بازار؛ گروه صنعت: هر چند این روزها به هر فروشگاه و داروخانه ای که سر بزنید قفسه های فروش محصولات آرایشی و بهداشتی از تولیدات داخلی پر شده و اثر کمی از تولیدات خارجی به چشم می خورد اما همچنان گره مشکلات از سر تولید داخلی باز نشده است؛ به طوری که اکنون تولیدکنندگان داخلی با چالش هایی همچون کمبود نقدینگی شدید، ادامه چالش های تامین ارز و در نهایت قیمت گذاری دستوری رو به رو هستند. صنعتی که شاید مثل خیلی از صنایع دیگر بخش عمده ای از سبد خانوار را به خود اختصاص نمی دهد اما همچنان گرفتار قیمت گذاری از سوی مسئولان است.
از این رو عجیب نیست که تحقیق و توسعه در این صنعت هم نتواند جایگاه مناسبی برای خود بیابد؛ چرا که تولیدکنندگان پیش از هر اقدامی باید به دنبال این باشند که محصولات شان را با قیمت های دستوری عرضه کنند و هزینه ها و درآمدها با هم همخوانی داشته باشند. بنابراین هزینه مضاعف برای توسعه محصولات جدید و حرکت همگام با شرکت های بین المللی چندان امکان پذیر به نظر نمی رسد. اتفاقی که باعث می شود همچنان تولیدات داخلی در رقابت ناعادلانه ای با محصولات خارجی جای قدرت نمایی چندانی نداشته باشند.
بستر های تولید با کیفیت محصولات آرایشی و بهداشتی در ایران
اما چه اتفاقی رخ می دهد که تولیدکنندگان صنایع مختلف به ویژه تولیدکنندگان محصولات آرایشی و بهداشتی به چنین شرایطی گرفتار می شوند؟ سوالی است که حسین جهانگیر رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل هلدینگ دکتر جهانگیر تولید کننده فراورده های آرایشی، بهداشتی و پوستی ضمن ارائه اطلاعاتی در خصوص قدمت حضور خود در این صنعت از چالش های آن نیز در گفت و گو با بازار توضیح می دهد: همانطور که به احتمال زیاد می دانید شرکت ما در سه بخش اصلی مراقبت از مو، پوست، دهان و دندان و غیره فعالیت دارد.
ایران در حوزه تولیدات محصولات آرایشی و بهداشتی از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است
وی می افزاید: ایران در حوزه تولیدات محصولات آرایشی و بهداشتی از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است و خیلی علمی در این حوزه فعالیت دارد. حتی می توانم بگویم تولیدات ایرانی از محصولات خارجی چیزی کم ندارند و حتی در خیلی از موارد برتری هایی هم دارند؛ چرا که فرآورده های دارویی که در محصولات کشور مورد استفاده قرار می گیرد خیلی از کشورهای دیگر حتی دسترسی به آن ها را هم ندارند.
جهانگیر تاکید می کند: خواستگاه خیلی از این گیاهان دارویی فقط در ایران است و بعضی از آن ها حتی محدود به یک یا چند استان کشور می شوند. بنابراین می توان ادعا کرد محصولات ایرانی به لحاظ کیفی از جایگاه بالایی برای رقابت با محصولات حتی برند خارجی برخوردار هستند. اما مشکل کجاست که نمی توانیم با آن ها رقابت کنیم؟ مشکل اینجا است که برای تامین مواد اولیه با چالش های زیادی روبه رو هستیم.
یک بام و دو هوای مسئولان برای قیمت گذاری صنایع مختلف
این تولید کننده محصولات آرایشی و بهداشتی در خصوص چالش هایی که تولیدکنندگان برای تامین مواد اولیه با آن ها روبه رو هستند بیان می کند: هر چند در کشور فرآورده های بسیار با کیفیتی تولید می شود اما همچنان تهیه مواد اولیه چالش زا است؛ چرا که برای مثال در بخش گیاهان دارویی طی برداشت های بسیار زیاد و غیر اصولی که انجام می شود بعضی از گیاهان نابود می شوند.
جهانگیر می افزاید: علاوه بر چالش تهیه مواد اولیه، با چالش شدید سرمایه در گردش هم مواجه هستیم. برای مثال به عنوان تولیدکننده ای که بیش از ۴۰ سال است کارخانه خود را راه اندازی کرده ام و در این حوزه فعالیت می کنم همواره با مشکل ارز مواجه هستم.
تامین ارز برای واردات مواد اولیه ای که نمونه ایرانی در کشور ندارد و نیاز به واردات دارد همواره با چالش همراه است
وی ادامه می دهد: تامین ارز برای واردات مواد اولیه ای که نمونه ایرانی در کشور ندارد و نیاز به واردات دارد همواره با چالش همراه است. برای مثال مواد اولیه خمیر دندان یعنی همان سیلیکا ها در ایران تولید نمی شود و چاره ای جز واردات نیست. بنابراین همواره برای تهیه آن نیاز به ارز داریم که این ارز را به سختی به ما تخصیص می دهند.
این تولیدکننده اضافه می کند: فرض کنید مواد اولیه مذکور را بخواهیم با ارز آزاد به کشور وارد کنیم تا تولید از حرکت متوقف نشود چه اتفاقی رخ می دهد؟ با مشکل قیمت گذاری دستوری رو به رو می شویم. یعنی یک بار به واسطه تامین ارز جلوی تولید گرفته می شود یک بار به خاطر قیمت گذاری دچار چالش می شویم.
وی تصریح می کند: این مشکلات درحالی برای صنایعی همچون صنعت آرایشی و بهداشتی ایجاد می شود که دولت همواره به دلایل متعددی اجازه افزایش قیمت را به محصولات بعضا بی کیفیت خودرو سازان داخلی می دهد. برای مثال ابتدای امسال دیدیم که برخی از خودروها حدود ۵۰ درصد گران شدند اما قیمت محصولات ما شاید به سختی ۱۵ درصد به روز رسانی شود.
این تولید کننده ادامه می دهد: چطور به برخی از صنایع که مدیریت آن ها بیشتر دولتی است اجازه افزایش قیمت می دهند اما به تولیدات ما که اگر بخواهند اجازه واردات آن ها را بدهند حجم ارز بری بالایی دارند اجازه به روز رسانی قیمت نمی دهند؟
ظرفیت بالای صادراتی و عدم همکاری بانک ها با تولید داخلی
جهانگیر در پاسخ به این سوال که موانع و مشکلات تولید چقدر بر روی طرح های توسعه ای و به روز رسانی آن اثر گذاشته است؟ می گوید: خوشبختانه با تمام مشکلاتی که بر سر صنعت سایه انداخته، بخش تحقیق و توسعه را در شرکت به روز نگه داشته ایم و با تمام مراکز علمی کشور در ارتباط هستیم.
وی با اشاره به درخواستی که از مسئولان کشوری برای بهبود تولید دارد می افزاید: اگر مسئولان دولتی چاره ای بیندیشند و به تولیدکنندگانی همچون ما سرمایه در گردش بدهند تا بتوانیم با خریداران خارجی به صورت مدت دار همکاری کنیم بسیاری از مشکلات مرتفع می شود و می توانیم ارز آوری هم داشته باشیم. با این حال طرف خارجی می گوید ال سی باز می کنیم اما چون نقدینگی کافی نداریم و می گوییم فروش به صورت نقدی ادامه یابد.
اگر بانک ها سخت گیری کمتری در پرداخت تسهیلات داشته باشند، فقط شرکت ما می تواند سالانه ۵ میلیون دلار ارز آوری داشته باشد
این تولیدکننده محصولات آرایشی و بهداشتی ادامه می دهد: اگر مسئولان در تامین نقدینگی به ما کمک کنند و بانک ها سخت گیری کمتری در پرداخت تسهیلات داشته باشند، فقط شرکت ما می تواند سالانه ۵ میلیون دلار ارز آوری داشته باشد. با این حال بانک ها به دنبال وثیقه های سهل الوصول هستند و قدری از شرایط دشوار شان برای تسریع حرکت تولید و اشتغال در کشور کوتاه نمی آیند.
جهانگیر با اشاره به اینکه تسهیل حضور تولیدکنندگان در نمایشگاه های بین المللی می تواند به صادرات و ارز آوری برای کشور کمک بزرگی کند می گوید: اگر از کشورهای خارجی در نمایشگاه های بین المللی داخلی دعوت به عمل بیاید و یا شرایط حضور در نمایشگاه های خارجی برای تولیدکنندگان از سوی مسئولان تسهیل شود خود به خود حجم صادرات و ارزآوری هم افزایش می یابد. همه این ها رخ نمی دهد مگر اینکه قدری سیاست گذاری مسئولان در پرداخت تسهیلات تسهیل شود.
