بازار؛ گروه صنعت: دانش بنیان که به عنوان ناجی صنایع و اقتصاد کشور معرفی می شوند همواره توانسته اند ضمن تامین نیازهای داخلی از وابستگی به واردات هم بکاهند. یکی از بخش هایی که همواره به واسطه تحریم ها خسارت دیده در حوزه های سلامت محور است؛ چرا که با ممنوعیت نقل و انتقالات مالی در عمل امکان تامین تجهیزات پزشکی و داروها وجود ندارد.
از این رو با تشدید تحریم ها، نخبگان کشوری توانستند گام های مهمی در حوزه های به ویژه درمانی بردارند که یکی از این گام ها تولید داخلی دستگاه راهبری جراحی است که به گفته یک کارشناس تا قبل از سال ۸۵ از طریق واردات تامین می شد و به دلیل تحریم ها جلوی واردات آن برای همیشه از طرف کشورهای خارجی گرفته شد.
بنابراین دانشمندان کشور با تکیه بر دانش ملی نه تنها توانستند تجهیزاتی که امکان واردات نداشت را تولید داخل کنند بلکه اکنون ظرفیت صادرات آن را هم به دست آورده است.
تولید داخلی دستگاه هایی که با تحریم ها به کشور نیامد
مصطفی عبدالغفار کارشناس فنی شرکت پارسیس با اشاره به اینکه مجموعه ای که در آن فعال است از سال ۸۵ فعالیت خود را در حوزه تولید سیستم راهبری جراحی آغاز کرده است به بازار گفت: این دستگاه در بخش های مختلفی کاربرد دارد که از جمله آن می توان به جراحی مغز و اعصاب، جراحی های گوش و حلق و بینی، فک و صورت و غیره اشاره کرد.
این سیستم تا سال ۸۵ از طریق واردات تامین می شد اما از یک مقطعی به بعد تحریم ها باعث شد که این سیستم به کشور فروخته نشود و از آن جا فعالیت مجموعه دانش بنیان ما آغاز شد
وی افزود: اساس کار این دستگاه هم به این شیوه است که تصاویری را از بیمار پیش از عمل تهیه کرده و بر اساس صلاحدید جراح، تصاویر و بیمار منطبق با همدیگر می شوند و از طریق دوربین ردیاب مادون قرمزی آن، به جراح این امکان را می دهد که مسیر حرکت و نقطه ای که در آن حضور دارد را بتواند ببیند. بنابراین به جراح کمک می کند که دقت کار خود را افزایش و همچنین عوارض جانبی که برای بیمار وجود دارد که کاهش دهد.
عبدالغفار با اشاره به اینکه با بهره مندی از سیستم راهبری جراحی می توان درصد قابل توجهی از خطاهای پزشکی را کاهش تاکید کرد: هرچند نمی توان درصد دقیقی برای آن مشخص کرد اما اینکه در بخش حساس بدن یعنی مغز و اعصاب فعالیت می کند نشان دهنده این است که دقت قابل توجهی دارد. نکته ای وجود دارد که این سیستم ها در دنیا روتین اتاق عمل هستند. بنابراین خلا آن در کشور وجود داشت و شاید این سوال مطرح شود که چرا این تجهیزات را به این شکل در اتاق عمل نداریم.
وی پاسخ داد: این سیستم تا سال ۸۵ از طریق واردات تامین می شد اما از یک مقطعی به بعد تحریم ها باعث شد که این سیستم به کشور فروخته نشود و از آن جا فعالیت مجموعه دانش بنیان ما آغاز شد و توانستیم بعد از پنج سال تحقیق و توسعه به یک محصول بالغ برسیم که هم استانداردها داخلی و هم خارجی را دریافت کند.
بیش از ۱۰ هزار جراحی موفق با دستگاه راهبری دانش بنیان
این کارشناس فنی بیان داشت: خوشبختانه با بهره مندی از دستگاه راهبری جراحی در اتاق های عمل تاکنون توانسته ایم بیش از ۱۰ هزار عمل موفق را به ثبت برسانیم که بیشتر در حوزه های مختلف مغز و اعصاب و گوش و حلق بینی به کار گرفته شده است. همچنین به مرور فیچرها بنا بر نیاز جراحان ایجاد شده که بحث های تحقیقاتی آن ها هم چندسالی انجام می شود.
وی افزود: روال شرکت های دانش بنیان این طور است که فرایند از دانشگاه و طی یک پروژه تحقیقاتی دانشجویی شروع و بالغ می شود و اگر آن محصول مفهومی بتواند در بازار نقشی داشته باشد و نیازمندی جدی ای برای آن ایجاد شود؛ وارد فاز توسعه ای و تحقیقاتی می شود تا بتوانند ارزیابی های بالینی را شروع کند.
عبدالغفار با اشاره به حضور هوش مصنوعی در تولیدات دانش بنیانی ادامه داد: هرچند نمی توان گفت برای ما به صورت خاص کاربرد دارد اما در خیلی از بخش های نرم افزاری و تقسیم بندی و غیره، الگوریتم های هوش مصنوعی توانسته اند فعالیت های قبلی را ارتقا دهد. در این راستا مجموعه ما هم ورود و فعالیت خود را آغاز کرده است اما این بخش عام هست و نمی توان گفت هوش مصنوعی آن را ارتقا داده است. هوشمندی به طور کلی در این بخش در حال ارتقا است. همچنین تصمیم بندی یکی از کارهایی جراح برای عمل تومور باید انجام دهد را هوش مصنوعی به راحتی و اتوماتیک انجام می دهد.
وی در خصوص تامین نیاز داخلی از طریق دستگاه تولید شده از سوی یک مجموعه دانش بنیان تاکید کرد: از آنجایی که تنها شرکتی هستیم که در این حوزه در بازار فعالیت می کند تاکنون توانسته ایم به طور تقریبی تمام نیاز بازار را پوشش دهیم. همچنین بحث این است که در شهر های دیگر به جز تهران چقدر ظرفیت تامین وجود دارد؟ البته فکر نمی کنم محدودیتی برای تامین نیاز در داخل کشور داشته باشیم.
صادرات تا دور زدن تحریم های اقتصادی
این کارشناس فنی حوزه تجهیزات پزشکی با اشاره به حمایت هایی که مجموعه شان در حوزه تولید دانش بنیان دریافت کرده اند گفت:به جزدانشگاه تهران که آن مرکز رشد و امکانات را در اختیار شرکت های دانش بنیان می دهد معاونت علمی ریاست جمهوری نیز در قالب های مختلف حمایت کرده است. یکی از این حمایت ها خرید سیستم ها و واگذاری آن ها به بیمارستان ها در قالب وام و تسهیلاتی است که به مشتری وام داده تا بتواند تسهیلات بگیرد و سیستم را تهیه و به مرور آن را پرداخت کند.
در این چند سال اقدامات مختلفی کرده ایم و مقداری سخت است که به عنوان یک ایرانی بتوانیم صادرات داشته باشیم اما در آفریقای جنوبی به اکوادور، آلمان و سوریه صادرات داشته ایم و بر روی کشورهای دیگر همچون ترکیه و عراق و غیره هدف گذاری کرده ایم
عبدالغفار با اشاره به برنامه هایی که برای صادرات محصول خود در دست دارند افزود: در این چند سال اقدامات مختلفی کرده ایم و مقداری سخت است که به عنوان یک ایرانی بتوانیم صادرات داشته باشیم اما در آفریقای جنوبی به اکوادور، آلمان و سوریه صادرات داشته ایم و بر روی کشورهای دیگر همچون ترکیه و عراق و غیره هدف گذاری کرده ایم.
وی در پاسخ به این سوال که در مسیر تولید با چه چالش هایی به خصوص در حوزه تامین مواد اولیه روبه رو شده اند ادامه داد: هیچ سیستمی نمی تواند ادعا کند که ۱۰۰ درصد داخلی است. بنابراین واردات داریم و به همان میزان هم با چالش های تحریم و واردات مواجه هستیم.
این کارشناس تاکید کرد: هزینه ای که برای شرکت های دیگر می تواند با یک دوم و نسبتی از هزینه اصلی انجام شود برای ما مضاعف است؛ چون مجبوریم تمام این فرایندها را دور بزنیم و از طریق غیر رسمی قطعات را وارد کنیم. تمام سیستم های ردیاب از یک شرکت تهیه می شود که صرفه اقتصادی داخلی سازی آن نه برای ما و نه برای هیچ کشور دیگری وجود ندارد و همه شرکت ها نیز از همان شرکت مشخص تامین می کنند.
وی اضافه کرد: ما هم به صورت رسمی تحریم هستیم و نمی توانیم این ارتباط را به صورت مستقیم داشته باشیم که مجبوریم با چند واسطه و به صورت غیر رسمی و با هزینه گزاف تر کار را پیش ببریم.
