بازار؛ گروه صنعت: اقتصاد دانش بنیان یکی از حوزه های حیاتی کشور است که حتی به دلیل اهمیت بالای آن و ضرورت توجه به آن از سوی مقام معظم رهبری سال گذشته به نام حمایت از دانش بنیان ها مزین شد؛ اقتصادی که شکافنده تحریم های اقتصادی است و می تواند بر کاهش وابستگی کشور به خارج از مرزهای خود اثرگذار باشد.
در این راستا هرچند متولیان دولتی از ابتدای هر سال فعالیت خود بر ضرورت توجه بر تولیدات دانش بنیان ها و تسهیل فعالیت نخبگان با اجرای سیاست حمایتی و تشویقی تاکید دارند اما در انتهای سال خبر چندانی جز افزایش سیل مهاجرت نخبگان نیست. موضوعی که این روزها در حوزه داروسازی تشدید شده و بسیاری از نخبگانی که ایده های کارآمدی برای تقویت تولید داخلی و حتی تولید صادراتی دارند در نبود بسترهای لازم برای فعالیت بار مهاجرت را می بندند و ایده هایشان را در جایی دیگر شکوفا می کنند.
در رابطه با چالش های صنعت داروسازی و قوانین دست و پاگیری که مانع شکوفایی ایده های نخبگان کشوری در داخل می شود حفیظ الله پورحیدر بروجنی بازرس انجمن داروسازان ایران در گفت و گو با بازار توضیح می دهد:
* در حال حاضر وضعیت صنعت داروسازی و آینده ای که در پیش رو دارد را چگونه ارزیابی می کنید؟
اگر بخواهیم صنعت داروسازی و آینده ای که پیش رو دارد را مورد بررسی دقیق قرار دهیم ابتدا باید تمامی حلقه های آن یعنی تولید مواد اولیه دارو، فرمولاسیون دارو در کارخانه های داروسازی، توزیع دارو به داروخانه ها و در نهایت آخرین حلقه یعنی رسیدن دارو به بیمار یا همان مصرف کننده را بشناسیم؛ زنجیره ای که در کل دنیا در حال پیشرفت است و ما هم همپای آن ها باید خودمان را به روز کنیم و اجازه ندهیم از غافله عقب بمانیم.
* در حال حاضر چه پیشرفت هایی در زنجیره ای که به آن اشاره کردید در سطح بین المللی رخ داده که از آن ها غافل مانده ایم؟
به عنوان مثال در حوزه های لجستیک و توزیع دارو، پیشرفت های زیادی را در دنیا شاهد هستیم که این مراحل از شکل سنتی مراجعه ویزیتور به داروخانه فاصله گرفته اند و سعی کرده اند که این روند را مکانیزه کنند. همچنین در کشورهای پیشرفته، شرکت های توزیع را تجمیع کرده اند و طی یک هم افزایی، توانایی هایشان را شکل داده اند تا سیستم های جدید دارو رسانی را ایجاد کنند.
هر چند در ایران نیز به لحاظ علمی از دنیا عقب نیستیم و پا به پای دنیا پیش می رویم اما هنوز همبستگی ای که باید بین صنعت و دانشگاه شکل بگیرد تا صنعت جنبه تجاری سازی و انبوه سازی داشته باشند ایجاد نشده
علاوه بر این در علم جدید آن ها این موضوع که به بیمار بگوییم روزانه ۶ عدد از یک قرص مصرف کند را قبول ندارند. همه به سمتی می روند که داروها آهسته رهش شود و بیمار یک دوز دارو برای ۲۴ تا ۴۸ ساعت مصرف کند.
همچنین شاهد داروهای نوترکیب از جمله ژن درمانی هستیم که پا به عرصه گذاشته اند و گام های جدیدی برای درمان برداشته اند. هر چند در ایران نیز به لحاظ علمی از دنیا عقب نیستیم و پا به پای دنیا پیش می رویم اما هنوز همبستگی ای که باید بین صنعت و دانشگاه شکل بگیرد تا صنعت جنبه تجاری سازی و انبوه سازی داشته باشند ایجاد نشده و همچنان جای کار بسیاری در این حوزه است.
* به ارتباط دانشگاه و صنعت اشاره کردید، هنوز می شنویم نخبگان داروسازی که مجموعه ای دانش بنیان را تاسیس کرده اند بعد از مدتی فعالیت از ادامه کار دلسرد می شوند و دست به مهاجرت می زنند و در جایی دیگر ایده هایشان را شکوفا می کنند. بفرمایید چقدر در حال حاضر قوانین و سیاست های حمایتی که از آن ها صحبت می شود عملی می شوند؟
بین حرف تا عمل مسئولان فاصله زیادی است و جای تاسف دارد که بگویم هرچند مسئولان خیلی خوب وعده می دهند و حرف های قشنگی می زنند اما وقتی پای عمل می رسند می بینیم انواع سنگ اندازی ها را پیش پای شرکت ها دارند که نمونه بارز آن ها انواع کاغذبازی ها و بروکراسی های اداری است.
علاوه بر این خبری از حمایتی که از آن سخن می گویند نیز نیست. بنابراین اگر حمایتی که مسئولان درباره آن صحبت می کنند را از تولیدکنندگان داشتند این همه نخبگان ما مهاجرت نمی کردند.
* نمونه ای از نخبگانی که در کشور نتوانستند ایده هایشان را شکوفا کنند و به مرحله تولید برسانند می شناسید که درباره آن صحبت کنید؟
بله، نخبگان زیادی را سراغ دارم که می توانند کالاهای استراتژیک خوبی را در کشور تولید کنند اما متاسفانه با سنگ اندازی ها و کارشنکنی های اداری و حتی حفظ برخی از رانت ها آن ها را فراری دادند و نگذاشتند در داخل شکوفا شوند.
متاسفانه ما یک تحریم خارجی و بدتر از آن تحریم داخلی داریم. خودمان با قوانین غلط و دست و پاگیر و حتی برخوردهای نادرستمان خودمان را تحریم کرده ایم و باعث افزایش یکسری از کمبودها و وابستگی ها شده ایم
بارها گفته ام که متاسفانه ما یک تحریم خارجی و بدتر از آن تحریم داخلی داریم. خودمان با قوانین غلط و دست و پاگیر و حتی برخوردهای نادرستمان خودمان را تحریم کرده ایم و باعث افزایش یکسری از کمبودها و وابستگی ها شده ایم.
کالایی را سراغ دارم که در کشور خودمان کارخانه داروسازی حاضر به تولید آن بود اما با سنگ اندازی ها اجازه تولید به آن ندادند و با ۳ برابر قیمت اجازه واردات دادند.
* پیشنهادتان برای رفع این دست اندازهایی که باعث دلسردی نخبگان می شود چیست؟
این ها را با تماس تلفنی و حتی بر روی کاغذ نمی توان حل کرد و تا زمانی که مسئولان این مشکلات را برطرف نکنند تولیدکنندگان داخلی دلگرم نمی شوند و نخبگان باز می بیند که برد با واسطه ها و کسب و کارهای کاذب است و نه نوآوری ها و نه با علم و تکنولوژی مسیر مهاجرت را انتخاب می کنند.
بنابراین طبیعی است که این نخبگان در دامن آن جایی که بهشان بها داده می شود سر بخورد و نمی شود از آن ها هم گلایه مند شد. به هرحال نخبگان نمی توانند دانش شان را با خود به گور ببرند و ترجیح می دهند در خدمت بشریت حتی از یک کشور دیگر به کار بگیرند.
می دانید چند فرمولاسیون در دنیا داریم که توسط ایرانی ها در دنیا تولید شده اند اما در کشور وارد کننده آن ها هستیم؟ زمانی که ما دانشجو بودیم همه می دانستیند که آدالاتی که در کارخانه های اروپایی تولید می شود فرمولاسیون مرحوم دکتر عباس شفیعی بوده است و متاسفانه از این دست موارد زیاد داریم.
