بیش از ۹۵ درصد تجهیزات تولید ماده موثره دارو داخلی است؛ فرسودگی صنعت دارو شامل مواد اولیه نمی شود - افق اقتصادی

بازار؛ گروه صنعت: موضوع فرسودگی تجهیزات و ماشین آلات به موضوعی داغ برای این روزهای صنعت دارو تبدیل شده است. صنعتی که سال هاست با تمام کم و کاستی ها ساخته و حالا بیم آن می رود که به نفس های آخر خود نزدیک شود؛ چرا که از سال ۹۷ تاکنون نرخ استهلاک ماشین آلات از سرمایه گذاری ای که در آن شده پیشی گرفته است. از طرفی با کمبود نقدینگی و سیاست گذاری های چندسال اخیر مسئولان، داروسازان نتوانستند نقدینگی مناسبی از تولید کسب کنند تا آن را صرف به روز رسانی خطوط کنند.

از این روز به تازگی محمد پیکان پور مدیرکل داروی سازمان غذا و دارو نسبت به برنامه ریزی برای اختصاص ۲۰۰ میلیون دلار نقدینگی برای نوسازی صنعت وعده داده است؛ وعده ای که به گفته فعالان این حوزه شاید تنها یک پنجم نیاز نوسازی صنعت برای بقای آن در سال های آینده باشد.

فرسودگی ای که باید دید فقط مرحله تولید نهایی دارو منتهی می شود و یا کل زنجیره تولید را درگیر کرده و تولیدکنندگان ماده موثره هم از آن متاثر شده اند یا نه؟ سوالی میثم کریمی مشاور سندیکای تولیدکنندگان ماده موثره دارو در گفت و گو با بازار به آن پاسخ می دهد.

* صنعت تولید ماده موثره در چه وضعیتی قرار دارد؟ آیا سایه فرسودگی و عدم به روز رسانی بر سر این صنعت هم سنگینی می کند؟

به عنوان یکی از اعضای سندیکای تولیدکنندگان ماده موثره دارویی که اتفاقا حوزه تکنولوژی هم در تخصص بنده است می توانم بگویم در حوزه صنعت ماده موثره شرایط به روز بودن تجهیزات و زیرساخت ها با صنعت دارو بسیار متفاوت است.

خوشبختانه اکثر تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در صنعت ماده موثره داخلی و در ایران تولید می شود

خوشبختانه اکثر تجهیزات و ماشین آلات مورد استفاده در صنعت ماده موثره داخلی و در ایران تولید می شود. حتی در همین نمایشگاه اخیر یعنی فارمکس نیز از تولید داخلی راکتورهای گلاس لایند که برای بررسی واکنش های شیمیایی حساس و خورنده استفاده می شود رونمایی کردیم که تا پیش از ورود ایران به این حوزه فقط چهار کشور دیگر دانش تولید آن داشتند. بنابراین اکنون ایران پنجمین کشوری است که توانسته به دانش فنی این محصول دست پیدا کند.

البته دستاوردهای این حوزه فقط به همین دستگاه محدود نمی شود و همانطور که اشاره شد بیشتر تجهیزات تولید ماده موثره کشور داخلی است و به جرات می توان گفت چیزی در حدود ۹۵ تا ۱۰۰ نیاز تولیدکنندگان از طریق تجهیزات به روز و با کیفیت داخلی تامین می شود.

* با این تفاسیر صنعت ماده موثره چندان در حوزه تجهیزات و ماشین آلات با چالشی مواجه نیست؟

بله، خوشبختانه چندان در حوزه تجهیزات و ماشین آلات با چالشی مواجه نیستیم. همچنین نه تنها این صنعت فرسوده نیست بلکه بسیار جوان است و بیشتر کارخانه ها نو و دارای تجهیزاتی به روز هستند. علاوه بر این هر کدام از تجهیزات که دچار اختلالی جزئی شوند نیز با توجه به دانش فنی که درباره آن ها داریم به سرعت نقش پیش آمده رفع و دوباره به چرخه فعالیت بر می گردد.

اما نبود مشکلات در حوزه تجهیزات به این منظور نیست که تولیدکنندگان ماده موثره دارویی هیچ مشکلی نداشته باشند و شرایط تولید برای آن ها تمام و کمال فراهم باشد، برای مثال اکنون مهمترین مشکلی که با آن دست و پنجه نرم می کنیم نقدینگی پایین شرکت ها است که در برخی از موارد حتی قدرت آن ها برای بهره مندی از خدمات داخلی را هم کاهش می دهد.

البته برای رفع بعضی از چالش ها همچون همین نقدینگی پایین در حوزه تجهیزات، طرح های خوبی را قرار داده اند که برای مثال اگر شرکتی قصد تجهیز مجموعه خود را داشته باشد و از قضا دانش بنیان هم باشد و از یک شرکت دانش بنیان دیگر خرید کند، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مبلغ دستگاه را به شرکت سازنده پرداخت با شرکت متقاضی به اقساطی دریافت می کند.

* اشاره کردید که صنعت ماده موثره همچون داروسازی درگیر معضل فرسودگی نیست، چه توصیه ای برای حرکت سریع تر به سمت نوسازی این صنایع دارید؟

همانطور که اشاره کردم موضوع برای صنعت دارو قدری متفاوت است و آن ها به تجهیزات خاصی نیاز دارند که اغلب در کشور تولید نمی شوند و نمونه مشابهی ندارند. بنابراین شنیدن این اخبار که قرار است تسهیلاتی به داروسازان برای نوسازی تخصیص یابد خبر مسرت بخشی است که امیدوارم تحقق یابد.

برخی از خطوط تولیدات دارو متعلق به قبل از انقلاب و بسیار قدیمی و فرسوده است و به یک نوسازی نیاز دارد

به خصوص که برخی از خطوط متعلق به قبل از انقلاب و بسیار قدیمی و فرسوده است. بنابراین حتما صنعت دارو به یک نوسازی نیاز دارد و برخی از این تجهیزات هم وارداتی هستند و نیاز مبرم است که منابع ارزی برای آن در نظر گرفته شود تا این کار به خوبی و در زمان مناسب انجام شود.

* چالش تولیدکنندگان ماده موثره دارویی در خصوص قیمت های جدید برای محصولاتشان رفع شد؟

سندیکا شرایط به نسبت خوبی دارد و شرکت ها اگر نسبت به قیمت هایشان نظراتی دارند به سندیکا ارائه می دهند و سندیکا نیز متقابل از سازمان غذا و دارو موضوع را پیگیری می کند. خوشبختانه روابط خیلی خوبی بین شرکت های تولیدکننده و سازمان غذا و دارو برقرار شده و شرکت ها در مسیر خوبی قرار گرفته اند.

همچنین خوشبختانه قدری شرایط مسائل مالی بهبود یافته و مقداری با تزریق بودجه های بانکی شرایط صنعت نسبت به قبل بهبود یافته است. با این شرایط می توان گفت روزنه های امیدی در صنعت دیده می شود.

* با این تفاسیر اکنون صنعت ماده موثره دارویی در چه مسیری گام بر می دارد؟

صنایع در حال حرکت به سمت تولید مواد حد واسط و عمق بخشی به تولید هستند؛ یعنی شرکت هایی که ماده اولیه تولید می کنند به سمت تولید مواد حد واسط رفته اند که درآینده ارز بری را تا حد قابل توجهی کاهش می دهند.

صنعت ماده موثره به بلوغ و خودکفایی رسیده و به طور حتم برای آینده چشم انداز بسیار خوبی دارد

همچنین در سال جاری تولیدکنندگان ماده موثره بیشتر به سمت دانش فنی حرکت کرده اند و قراردادهایی بسیاری خوبی هم با شرکت های پتروشیمی که در این حوزه فعالیت دارند برای تولید مواد حد واسط منعقد کرده اند.

در کنار این پیشرفت ها، امسال شاهد حضور ۱۶ سفیر با هیئت های تجاری شان برای همکاری با تولیدکنندگان ماده موثره ایران بودیم که حضورشان خیلی به صنایع کمک کرد و قراردادهای خوبی با شرکت های تولید کننده ماده اولیه که صاحب دانش و فناوری بودند منعقد شد. حتی از چین شرکتی آمده بود که N-۳ می فروخت که چند مرحله قبل از ماده موثره است.

همه این ها نشان می دهد صنعت ماده موثره به بلوغ و خودکفایی رسیده و به طور حتم برای آینده چشم انداز بسیار خوبی دارد. همچنین می توان انتظار رشد صادراتی خیلی خوبی در این حوزه داشت؛ چرا که وقتی بتوانیم حد واسط ها را تولید کنیم می توانیم از صادرات مواد پتروشیمی به صادرات مواد حد واسط حرکت کنیم که این یک جهش اقتصادی خوب برای کشور است.