بازار؛ گروه صنعت: هرچند صنعت دارو طی سال های اخیر به واسطه سیاست گذاری های بدون پشتوانه آسیب های زیادی دیده و داروسازان بسیار متضرر شدند و کمبودهای دارویی متعددی در سطح داروخانه های کشور بروز کرد اما با اهدای مجوز تاسیس داروخانه های بیشتر و شرکت های پخش، باری دیگر به دسترسی مردم به دارو آسیب وارد شد؛ چرا که با رشد عددی شرکت های پخش دارو، بخشی از داروهای تولید شده در این شرکت ها رسوب می کنند و کمبود ها در داروخانه ها نمایان می شود. همچنین از طرفی با زیاد شدن تعداد داروخانه ها نیز، هر چقدر تولیدکنندگان تولید را افزایش می دهند همچنان مردم نمی توانند تمام نیاز هایشان را از یک داروخانه تامین کنند.
در این میان پرداخت دیرهنگام شرکت های بیمه به داروخانه ها به دنبال اجرایی کردن طرح دارویار نیز بر مجموعه مشکلات افزوده و باعث بروز خسارت اقتصادی به این واحدها شده است. در این رابطه آرش محبوبی رئیس انجمن داروسازان تهران در گفت و گو با بازار توضیح می دهد:
* وضعیت داروخانه ها را چطور ارزیابی می کنید و به نظرتان چقدر اجرای طرح دارویار در مدیریت اقتصادی این واحدها تاثیر گذار بوده است؟
افزایش تعداد داروخانه ها منجر به این شده که گردش نقدینگی در داروخانه ها کاهش یابد، از طرف دیگر برای کمک به مردم و برای اینکه پرداخت از جیب مردم تغییری پیدا نکند شاهد اجرای طرح دارویار هستیم. در قالب طرح دارویار در عمل قسمت عمده عدد پرداختی دارو به سبد بیمه رفته است؛ نقدینگی ای که باید در اختیار داروخانه ها قرار بگیرد.
* روند پرداختی بیمه ها چطور است؟ بعد از یک سال و خرده ای از اجرای طرح دارویار بالاخره ساز و کار پرداختی بیمه ها اصلاح شده است؟
متاسفانه همچنان شاهد روند پرداخت مرتبی از طرف بیمه ها نیستیم. پرداختی بیمه ها هنوز با تاخیر های حداقل ۲ و سه ماهه همراه است و در برخی از مواقع حتی این تاخیر ها به پنج ماه و بیشتر هم می رسد که خسارت زیادی به اقتصاد داروخانه ها وارد می کند.
اجرای طرح دارویار فشار مضاعفی به داروخانه ها وارد کرد و این فشار اقتصادی از داروخانه ها به شرکت های پخش و از این شرکت ها به داروسازی ها نیز منتقل شده است
به دنبال این ماجرا، با سود محدودی که دارو برای داروخانه ها دارد، اجرای طرح دارویار فشار مضاعفی به داروخانه ها وارد کرد. البته این فشار اقتصادی فقط به داروخانه ها محدود نمی شود و بعد از اجرای طرح دارویار، به دلیل عدم وصول به موقع مطالبات، این فشار اقتصادی از داروخانه ها به شرکت های پخش و از این شرکت ها به داروسازی ها نیز منتقل شده است.
از همین رو عجیب نیست که گاهی اوقات می بینیم که تعدادی از اقلام دارویی دچار کمبود می شوند. از طرفی افزایش تعداد شرکت های پخش نیز برای ما باعث بروز مشکلاتی جدیدی شده است.
* افزایش تعداد شرکت های پخش چه چالش جدیدی برای زنجیره تولید تا توزیع دارو به وجود آورده است؟
افزایش بیش از حد شرکت های پخش باعث شده یک رقابت نه چندان سالمی بین این ها شکل بگیرد و ماجرای سبد فروشی را ایجاد کرده است. خروجی این موضوع باعث شده دارو در سطح کشور موجود باشد و دارو تولید شده و برای مصرف کننده به مقدار کافی هست اما در عمل در داروخانه ها وارد نمی شود.
بنابراین بحث رها سازی تاسیس داروخانه ها و شرکت های پخش به این شکل است که وزارت بهداشت مدعی است به علت فشارهای خارجی این کار را انجام داده و در عمل صنعت دارو را دچار مشکل کرده است.
علاوه بر این، شاهد ورود سکوها و پلتفرم ها به حوزه دارو هستیم که چالش جدیدی برای داروسازان ایجاد کرده است. مساله ای که به این شکل در هیچ کجای دنیا تجربه نشده و می تواند بسیار خطرناک باشد.
* پلتفرم های عرضه آنلاین دارو چه نگرانی ای برای داروسازان و فعالان این حوزه ایجاد کرده است؟
تاکنون شکایت های زیادی درباره فعالیت پلتفرم هایی که اکنون در حوزه توزیع دارو فعالیت می کنند ثبت شده است؛ چرا که منجر به گران فروشی و ورود داروهای قاچاق شده اند. در عمل می توان از این پلتفرم ها به عنوان یک ناصرخسروی بستر مجازی نام برد که هر دارویی در بستر آن ها به فروش می رسد و مبدا آن ها مشخص نیست.
نکته عجیب این است که معلوم نیست چرا آنقدر بر فعالیت این پلتفرم ها در حوزه دارویی اصرار دارند و همچنان شوراها و نهادها هم از آن حمایت می کنند. واقعا نگران وضعیت داروسازی کشور و سلامت مردم هستیم و امیدواریم سیاست گذاران بر روی این موضوع بازبینی داشته باشند.
در مورد اقتصاد داروخانه ها چه درخواستی از نهادهای تصمیم گیر دارید؟
خواسته خاصی از نهادهای تصمیم گیر نداریم و فقط بگذارند جامعه داروسازی که به سلامت مردم متعهد هستند همچون گذشته به مردم خدمت کنند. همان داروسازانی که تاکنون از هیچ فداکاری نسبت به این حوزه چشم پوشی نکرده است. فقط توقعی که داریم این است که به قول ها و تعهد هایی که داده اند عمل کنند.
فقط بانک مرکزی، بیمه ها و نهادهایی که قرار بوده حمایت کنند به قول هایشان عمل کنند و ما هیچ خواسته اضافه تری نداریم
بانک مرکزی، بیمه ها و نهادهایی که قرار بوده حمایت کنند به قول هایشان عمل کنند و ما هیچ خواسته اضافه تری نداریم؛ چرا که اگر آن ها به تعهدات خودشان عمل کنند، همین حداقل خدمتی که برای مردم فراهم می کنیم را می توانیم ادامه دهیم اما واقعیت این است که تا الان به تعهدات خود در قسمت های مختلف خوب عمل نکرده اند و در نهایت مردم آسیب دیده اند.
همچنین جلوی ابتکارها و طرح هایی که پشتوانه ندارد را بگیرند؛ چرا که اجرایی کردن ناگهانی طرح های غیر علمی در سطح ملی می تواند خسارت زا باشد. بنابراین امیدواریم به نحوی کنترل شده تر و با سنجش بیشتر عمل کنند.
