پیکر سلامت زیر قیچی بودجه| پنج چالش اساسی فراروی نظام سلامت جهانی  - افق اقتصادی

بازار، گروه صنعت: در حالی که نظام سلامت جهان با موجی از بحران‌های نوظهور روبه‌روست، ضعف بودجه‌بندی و تضعیف حمایت‌های مالی دستاوردهای سال‌های گذشته را به خطر انداخته و سلامت میلیاردها نفر را در معرض تهدید قرار داده است.

تغییرات اقلیمی، افزایش سالمندان و تشدید ناآرامی‌های ژئوپلیتیک، بسترهای پیشرفت در حوزه سلامت را تضعیف و برخی دستاوردهای دهه‌های گذشته را با خطر جدی مواجه کرده‌اند.

این شرایط جدید، مستلزم رویکردی نو و شجاعانه در حوزه تأمین مالی و مدیریت نظام سلامت است تا آینده‌ای پایدار و امن برای بشر تضمین شود.

گرچه برخی شاخص‌ها پس از همه‌گیری کووید-۱۹ بهبود یافته، اما شواهد از کندی آهنگ پیشرفت و کاهش محسوس در مواردی چون امید به زندگی و کاهش مرگ‌ومیر مادران و کودکان حکایت دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی سیستم‌ها و برنامه‌های بهداشتی گرفتار کاهش عملکرد و رکود اجرایی شده و آمادگی کافی برای مدیریت بحران‌های آینده ندارند.

از سوی دیگر، مجمع جهانی اقتصاد در گزارشی مدعی شده است، منابع مالی، به‌ویژه در قالب کمک‌های فرامرزی، با کاهش محسوس مواجه شده است. کاهش کمک‌های مالی از کشورهای اروپایی و ایالات متحده بر ادامه برنامه‌ها و زنجیره‌های تأمین تأثیر منفی گذاشته و بر بحران نیروی انسانی و تجهیزات، ابعاد جدیدی افزوده است.

کاهش حمایت‌های مالی جهانی، توسعه عدالت و کیفیت خدمات سلامت را نشانه رفته و آینده جوامع را در معرض تهدیدی تازه قرار داده است

پنج چالش اساسی فراروی نظام سلامت جهانی
در ادامه مجمع جهانی اقتصاد در گزارش خود به پنج چالش اساسی پیش روی نظام سلامت جهانیی چنین اشاره کرده است:

۱. تغییرات اقلیمی که به‌پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۵۰ دست‌کم ۱۴/۵ میلیون مرگ‌ومیر اضافی به دنبال دارد.
۲. پیری جمعیت و احتمال دو برابری تعداد سالمندان طی ۲۵ سال آینده.
۳. رشد بیماری‌های مزمن غیرواگیر مانند دیابت و بیماری‌های قلبی که بار مضاعفی بر نظام سلامت تحمیل می‌کند.
۴. نابرابری‌های ساختاری در دسترسی و کیفیت خدمات سلامت بین کشورها و گروه‌های اجتماعی.
۵. ناآرامی‌های ژئوپلیتیک که مانع همکاری‌های جهانی، تضعیف زنجیره تأمین و تردید در حمایت‌های چندجانبه می‌شود.

دهه‌ها دستاورد سلامت جهانی اکنون با فشار چالش‌هایی چون تغییرات اقلیمی، سالمندی، و تنش ژئوپلیتیک رو به تحلیل رفته است

کاهش بودجه سلامت، عاملی در ضعف نوآوری و کندی پیشرفت علمی و اجرایی به شمار می‌آید و سبب ناکارآمدی مدیریتی و تشدید نابرابری‌ها در ارائه خدمات شده است. حتی کشورهای توسعه‌یافته نیز تاب‌آوری سیستم‌های سلامت خود را در برابر بحران‌های جدید از دست داده‌اند؛ بدون بودجه کافی، امکان آمادگی برای مقابله مؤثر با بحران‌های ناگهانی وجود ندارد.

در این شرایط، راه حل‌هایی همچون استفاده از مدل‌های مالی ترکیبی، استقرار بیمه‌های انعطاف‌پذیر، تمرکززدایی و بهره‌گیری گسترده از فناوری‌های دیجیتال و داده‌محور مطرح است که با بهره‌گیری از امکانات بخش خصوصی و مردمی می‌تواند بخشی از کمبودها را جبران کند.

تأمین مالی نوآورانه، حکمرانی شفاف و مشارکت اجتماعی سه پایه کلیدی برای خروج نظام سلامت از وضعیت شکننده کنونی است

در نهایت، تحقق تأمین مالی پایدار بدون شفافیت و حکمرانی خوب امکان‌پذیر نیست. مدیریت صحیح منابع و اختصاص آن بر اساس اولویت‌های واقعی سلامت، ضامن جلب اعتماد عمومی و پایداری نظام خواهد بود. ایجاد سامانه‌های کارآمد نظارتی و افزایش نقش جامعه در سیاستگذاری مهم‌ترین الزامات اصلاح ساختار سلامت است.

مجمع جهانی اقتصاد هشدار داده است که: مسیر آسان نیست، اما با رویکردهای جدید و مشارکت مؤثر همه ذینفعان، می‌توان سلامت را به جایگاه حقیقی خود در صیانت از توسعه عدالت، امنیت و رونق اقتصادی بازگرداند.