بازار؛ گروه صنعت: ورود بخش دولتی به صنایعی که بخش خصوصی در آن ها پیشتاز هستند همواره با انتقادات متعددی روبه رو می شود؛ چرا که وجود منابع مالی و ظرفیت های بسیار برای بخش دولتی آن را به رقیبی بی مانند برای بخش خصوصی تبدیل خواهد کرد. با این حال به نظر می رسد اگر بخش دولتی در بعضی از صنایع همچون تجهیزات بیمارستانی و تجهیزات پزشکی با هدف حمایت و ارتقای بخش خصوصی ورود کند نه تنها مانعی بر سر راه تولید نخواهد شد بلکه به پیشرفت و کاهش وابستگی به واردات نیز منتهی خواهد شد.
در این رابطه سیدمحمد عزیزی مدیر فروش مجموعه صنعت تجهیزات پزشکی صنایع الکترونیک ایران (صاایران) درباره اینکه چطور باید در بخش دولتی برنامه ریزی کرد تا به موفقیت و پیشرفت بخش خصوصی با هدف ارتقای تولید ملی و کاهش وابستگی به واردات دست یافت در گفت و گو با بازار توضیح می دهد:
* درباره مجموعه صاایران برایمان بگویید که به چه دستاورد هایی در حوزه تولید تجهیزات پزشکی دست یافته است؟
همانطور که می دانید مجموعه صنایع الکترونیک ایران با تجربه یک ربع تولید در حوزه تجهیزات پزشکی توانسته امروز به عنوان یکی از بزرگترین شرکت های تولیدکننده این حوزه در داخل کشور معرفی شود.
مجموعه ای که هرگز نماینده هیچ برند خارجی نبوده و همواره خود بر مبنای طراحی، تحقیق و توسعه محصولات مورد نیاز تجهیزات پزشکی کشور و مرتبط با بیمارستان سازی فعالیت دارد. این مجموعه تاکنون موفق به کسب بیشترین مجوز از اداره کل تجهیزات و ملزومات پزشکی شده است، بر همین اساس محصولات مختلفی را نیز بومی سازی کرده است.
الکتروشوک برای نخستین مرتبه در کشورمان به همت این مجموعه تولید شده و هنوز نیز تنها تولیدکننده ایرانی این محصول مهم هستیم
اگر قرار به صحبت مختصری درباره تولیدات این مجموعه باشد می توان به تولید انواع مانتیور های علائم حیاتی، تله مدیسین، مانتیور های پرتابل، مانیتور هایی که قابلیت استفاده در آمبولانس ها را دارند، انواع ساکشن های جراحی از جمله ساکشن آمبولانسی و ساکشن نوزادی، انواع الکتروشوک ها؛ از جمله الکتروشوک دستی یا قلبی، شوک اتوماتیک که کاربری های متفاوتی اشاره داشت.
نکته جالب توجه این است که الکتروشوک برای نخستین مرتبه در کشورمان به همت این مجموعه تولید شده و هنوز نیز تنها تولیدکننده ایرانی این محصول مهم هستیم.
* به حوزه تولید محصولات ارتوپدی که ضمن ارز بری بالا، به عنوان نیاز کشور هم در حوزه تجهیزات پزشکی شناخته می شود نیز ورود کرده اید؟
بله، در این رابطه هم، موفق به بومی سازی پروتز جایگزین مفصل زانو شده ایم. اتفاق مهمی است چرا که برای نخستین مرتبه در کشور مان، صفر تا ۱۰۰ تولید مستقل آن، بدون نیاز به خارج از کشور انجام شده است.
* در حوزه محصولات ارتوپدی شرکت های داخلی دیگری هم فعالیت دارند و صاایران تنها مجموعه تولیدکننده این گروه در کشور نیست.
بله، شرکت های دیگری هم این محصولات را تولید می کنند اما هیچ کدام قادر به تولید مستقل و کامل آن نیستند و این مسئله ای است که من درباره موفقیت صاایران به آن تاکید دارم. محصولات اسپاین ستون فقرات هم از دیگری تولیدات مان به شمار می‌آید، ایمپلنت‌های کاشتنی و انکور سوچورها و همچنین اسپورت مدیسن هم از دیگر تولیدات مان هستند.
البته در حیطه EEG سیستم های مانیتورینگ سیستم های مغزی هم کارهای خوبی انجام شده است. چراغ سیالیتیک اتاق عمل هم تولید می شود. به طور کلی یک طیف گسترده ای از محصولات مورد نیاز تجهیزات پزشکی مورد استفاده و کاربردی در بیمارستان ها به همت این مجموعه روانه بازار می شود.
تمام این ها نیز با تکیه بر شاخص های مورد تایید اداره کل و همچنین وزارت بهداشت، با بهره مندی از استانداردهای لازم تولید می شوند و از این جهت مدعی تولید محصولات با کیفیت هستیم. مصادیق صحت این گفته نیز در بیمارستان های مختلف قابل مشاهده و مورد استفاده بخش درمان هستند.
* در حوزه تامین مواد، از جهت دستیابی به سطح بالاتر کیفی به استانداردهای خاصی نیز توجه دارید؟
بی شک همین طور است. در این مجموعه آنچه که مورد نظر و تایید استانداردهای کنترل کیفی باشد را مدنظر داریم. مواد مورد نیاز نیز از داخل تامین می شوند.
البته در شرایطی برای حفظ کیفیت محصول دست به واردات می زنیم؛ هر چند که این ها در موارد محدودی هستند؛ فقط درباره مواد اولیه ای که آن سطح مطلوب استانداردها را در داخل کشور نداشته باشند. این فقط در حد برخی مواد اولیه است و مابقی موارد تولید داخل هستند.
* در ارتباط با فعالیت مجموعه های دولتی و وابسته به آن اغلب نقدی مطرح می شود؛ این است که ورود مجموعه های دولتی به عرصه هایی که بخش خصوصی هم در آنها فعالیت دارد به نوعی آسیب به تولیدکنندگان خصوصی است، برای این مهم چه تدبیری اندیشیده اید؟
به نکته مهمی اشاره کردید. امروز صنعت تجهیزات پزشکی صاایران هیچ خط تولیدی را در داخل خود ندارد؛ به آن معنا که دولت نیامده تا دست به توسعه ظرفیت داخلی اش بزند و از این طریق شاهد فربه تر شدن دولت و افزودن به سیستم ها و نفرات آن باشیم.
هنگامی که از شرایط لازم عرضه محصول در بازار مطمئن می شویم از ظریف بخش خصوصی و شرکت های دانش بنیان بهره مند می شویم
مکانیزم مورد استفاده مان آن چنان است که طراحی، تحقیق و مطالعه به روی محصول را تا مرحله پروتوتایپ محصول پیش رفته انجام داده و مجوزهای لازم آن را اخذ کرده و اطمینان لازم برای دست یابی به سطح کیفی مطلوب را هم کسب می کنیم.
همچنین تست های بالینی را هم انجام داده و هنگامی که از شرایط لازم عرضه محصول در بازار مطمئن می شویم از ظریف بخش خصوصی و شرکت های دانش بنیان بهره مند می شویم.
* با این حساب صاایران به عنوان بخش دولتی هیچ گاه رقیبی برای بخش خصوصی نبوده و نیست؟
به هیچ وجه! اصلا چنین هدفی نداریم. به لطف دنباله روی از این رویکرد نیز امروزه ظرفیت تولید شبکه گسترده ای از شرکت های خصوصی و دانش بنیان را دراختیار داریم، بدون آن که هیچ سهمی در آن ها داشته باشیم.
بنابراین آن ها ظرفیت های مورد نیاز را تولید کرده و مدیریت هم برعهده خودشان است. در حقیقت برای ما تولید می کنند؛ منتهی برند، برند ما هست و کنترل کیفی نیز از سوی مجموعه صاایران انجام می شود تا از بابت سطح کیفی محصول عرضه شده آسوده خاطر باشیم.
* در حال حاضر در واحد تحقیقات و توسعه چه محصولات تازه ای را در دست تولید دارید؟
برای توسعه سبد محصولی خود برنامه ریزی گسترده ای داریم؛ از جمله می‌توان به تولید محصولاتی در حوزه های مختلف چشم پزشکی، مغز و اعصاب، قلب و عروق و هوش مصنوعی اشاره کرد.
این ها پروژه هایی هستند که بحث های مطالعاتی و طراحی های شان به همت تکنیسین ها و دانشمندان نخبه کشورمان در بخش های مختلف در حال انجام است. بنابراین به زودی شاهد تولید و عرصه محصولات تازه ای به بازار خواهیم بود.
* بفرمایید در حوزه بین المللی، چقدر توانسته اید همگام با تولیدات جهانی تولید داشته باشید؟
گام های خوبی برای فعالیت همسو با آنچه در عرصه جهانی تولیدات این عرصه می گذرد برداشته شده؛ از این بابت هم با قطعیت تاکید می کنم که از جهات مختلف و زیادی همپای شرکت های خارجی پیش می رویم.
برای نمونه، در بحث پروتز زانو، شاید چندان پیچیده به نظر نرسد اما تولیدی کاملا تکنولوژیک دارد. همچنین در ارتباط با الکتروشوک ما یازدهمین تولید کننده دنیا هستیم. در شرایطی که شرکت های محدودی در سطح جهانی موفق به اینکار شده اند. تولید این محصول به سبب حساسیت بسیار زیاد آن و کلاس خطر بالایی که دارد از عهده هر شرکتی ساخته نیست.
همچنین سیستم لاپاروسکوپی هم یکی دیگر از تولیداتی است که افتخار تولید داخلی آن را داریم، سیستم بسیار پیشرفته ای که در روند تولید آن باید حساسیت زیادی به خرج داد؛ چرا که باید قادر به ارائه تصویر بسیار دقیقی به پزشک در حین جراحی باشد.
با این وجود موفق به طراحی و تولید آن و عرضه اش به بیمارستان ها شده ایم که گام مهمی در این عرصه محسوب می شود. این چند مورد را گفتم که بدانید همگام با مسائل روز این صنعت حرکت و فعالیت می کنیم. در بحث ایمپلنت ها و کاشتی ها نیز سفارشی سازی آن ها را مطابق با آناتومی بدن بیمار دنبال می کنیم.
* نقطه قوت و برگ مجموعه خود را در عرصه تولیدات تجهیزات پزشکی در چه می دانید؟
به نظر من سرمایه انسانی و بهره مندی اصولی از آن در هر شرکت و مجموعه ای، فارغ از حوزه فعالیتی اش، حرف نخست را می زند. امروز دانشمندان و نخبه هایی داریم که که از همراهی و همکاری شان برخوردار هستیم.
چه برگ برنده ای مهم تر و ارزشمند تر سرمایه های انسانی وجود دارد؟
افرادی که به رغم آن که قادر به فعالیت در شرکت های خارجی هستند اما در وطن خود مانده و دست به اقدامات مهمی زده اند. بنابراین چه برگ برنده ای مهم تر و ارزشمند تر سرمایه های انسانی وجود دارد؟
از سوی دیگر خودکفا شده ایم و روی پای خودمان ایستاده ایم به خارج از کشور وابستگی چندانی نداریم. این رهاورد مهمی است که با استفاده از ظرفیت بخش خصوصی و به کارگیری شرکت های دانش بنیان ایرانی فراهم شده است. همچنین موفق به کاهش هزینه ها و سرعت بخشیدن به تولید شده ایم که نتایج خوبی را برای بخش سلامت به ارمغان آورده است.
* با تکیه بر نکاتی که اشاره شد؛ چه برنامه ای برای صادرات دارید؟
در حال حاضر از ظرفیت سالانه حداقل ۳۰ میلیون دلاری صادرات برخوردار هستیم و همین حجم هم صادرات داریم. همچنین در همین رابطه خط تولید صدرا در کشور اندونزی راه اندازی شده؛ رویداد مهمی که رئیس جمهور در افتتاح خط آن حضور داشت.
همچنین وزیر بهداشت اندونزی از وزارت بهداشت ایران و مجموعه صاایران برای راه اندازی این خط تولید تشکر کرده است؛ چراکه این اقدام به کاهش هزینه های آنان کمک بسیاری کرده است. معتقدم که قادر به افزایش ۲ برابر ظرفیت همکاری های بین المللی هستیم.
