بازار؛ گروه صنعت: هر چند قرار بود تا پایان سال جاری ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی تجهیزات پزشکی نیز همچون دارو در طرح دارویار تغییر یابد اما به تازگی سید حیدر محمدی رئیس سازمان غذا و دارو از برنامه نداشتن سازمان برای حذف این ارز تا پایان سال جاری خبر داده است؛ خبری که به نظر می رسد از آماده نبودن زیرساخت های حذف ارز تجهیزات پزشکی حکایت داشته باشد.
البته این موضوع که تجهیزات پزشکی همچون دارو سهم مهمی از خدمات بیمه ای ندارد هم شاید دلیلی برای عدم اجرای تجهیزات یار و حذف ارز از آن تا پایان سال ۱۴۰۲ باشد. در این بین این سوال مطرح می شود که آیا حذف یارانه تجهیزات پزشکی از ابتدای زنجیره و انتقال آن به انتهای زنجیره که مستقیم در دسترس مردم قرار بگیرد اقدام مناسبی است یا خیر؟
سرانه دارو و تجهیزات ناچیز ایران در مقایسه با کشورهای منطقه
در این رابطه علیرضا چیذری عضو هیئت مدیره انجمن ملزومات و تجهیزات پزشکی مرآت به بازار گفت: اگر به کالای تولید مشابه داخل که کیفیت و تعداد مناسب تولید دارد ارز ترجیحی یا هر نوع ارز حمایتی دیگری اختصاص دهند چون نیاز تولیدکنندگان به مواد اولیه و غیره با ارز آزاد انجام می شود به طور حتم متضرر خواهند شد و تولید ضربه خواهد خورد.
سرانه دارو و تجهیزات در همسایگی ایران در حدود ۲۶۰ یورو است، این رقم در ایران برای هر نفر کمتر از ۵۰ یورو است
وی با اشاره به اختصاص ارز به کالاهایی که تولید و واردات کافی ندارند افزود: در مورد کالاهایی که تولید داخل و واردات مکفی ندارند هیچ اشکالی ندارد که به اول زنجیره یا انتهای آن ارز حمایتی اختصاص یابد؛ البته این اقدام هم بدون زیان نیست و باعث می شود انگیزه ای برای تولید داخل کالایی که ارزان است به وجود نیاید.
چیذری در پاسخ به این سوال که تخصیص ارز دولتی به تولید از سوی برخی به عنوان عاملی برای دامن زدن به قاچاق معکوس معرفی می شود ادامه داد: موضوع قاچاق معکوس یکی از مسائلی است که بارها از سوی دوستان دارویی شنیده ایم و اشتباه است؛ چرا که سرانه متوسط هزینه دارو و تجهیزات در کشورهای همسایه ایران حدود ۲۶۰ یورو است، برای مثال این سرانه در عربستان ۳۵۰ دلار، در ترکیه ۳۰۰ یورو و در عراق ۲۶۰ یورو است.
این کارشناس صنعت تجهیزات پزشکی تاکید کرد: در شرایطی که گفته شد سرانه دارو و تجهیزات در همسایگی ایران در حدود ۲۶۰ یورو است، این رقم در ایران برای هر نفر کمتر از ۵۰ یورو است؛ بنابراین با در نظر گرفتن ۵۰ یورو برای هر نفر از ۸۰ میلیون نفر ایرانی فقط ۴ میلیارد یورو برای سرانه سالانه دارو در نظر گرفته اند.
طرح قاچاق معکوس دارو و تجهیزات به ایران اشتباه است
چیذری بیان کرد: با این سرانه ای که به هر نفر ایرانی اختصاص یافته باید از مسئولان و برخی از کارشناسان پرسید قرار است از ایران چه چیزی به کشورهای همسایه که سرانه درمان شان حداقل چهار برابر ایران است قاچاق شود؟ این در حالی است که امروز شاهد هستیم که برخلاف ادعایی که می شود محصولاتی همچون واکسن هایی چون گارداسیل و حتی برخی از داروهای مسکن از ترکیه و حتی عراق با برندهای معتبر خارجی به کشور قاچاق می شوند.
شاید تنها جایی که ایران بتواند در بازار دارویی روتین آن حضور داشته باشد همین افغانستان باشد، در غیر این صورت آیا داروی ایرانی را در بازار دارویی امارات می بینیم؟
عضو هیئت مدیره انجمن ملزومات و تجهیزات پزشکی مرآت اضافه کرد: بنابراین شاید تنها جایی که ایران بتواند در بازار دارویی روتین آن حضور داشته باشد همین افغانستان باشد، در غیر این صورت آیا داروی ایرانی را در بازار دارویی امارات می بینیم؟ حتی در عراق هم داروی ایرانی دیده نمی شود و به هر داروخانه عراقی که مراجعه کنید خواهید دید که انواع داروهای آمریکایی، اروپایی و برخی از محصولات خودشان و چند کشور دیگر را دارند. بنابراین می توان به صراحت گفت که داروی ایرانی قاچاق معکوس نمی شود.
به گفته این فعال صنایع درمانی و تجهیزات پزشکی این تصور که اگر ارز ترجیحی به دارو تجهیزات پزشکی اختصاص بیابد باعث دامن زدن به قاچاق معکوس می شود، موضوعی کاملا اشتباه است.
حذف ارز حمایتی واردات مساوی کمبود دارو در داخل
چیذری با اشاره به اینکه چرا نباید همه پول را به پایان زنجیره اختصاص دهند؟ گفت: به عنوان یک تاجر اگر ارز از ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به ۶۰ هزار تومان افزایش یابد باید سرمایه اولیه ام را ۳۰۰ تا ۴۰۰ درصد افزایش دهم تا بتوانم همچون گذشته نسبت به نیاز بازار اقدام کنم.
امسال برای هر نفر باید ۱۰۰ یورو سرانه دارو و تجهیزات در نظر بگیریم تا حداقل در حد برخی از کشورهای آفریقایی ضعیف قرار بگیریم
وی افزود: وقتی منابع ارزی را به انتهای زنجیره بیمه می دهند، بیمه که پیش پیش پول دارو و تجهیزات را پرداخت نمی کند. بنابراین واردکننده نمی تواند دارو و تجهیزات را به میزان قبل وارد کند؛ چون سرمایه کافی ندارد و به طور قطع کمبود پیش می آید.
این فعال صنعت تجهیزات پزشکی ادامه داد: برای اینکه بازار دارویی کشور به یک بازار مقتدری تبدیل شود و جلوی ورود دارو با ارز قاچاق همچون داروهای بوتاکس، واکسن های گارداسیل و غیره گرفته شود باید سرانه هزینه دارو و تجهیزات را به نزدیک سرانه مصرفی منطقه برسانیم. به نظر بنده امسال برای هر نفر باید ۱۰۰ یورو سرانه دارو و تجهیزات در نظر بگیریم تا حداقل در حد برخی از کشورهای آفریقایی ضعیف قرار بگیریم.
نباید عجله ای برای حذف ارز تجهیزات داشته باشند
عضو هیئت مدیره انجمن ملزومات و تجهیزات پزشکی مرآت بیان داشت: همانطور که اشاره کردم سرانه دارو و تجهیزات در منطقه برای هر نفر حدود ۲۵۰ یورو در نظر گرفته شده است که اگر امسال این عدد منطقی شود و بخواهیم جلوی قاچاق دارو به کشور را بگیریم تا منابع ارزی خارج نشود باید حداقل سرانه را به ۱۰۰ یورو برای هر فرد برسانیم.
وی افزود: یعنی امسال به جای ۴ میلیارد یورو برای هر فرد ۸ میلیارد و ۵۰۰ یورو برسانیم تا نصف کشورهای اطراف سرانه دارو و تجهیزات داشته باشیم و قدری جلوی قاچاق به داخل را بگیریم.
نباید عجله ای درباره ارز تجهیزات پزشکی داشته باشند و باید برای آن کار کارشناسی انجام دهند
به گفته این فعال صنعت تجهیزات پزشکی نباید فراموش کرد که سرانه دارو تجهیزات و نه درمان در کشورهای پیشرفته خیلی بیشتر از ۲۵۰ یورو است و در خیلی از کشورهای جهان اول این سرانه از هزار و ۴۰۰ دلار شروع می شود. در بعضی نیز این سرانه به بیش از ۳ هزار دلار و ۴ هزار دلار می رسد. حتی در برخی از ایالت های آمریکا این سرانه در حدود ۶ هزار دلار است.
چیذری در خصوص برنامه سازمان غذا و دارو برای حذف ارز ترجیحی از صنعت تجهیزات پزشکی همچون حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی از دارو در قالب دارویار تاکید کرد: به هر حال با حذف ناگهانی و تصمیم غیرکارشناسی شاهد شوک بزرگی به بازار دارویی با حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ بودیم که باعث گران شدن و ناقص شدن کل زنجیره های تامین شد و آسیب آن به مردم رسید.
وی با اشاره به عوارض اجرای طرح دارویار تصریح کرد: نباید عجله ای درباره ارز تجهیزات پزشکی داشته باشند و باید برای آن کار کارشناسی انجام دهند. در عین حال که در دستگاه هایی مثل سونوگرافی، سرنگ، فیلتر دیالیز و غیره تولید داخل مکفی وجود دارد و نباید ارز دولتی دهیم اما در موارد دیگری که در داخل کمبود است باید مثل همه دنیا چه اول و چه آخر زنجیره حمایت کنند.
