به گزارش بازار، آرتروپلاستی یک روش جراحی تخصصی است که به منظور بازسازی یا جایگزینی مفاصل آسیب‌دیده با مفاصل مصنوعی انجام می‌شود. این روش معمولاً برای درمان آرتروز پیشرفته یا سایر بیماری‌های مفصلی که موجب درد و محدودیت حرکتی شدید شده‌اند، به کار می‌رود. در ادامه ، به بررسی آرتروپلاستی، انواع آن، فرایند جراحی، مزایا و معایب، و دوره بهبودی پس از عمل خواهیم پرداخت.
چرا آرتروپلاستی انجام می شود؟
چنانچه ذکر شد آرتروپلاستی یا عمل تعویض مفصل زانو ، برای بیمارانی که در مرحله پیشرفته بیماری بوده و روش های درمان اولیه مثل تزریق ژل زانو یا پی آر پی زانو در مورد آنها موثر نبوده است .
– آرتروز
آرتروز شایع‌ترین دلیل برای انجام آرتروپلاستی است. این بیماری باعث تخریب غضروف مفصل می‌شود و منجر به درد و محدودیت حرکتی می‌گردد. آرتروز معمولاً در افراد مسن‌تر رخ می‌دهد، اما می‌تواند در نتیجه آسیب‌های مفصلی یا عوامل ژنتیکی نیز بروز کند.
– روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی یک بیماری خودایمنی است که موجب التهاب و تخریب مفاصل می‌شود. این بیماری باعث درد و تغییر شکل مفاصل می‌گردد و می‌تواند حرکت را به شدت محدود کند.
– آسیب‌های شدید مفصلی
آسیب‌های ناشی از تصادفات، سقوط‌ها یا ورزش‌های پرخطر می‌توانند به تخریب مفاصل منجر شوند. در چنین مواردی، آرتروپلاستی ممکن است تنها راه برای بازگرداندن عملکرد طبیعی مفصل باشد.
انواع آرتروپلاستی
– آرتروپلاستی کامل
در این روش، کل مفصل آسیب‌دیده با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود. این نوع آرتروپلاستی معمولاً برای مفاصل بزرگی مانند زانو و لگن انجام می‌شود.
– آرتروپلاستی جزئی
در این روش، تنها بخشی از مفصل که آسیب دیده است با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌شود. این روش کمتر تهاجمی است و زمان بهبودی کوتاه‌تری دارد.
– آرتروپلاستی بازسازی (Resurfacing Arthroplasty)
در این روش، سطح مفصل آسیب‌دیده با یک سطح مصنوعی پوشانده می‌شود. این نوع آرتروپلاستی معمولاً برای بیماران جوان‌تر با آسیب‌های محدود انجام می‌شود.
آمادگی قبل از جراحی آرتروپلاستی
بیمار باید تحت بررسی‌های پزشکی جامع قرار گیرد، شامل آزمایش‌های خون، تصویربرداری از مفصل و ارزیابی فیزیکی. پزشک ممکن است تغییراتی در داروهای بیمار پیشنهاد کند تا خطرات جراحی کاهش یابد.
مراحل جراحی تعویض مفصل زانو
۱. بیهوشی: جراحی تحت بیهوشی عمومی یا موضعی انجام می‌شود.
2. برش: جراح یک برش در ناحیه مفصل ایجاد می‌کند.
3. برداشتن بافت آسیب‌دیده: قسمت‌های آسیب‌دیده غضروف و استخوان برداشته می‌شوند.
4. جایگزینی با مفصل مصنوعی: مفصل مصنوعی که معمولاً از فلز و پلاستیک مقاوم ساخته شده، در محل قرار داده می‌شود.
5. بستن ناحیه برش: برش با بخیه بسته می‌شود و مفصل تثبیت می‌شود.
بیمار چند روز در بیمارستان بستری می‌شود و فیزیوتراپی بلافاصله آغاز می‌شود. داروهای ضد درد و ضد التهاب برای کاهش درد و تورم تجویز می‌شوند.
دوره بهبودی
دوره بهبودی پس از عمل آرتروپلاستی ، ممکن است است پند ماه طول بکشد و در این مدت بیمار باید به دستورات پزشک عمل نموده تا هرچه سریعتر مراحل بهبودی طی شود .
– فیزیوتراپی و تمرینات
فیزیوتراپی بخش اساسی از دوره بهبودی است. تمرینات فیزیوتراپی به تقویت عضلات اطراف مفصل، بهبود تعادل و افزایش دامنه حرکتی کمک می‌کنند. این تمرینات باید به صورت منظم و تحت نظارت متخصص انجام شوند.
– مراقبت‌های خانگی
بیمار باید از فعالیت‌هایی که ممکن است به مفصل فشار بیاورند، اجتناب کند. استفاده از یخ، بالا بردن پاها و مصرف داروهای تجویز شده به کاهش تورم و درد کمک می‌کنند.
آرتروپلاستی در چه سنی قابل انجام است؟
آرتروپلاستی (تعویض مفصل) معمولاً در بیمارانی انجام می‌شود که به دلیل آسیب‌دیدگی، آرتروز یا دیگر مشکلات مفصلی شدید، درد و ناتوانی شدیدی را تجربه می‌کنند که کیفیت زندگی آنها را تحت تأثیر قرار داده است. سن انجام آرتروپلاستی می‌تواند متفاوت باشد و به عواملی چون شرایط کلی سلامت بیمار، شدت آسیب‌دیدگی و نیازهای روزمره بیمار بستگی دارد. با این حال، برخی نکات کلی وجود دارد:
۱. بزرگسالان میانسال و سالمندان
بیشترین گروه سنی که تحت آرتروپلاستی قرار می‌گیرند، بزرگسالان بالای ۵۰ سال هستند. این افراد معمولاً از آرتروز شدید یا دیگر مشکلات مفصلی مزمن رنج می‌برند که با روش‌های غیرجراحی بهبود نمی‌یابد.
۲. جوانان
در موارد خاص، آرتروپلاستی می‌تواند در بیماران جوان‌تر نیز انجام شود. این موارد ممکن است شامل آسیب‌های شدید مفصلی ناشی از تصادفات یا بیماری‌های مادرزادی و ارثی باشد. به دلیل نیاز به تعویض مجدد مفصل در طول زندگی، این تصمیم باید با دقت و با مشورت پزشک گرفته شود.
۳. شرایط خاص
در برخی شرایط خاص، بیماران با سنین مختلف ممکن است نیاز به آرتروپلاستی داشته باشند. این شرایط شامل مواردی است که آسیب‌دیدگی مفصل به قدری شدید است که سایر روش‌های درمانی کارایی ندارند.
در هر حال، تصمیم به انجام آرتروپلاستی باید با مشورت پزشک متخصص ارتوپدی و بر اساس ارزیابی دقیق وضعیت بیمار و نیازهای او گرفته شود.
آرتروپلاستی یک روش جراحی مؤثر برای کاهش درد و بهبود حرکت در افرادی است که به علت آرتروز، روماتیسم مفصلی یا آسیب‌های شدید مفصلی دچار مشکلات حرکتی شده‌اند. با وجود مزایای فراوان، بیمار باید با آگاهی کامل از خطرات و مزایای آن تصمیم‌گیری کند. مراقبت‌های پس از جراحی و پیروی دقیق از تمرینات فیزیوتراپی نقش مهمی در موفقیت این عمل جراحی و بهبود کیفیت زندگی بیمار دارند.
