با افزایش استفاده از صفحه‌نمایش‌ها و تاثیر عوامل محیطی، بیماری‌های چشمی بیش از پیش گریبان ما را گرفته‌اند.
از نزدیک‌بینی و آستیگماتیسم گرفته تا آب‌مروارید و گلوکوم، هر یک بینایی ما را به شکل قابل توجهی تحت تاثیر قرار می‌دهند. شناخت علائم اولیه و مراجعه به موقع به دکتر چشم تهران کلید حفظ سلامت بینایی است. در این مقاله، به بررسی شایع‌ترین بیماری‌های چشم، علائم هشداردهنده و راهکارهای پیشگیری و درمان آن‌ها می‌پردازیم تا با آگاهی بیشتر، از چشمان خود مراقبت کنیم.
شایع‌ترین بیماری‌های چشم
چشم یکی از حساس‌ترین اندام‌های بدن است و بیماری‌های آن در صورت بی‌توجهی منجر به آسیب‌های جدی می‌شوند. شناخت بیماری‌های شایع چشم، نخستین گام برای مراقبت از بینایی است. در ادامه فهرستی از اختلالات رایج بینایی را آورده‌ایم. شناخت این بیماری‌ها به تشخیص سریع‌تر و درمان موثرتر کمک می‌کند. در صورت مشاهده علائم، مشورت با دکتر چشم تهران بهترین اقدام برای پیشگیری از مشکلات جدی‌تر خواهد بود.
نزدیک‌بینی و دوربینی (اختلالات انکساری)
نزدیک‌بینی و دوربینی دو اختلال شایع انکساری چشم هستند که به دلیل تغییرات شکل کره چشم یا خمیدگی قرنیه رخ می‌دهند. در نزدیک‌بینی، اجسام دور تار دیده می‌شوند، زیرا نور پیش از رسیدن به شبکیه متمرکز خواهد شد. دوربینی هم به تاری دید در اشیای نزدیک اشاره دارد، زیرا تصویر در پشت شبکیه تشکیل می‌شود.
آستیگماتیسم و مشکلات تطابق دید
آستیگماتیسم زمانی رخ می‌دهد که قرنیه به‌جای داشتن انحنای یکنواخت، سطحی نامتقارن دارد. در این وضعیت نور به‌درستی روی شبکیه متمرکز نشده و تصویر تار یا کشیده دیده می‌شود.
خشکی چشم و سندرم چشم خشک
خشکی چشم یا سندرم چشم خشک زمانی رخ می‌دهد که چشم‌ها اشک کافی تولید نمی‌کنند یا اشک به‌سرعت تبخیر می‌شود. این مشکل با سوزش، قرمزی، تاری دید و احساس وجود شن در چشم همراه هستند. عواملی مانند استفاده طولانی‌مدت از صفحه‌نمایش، مصرف دارو، افزایش سن و شرایط محیطی در بروز این مشکل نقش دارند.
آب‌مروارید (کاتاراکت)
آب‌مروارید یا کاتاراکت یکی از اختلالات رایج بینایی است که در آن عدسی چشم به‌تدریج کدر می‌شود و بینایی را مختل می‌کند. این بیماری معمولا با افزایش سن بروز می‌کند، اما عوامل دیگری مانند دیابت، ضربه به چشم، قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور خورشید و مصرف برخی داروها هم در ایجاد آن نقش دارند. علائم آب‌مروارید شامل تاری دید، حساسیت به نور، دید دوگانه و مشکل دید در شب هستند.
آب‌سیاه (گلوکوم)
آب‌سیاه یا گلوکوم به‌طور تدریجی و بدون علائم هشداردهنده، عصب بینایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری معمولا با افزایش فشار داخل چشم همراه است و انواع مختلفی دارد، از جمله گلوکوم زاویه باز و گلوکوم زاویه بسته.
در نوع زاویه باز، تخلیه مایع داخل چشم به مرور زمان کاهش یافته و فشار چشم افزایش می‌یابد. در نوع زاویه بسته، انسداد ناگهانی مسیر تخلیه مایع منجر به افزایش سریع فشار چشم و بروز علائمی مانند درد شدید، تاری دید و تهوع می‌شود.
التهاب پلک‌ها (بلفاریت)
در بیماری بلفاریت، لبه‌های پلک دچار قرمزی، تورم و گاهی پوسته‌پوسته شدن می‌شوند. این عارضه معمولا همزمان دو چشم را درگیر می‌کند و می‌تواند مزمن هم باشد. علل بلفاریت شامل عفونت‌های میکروبی، بیماری‌های پوستی مانند درماتیت سبوره، اختلالات غدد چربی پلک و آلرژی‌ها هستند. بلفاریت در صورت عدم درمان منجر به عوارضی مثل رشد غیرطبیعی مژه‌ها یا آسیب به ساختار پلک می‌شود.
عفونت‌های چشمی و حساسیت‌های فصلی
عفونت‌های چشمی معمولا به دلیل ورود باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شوند و قرمزی، تورم، درد و ترشحات غیرطبیعی چشم را در پی دارند. شایع‌ترین نوع عفونت‌های چشمی، التهاب ملتحمه است که می‌تواند ناشی از ویروس، باکتری یا آلرژی باشد. حساسیت‌های فصلی هم باعث التهاب، سوزش و خارش چشم‌ها می‌شوند و خیلی‌ها را درگیر می‌کنند.
مشکلات شبکیه
بیماری‌های شبکیه چشم، اختلالاتی هستند که در لایه حساس به نور در پشت چشم (شبکیه) رخ می‌دهند و منجر به کاهش یا از دست رفتن بینایی می‌شوند. در ادامه، به برخی از مشکلات شبکیه اشاره کرده‌ایم:
- رتینوپاتی دیابتی: آسیب به رگ‌های خونی شبکیه ناشی از دیابت که می‌تواند منجر به خونریزی و کاهش بینایی شود.
- دژنراسیون ماکولا: تخریب لکه زرد شبکیه که با افزایش سن رخ می‌دهد و باعث تاری دید مرکزی می‌شود.
- پارگی شبکیه: ایجاد شکاف در شبکیه که می‌تواند منجر به جداشدگی شبکیه شود.
- جداشدگی شبکیه: جدا شدن شبکیه از لایه زیرین خود که نیاز به درمان فوری دارد.
- غشای اپی‌رتینال: تشکیل لایه‌ای نازک در سطح داخلی شبکیه که باعث تاری دید می‌شود.
- سوراخ ماکولا: ایجاد سوراخ در مرکز شبکیه که منجر به کم‌بینایی می‌شود.
تشخیص زودهنگام و درمان مناسب این بیماری‌ها از پیشرفت آن‌ها و کاهش بینایی جلوگیری می‌کند.
تنبلی چشم و لوچی در کودکان
تنبلی چشم، یک اختلال بینایی است که در آن چشم‌ها قادر به هماهنگی کامل با مغز نیستند و منجر به ضعف بینایی می‌شوند. این بیماری بیشتر در دوران کودکی رخ می‌دهد و علائم آن شامل تاری دید هستند، ولی بیشتر اوقات بدون درد یا نشانه‌های واضح بروز می‌کند.
یکی دیگر از مشکلات چشمی که به تنبلی چشم منتهی می‌شود، انحراف چشم یا لوچی است. این اختلال باعث می‌شود یک یا هر دو چشم در جهت‌های مختلف قرار بگیرند. اگر این مشکل درمان نشود، تنبلی چشم و ضعف بینایی را به دنبال خواهد داشت.
علائم هشداردهنده‌ای که نباید نادیده گرفته شوند
بیماری‌های چشم علائم مختلفی دارند که معمولا در چند دسته اصلی قرار می‌گیرند:
- علائم شایع:درد، سوزش، خارش، خستگی یا فشار چشم
- اختلال در عملکرد چشم:آبریزش چشم یا مشکل در پلک زدن
- تغییر ظاهر چشم‌ها:زرد شدن سفیدی چشم، قرمزی چشم یا تنگ شدن غیرعادی مردمک‌ها
- اختلال در حرکت یا هماهنگی چشم‌ها:انحراف چشم به بیرون یا به داخل
- اختلال در بینایی:دوبینی، تاری دید یا دید تونلی
اگر با هر یک از این علائم روبه‌رو شدید، در اسرع وقت به دکتر چشم تهران مراجعه کنید.
چگونه از ابتلا به بیماری‌های چشمی پیشگیری کنیم؟
بسیاری از بیماری‌های چشمی قابل پیشگیری هستند. در ادامه راهکارهای ساده‌ای را آورده‌ایم که به حفظ سلامت بینایی کمک می‌کنند.
تغذیه مناسب و مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها
رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، ماهی‌های چرب و غذاهای حاوی ویتامین‌های A و C و E، روی و اسیدهای چرب امگا ۳ برای حفظ سلامت چشم‌ها ضروری هستند. این مواد مغذی در پیشگیری از بیماری‌هایی مانند دژنراسیون ماکولا و آب‌مروارید نقش دارند.
استفاده درست از عینک و لنز
عینک‌ها و لنزهای طبی باید بر اساس نسخه پزشک انتخاب و به‌درستی استفاده و نگهداری شوند. استفاده نادرست از لنزهای تماسی، مانند خوابیدن با لنز یا تمیز نکردن مناسب، منجر به عفونت‌های چشمی می‌شود.
محدود کردن زمان استفاده از صفحه‌نمایش‌ها
کار طولانی‌مدت با موبایل، تبلت یا رایانه باعث خشکی چشم، خستگی و تاری دید می‌شود. رعایت قانون ۲۰-۲۰-۲۰ کمک می‌کند از فشار بیش از حد به چشم‌ها جلوگیری کنید. این قانون یعنی هر ۲۰ دقیقه برای مدت ۲۰ ثانیه به یک نقطه در فاصله ۲۰ فوتی (۶ متری) خیره شوید. همچنین تنظیم نور و فاصله مناسب صفحه‌نمایش را هم در نظر داشته باشید.
معاینات منظم چشمی
حتی اگر دچار اختلال بینایی نیستید، معاینه منظم توسط چشم‌پزشک (هر یک تا دو سال) ضروری است. بیماری‌هایی مثل آب‌سیاه و دژنراسیون ماکولا ممکن است بدون علائم شروع شده و فقط با معاینه شناسایی شوند. اگر در تهران زندگی می‌کنید، مراجعه به یک دکتر چشم تهران برای معاینه منظم چشم توصیه می‌شود.
چشم سالم، زندگی بهتر!
آگاهی از بیماری‌های شایع چشم و علائم آن‌ها، نقش مهمی در حفظ سلامت بینایی دارد. بسیاری از این اختلالات اگر زود تشخیص داده شوند، به‌راحتی قابل درمان هستند.
با تغذیه مناسب، مراقبت از چشم، پرهیز از عوامل آسیب‌زا و انجام معاینات منظم چشمی، احتمال بروز بسیاری از بیماری‌های چشمی را کاهش داده و از سلامت چشمانتان محافظت خواهید کرد. برای مراجعه به دکتر چشم تهران می‌توانید از امکان نوبت دهی این متخصص در سایت دکتردکتر بهره‌مند شوید.
