولید گندم
اکنون به‌واسطه تلفیق علم و تجربه در استان توانسته‌ایم به آمار خیره‌کننده در تولید گندم دست یابیم یعنی رکورد تولید گندم خراسان جنوبی در هر هکتار به ۱۲ تن رسیده این درحالی ست که میانگین عملکرد استان ۲.۸ دهم هکتار است و رکورد سال قبل هم ۹ تن بود.
دانش جدید، بذور جدید، استفاده از دوره آبیاری مناسب، مبارزه به موقع با آفات، اصلاح خاک، تناوب کشت و… همه همه دست‌به‌دست هم دادند تا خراسان جنوبی به این رکورد امیدوار‌کننده دست یابد.
دانه های روغنی و سود آوری آن
فارس: توسعه کشت دانه‌های روغنی آیا سود آوری هم برای کشاورزان دارد؟
جعفری: هم‌اکنون توسعه کشت دانه‌های روغنی کلزا، گلرنگ، آفتابگردان و… در استان در دستور است توسعه روز افزون آن هم به‌واسطه سود آوری و آب کمی که نیاز دارد است.
همچنین باید با آموزش و ترویج کشاورزان را راضی کنیم تا به این سمت حرکت کنند.
سند دار شدن ۶۷هکتار
فارس: برای سند‌دار شدن اراضی کشاورزی چه کرده‌اید؟
جعفری: در حوزه امور اراضی و رفع تداخلات آن که زمینه سند و کاداستر اراضی کشاورزی را فراهم می‌آورد ۶۷ هزار هکتار از ۱۷۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی خراسان جنوبی در همین سال جدید رفع تداخلات شد. همچنین در در دولت قبل در ۴ درصد اراضی کشاورزی استان سند داشت اما اکنون به ۴۴ درصد رسیده است.
اما با رفع تداخلات چه اتفاقی می‌افتد؟ دیگر کشاورز دارای سند شده و این سند که هویت اوست سبب می‌شود تا با استفاده از این سند بتواند وام دریافت بگیرد، ضمانت کند و حتی از آن به وثیقه استفاده کند.
اولویت های پیش رو
فارس: اولویت‌هایی که در حوزه کشاورزی خراسان جنوبی دنبال می‌کنید را بیان بفرمایید؟
جعفری: در حوزه صنایع کشاورزی یک سانت انبار و سردخانه دولتی نداریم به همین دلیل احداث این دو زیرساخت در دستور است.
همچنین در حوزه صنایع بالادستی با مشکل مواجهیم به همین واسطه ایجاد پالایشگاه شیر را در دستور کار قرار دادیم با ایجاد این پالایشگاه باید یکسری واحدهای تولیدی پایین دست از‌جمله کارخانه شیر فردوس که اکنون راکد است با استفاده از منابع کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید وارد گردونه تولید خواهد شد.
سرمایه‌گذار پالایشگاه شیر هم آمده پای کار و مجوزهای لازم هم برای او صادر شده است.
احداث ۵ باب سردخانه نیز در دستور کار است که یک واحد ۱۰ هزار تنی در هفته جهاد کشاورزی کلنگ زنی شد و مشکل استان در این زمینه تا سال آینده رفع می‌شود.
همچنین ایجاد انبارها بزرگ نیز در دستور کار است چرا که سرمایه‌گذارهایش را انجام داده است.
جهاد کشاورزی برتر در استان و کشور
فارس: اگر مطلبی دیگری دارید در پایان بیان بفرمایید؟
جعفری: در سالی که گذشت ۴۲ پروانه صنایع کشاورزی با هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان صادر شد و ۳۵ پروانه بهره‌برداری هم صادر شد که نسبت به مدت مشابه اختلاف فاحشی دارد.
همچنین سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی به‌واسطه همت و تلاش همه کارکنان آن در بین ۵۲ دستگاه اجرایی خراسان جنوبی و بین سازمان جهاد کشاورزی کشور برتر شد.
پایان پیام/۶۹۰۷۵
