بازار؛ گروه صنعت: هر چند داروسازان در داروسازی نوین پیشرفت های غیرقابل انکاری را به ثبت رسانده اند و خیلی از بیماری های صعب العلاج گذشته را موفق به درمان شده اند اما این روزها اقبال مردم به استفاده از داروهای طبیعی و سنتی بیش از پیش افزایش یافته است؛ داروهایی که با منشا طبیعی، عوارض کمتری برای بیماران دارند.
داروهایی که با دانش داروسازان شکل تازه ای یافته اند و علاوه بر ایران، در سطح بین المللی نیز مورد توجه هستند و می توانند فرصتی مناسب برای رشد درآمدهای ارزی کشور به ارمغان بیاورند. از همین رو توجه به توسعه این داروها چه در داخل کشور و چه برای صادرات از اهمیت بالایی برخوردار است. در رابطه با صنعت تولید داروهای طبیعی و سنتی، امیرحسین جمشیدی رئیس هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان داروهای طبیعی و سنتی ایران در گفت و گو با بازار توضیح می دهد:
* درباره فراز و نشیب های تولید داروهای طبیعی و سنتی برایمان بگویید و بفرمایید روند تولید و دریافت مجوز برای این داروها چگونه است؟
در ارتباط با تولید دانش فنی داروهای طبیعی و سنتی فعالیت های زیادی در کشور انجام شده است؛ همچنین مسیری که برای دریافت مجوز برای این حوزه داریم مسیر هموارتری است.
اگر گروه تحقیق و توسعه شرکت ها بخواهند برای نخستین بار در دنیا فرآورده ای را تولید کنند می توانند در شرایط هموارتری مجوز دریافت کنند
بر این اساس اگر گروه تحقیق و توسعه شرکت ها بخواهند برای نخستین بار در دنیا فرآورده ای را تولید کنند می توانند در شرایط هموارتری مجوز دریافت کنند. این درحالی است چنین امکانی را برای داروها و سایر فرآورده های سلامت محور شاهد نیستیم و روند دریافت مجوز برای آن ها پر پیچ و خم تر است.
* با این تفاسیر که تولید داروهای طبیعی و سنتی هموار تر و از شرایط بهتری برخوردار است بفرماید این حوزه تاکنون چه دستاوردهایی داشته است؟
در کشور از زیربنای طب سنتی خوب و غنی ای برخوردار هستیم. همچنین توانسته ایم همین داشته ها را مورد بهره وری قرار دهیم و از ظرفیت های کشور در راستای تبدیل و تولید فرآورده های نوین بهره ببریم. فرآورده هایی که مصرف راحت تری دارند و اثر بخشی آن ها نیز کنترل شده است.
* با توجه به آنچه که گفتید چقدر در این حوزه پیشرفت را به ثبت رسانده ایم و چقدر دیگر به نظرتان ظرفیت پیشرفت وجود دارد؟
ظرفیت حوزه فرآورده های طبیعی و سنتی بسیار زیاد است و کار زیادی هم برای این حوزه مانده است. بنابراین هنوز جای کار زیادی مانده که پژوهشگران بر روی آن ها کار کنند و نسبت به توسعه این حوزه بپردازند. بنابراین فضا برای توسعه این حوزه بسیار باز است و اینکه محققان بتوانند به یک محصول نهایی دست یابند نیز خیلی محتمل است.
اگر فرآورده ای باشد که دارای دانش فنی خوبی باشد می تواند زمینه صادرات خوبی هم داشته باشد و ارزآوری خوبی را رقم بزند
بنابراین پیشنهاد می کنم که در این مسیر حرکت کنند و به فرآورده های طبیعی و سنتی به نحوی دیگر نگاه کنند. البته فرآورده های طبیعی و سنتی از یک سمت و سوی دیگر هم خیلی مهم هستند؛ برای مثال اقبال جهانی نسبت به آن در حال افزایش است.
همچنین اگر فرآورده ای باشد که دارای دانش فنی خوبی باشد می تواند زمینه صادرات خوبی هم داشته باشد و ارزآوری خوبی را رقم بزند.
* چه تعداد فرآورده طبیعی و سنتی تاکنون مجوز گرفته اند و روند توسعه ای در این بخش را چگونه ارزیابی می کنید؟
در حدود بیش از ۵ هزار فرآورده طبیعی داریم که مجوز گرفته اند. همچنین حدود ۲ هزار و ۴۰۰ فرآورده سنتی هم داریم که مجوز سازمان غذا و دارو را در اختیار دارند. البته این به این معنا نیست که همه این ها با هم متفاوت هستند بلکه ممکن است از یک فرآورده را چند شرکت مجوز تولید گرفته باشند. اما در حال حاضر بالای ۷ هزار فرآورده طبیعی و سنتی مجوز دار در کشور داریم که عدد کمی نیست.
* حجم فروش سالانه داروهای طبیعی در کشور چقدر است؟
سهم فروش داروهای طبیعی سالانه رقمی در حدود ۶ هزار میلیارد تومان است. البته دامنه درآمدزایی از این حوزه خیلی بیشتر است؛ چرا که گیاهان دارویی و مواد طبیعی در سایر فرآورده های سلامت محور نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
برای مثال فرآورده های طبیعی در مکمل ها، مواد غذایی، محصولات آرایشی و بهداشتی نیز مورد استفاده قرار می گیرند و درآمدزایی از داروهای طبیعی عدد خیلی بزرگ تری را به خود اختصاص می دهد. بنابراین ورود به این حوزه بسیار می تواند جذاب باشد و درآمدزایی از آن تضمین شده تر است.
* چقدر این فرآورده های طبیعی ظرفیت ارزآوری برای کشور دارند؟
خیلی از فرآورده هایی که داریم در دنیا تک هستند و نمونه دیگری ندارند. مشکلی که وجود دارد این است که برای صادرات یک شرکت نمی توان هم تولیدکننده خوبی بود و هم تحقیق و توسعه خوبی داشت. همچنین نمی توان در کنار همه این ها همان شرکت به دنبال صادرات باشد و بتواند در تمام حوزه ها به تنهایی موفق عمل کند.
خیلی از فرآورده های طبیعی و سنتی تولید شده در کشور در خیلی از موارد، مشابه ندارند
بنابراین نیاز است که هر بخشی به صورت گروه جداگانه، قسمتی از کار را بر عهده بگیرد. بنابراین اگر این زنجیره درست شود و درست پیش رود می تواند صادرات خیلی خوبی را هم رقم بزند. به خصوص که خیلی از فرآورده های طبیعی و سنتی تولید شده در کشور در خیلی از موارد، مشابه ندارند.
* با این تفاسیر چقدر پیش بینی رشد صادرات از این بخش دارید؟
بخش مهمی از صادرات محصولات طبیعی و سنتی به صورت غیررسمی و از بازارچه ها انجام می شود؛ بنابراین عددهایی که اعلام می شود خیلی درست نیستند و رقم صادرات خیلی بیشتر است. همچنین خروج فرآورده های طبیعی و گیاهی بدون اینکه ثبت شوند از کشور خیلی راحت صورت می گیرد. به هر صورت عدد واقعی نیست و حجم صادرات در این بخش خیلی زیاد است.
