دانشمندان در مطالعهای دریافتهاند که رژیم پرچربی کتوژنیک میتواند به درمان سرطان کمک کند؛ اما استفاده از آن بدون ریسک نیست.
گروهی از محققان در پژوهشی به بررسی اثر رژیم غذایی کتوژنیک بر افزایش شانس بقای بیماران مبتلا به سرطانهای پیشرفته پرداختهاند. این مطالعه نشان داده است که این رژیم میتواند سرعت رشد تومورها را کاهش دهد اما همچنین ممکن است با ریسک تحلیل عضلات و ضعف همراه باشد و جان بیمار را تهدید کند. البته محققان راهکاری برای حل این مشکل نیز ارائه کردهاند.
دانشمندان در تحقیقی نشان دادهاند که رژیم غذایی کتوژنیک (کتو) میتواند در درمان تومورهای سرطانی در روده بزرگ و لوزالمعده مؤثر باشد. البته این سازوکار میتواند سرعت بروز کاشکسی را هم در بیماران افزایش دهد. کاشکسی که با کاهش وزن، تحلیل عضلات و ضعف همراه است، عامل مرگ ۳۰ درصد از بیماران مبتلا به سرطان محسوب میشود.
محققان برای انجام این آزمایش دو نوع موش را که مستعد کاشکسی بودند، انتخاب کردند. سپس در نیمی از آنها سرطان روده بزرگ و در نصف دیگرشان سرطان لوزالمعده قرار داده شد. درنهایت کل موشها به دو گروه تقسیم شدند: یک گروه تحت رژیم غذایی استاندارد قرار گرفتند، اما گروه دوم از رژیم کتوژنیک استفاده کردند که با مصرف بالای چربی و مصرف کم کربوهیدراتها همراه است.
در طول یک ماه مشخص شد که سرعت رشد تومورها در موشهای تحت رژیم کتو در مقایسه با رژیم استاندارد کاهش یافته بود؛ اما این رژیم متفاوت با کاهش زمان بقا بر اثر افزایش سرعت بروز کاشکسی پیوند داشت.
رژیم کتوژنیک چگونه میتواند به درمان سرطان کمک کند؟
محققان میگویند دلیل اثربخشی رژیم کتوژنیک احتمالاً این است که تومورها انرژی خود را از گلوکز (قند) دریافت میکنند و چون گلوکز از کربوهیدراتها بهدست میآید و این رژیم سطح دریافت کربوهیدرات بسیار پایینی دارد، سلولهای سرطانی انرژی بسیار کمی برای رشد دریافت میکنند.
البته رژیم کتو فرایندی موسوم به پراکسیداسیون لیپید را آغاز میکند که موجب میشود بدن انرژی خود را از چربیها را تأمین کند. این فرایند همچنین مولکولهایی را بهوجود میآورد که شدیداً واکنشدهنده هستند و به سلولها آسیب میزنند؛ بنابراین باید از بدن دفع شوند؛ ولی چون سلولهای موشها انرژی کافی برای دفع این مولکولها را ندارند، تعداد مولکولهای دیگری به نام GDF-۱۵ (که اشتها را سرکوب میکنند) افزایش مییابد که منجر به کاهش وزن میشود.
محققان دریافتهاند که رژیم کتو تولید کورتیکواستروئیدها را هم مختل میکند. این مواد هورمونهایی هستند که به کاهش التهاب و تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک میکنند. اختلال در تولید این هورمونها بر تشدید بروز کاشکسی دامن میزند و نرخ بقا را کاهش میدهد. بااینحال، دانشمندان توانستهاند با تزریق دگزامتازون که یک داروی کورتیکواستروئید است، بروز کاشکسی را به تأخیر بیندازند و شانس زندهماندن را افزایش دهند.
حالا این امید وجود دارد که همین روش روی انسانها هم قابل استفاده باشد. اما محققان تأکید کردهاند که باید تحقیقات بیشتری در این زمینه صورت بگیرد. نتایج این پژوهش در مجله Cell Metabolism منتشر شده است.