بنابر بر اعلام مسئولان، تاکنون ۹ شرکت بیمه اقدامات مربوط به بیمه تکافل را آغاز کرده‌اند، تکافلی که در عمل به عنوان روشی مبتنی بر ضمانت مشترک اعضای یک گروه در برابر ضرر و زیانهای احتمالی وارد بر هر یک از آن‌ها مطرح می‌شود.
بر اساس اعلام مسئولان بیمه مرکزی تاکنون ۹ شرکت بیمه تکافل را شروع کرده‌اند. تکافل که برخلاف بیمه‌های دیگر مبتنی بر خرید و فروش نیست و مبتنی بر عضویت در صندوق است.
تکافل یک بیمه نامه نیست تکافل یک ساز و کار بیمه‌ای جدید است. تکافل تقریبا مشابه آن چیزی است که در بیمه‌های عمر و سرمایه گذاری زندگی در حال اجرا است.
اما نکته‌ای که باید به آن اشاره کرد این است که بیمه تکافل یک سری ریزه کاری‌هایی دارد که یک عده‌ای از مردم را ترغیب کرده که از این بیمه نامه استفاده کنند. بیمه مرکزی هم به احترام شهروندانی که این ساز و کار بیمه‌ای جدید را درخواست دارند این بیمه نامه را تعریف کرده است که مردم از ویژگی‌های آن منتفع شوند. بخش دیگر هم این است که تکافل می‌تواند یک تامین مالی جدیدی برای اقتصاد کشور محسوب شود.
نکته دیگر این که تکافل یک پوشش مناسب برای افزایش ضریب نفوذ بیمه است، بنابر این بیمه تکافل مانند همه بیمه نامه‌های رایج در کشور است.
لازم به ذکر است که ضریب نفوذ بیمه در کشور اکنون ۲ درصد است که در برنامه ششم برای رسیدن به عدد ۷ درصد هدف گذاری شده بود.
تکافل نه یک رشته بیمه‌ای، بلکه یک نظام بیمه اسلامی است و در عمل به عنوان روشی مبتنی بر ضمانت مشترک اعضای یک گروه در برابر ضرر و زیانهای احتمالی وارد بر هر یک از آن‌ها مطرح می‌شود.
به عبارتی دیگر تکافل، نوعی از بیمه جهت جبران خسارت‌های ناشی از حوادث است که در شکل بندی ساختار آن از عقود اسلامی استفاده می‌شود. واژه تکافل برگرفته از اصل قرآنی تعاون و به معنای «کمک متقابل میان‌گروهی» است که هر عضوی در حمایت از نیازمندانِ داخل گروه سهم دارد.
تکافل که مجید مشعلچی، قائم مقام رئیس کل بیمه مرکزی در خصوص آن گفته: تکافل یک رشته بیمه‌ای جدید و یا موضوع تازه‌ای نیست. تکافل نوعی از بیمه است یعنی یک سازوکار بیمه‌ای متفاوت از بیمه‌های رایج محسوب می‌شود.
این مقام مسئول در ادامه بیان کرد: تکافل از ریشه کفالت یعنی به عبارتی تضامین گروهی می‌آید به شکل ساده‌تر یعنی یک گروهی کنار هم جمع و مبلغی را داخل صندوقی واریز می‌کنند این گروه بیمه گر و هم بیمه گذار هستند و در هنگام بروز یک خطر تمام گروه به کمک فرد خواهند آمد و هزینه‌های فرد پرداخت می‌شود در تکافل به شکل تضامنی گروه به یکدیگر تضمین دادند تا هنگام بروز مشکل به کمک هم آیند و این امکان فراهم بوده تا پولی که در صندوق جمع شده است سرمایه‌گذاری شود. در کشور‌های دنیا تکافل رایج است، اما در کشور‌های اسلامی به سبب عقودی که بسته می‌شود تکافل رواج بیشتری پیدا کرده است.
در ادامه هم کارشناس امور بیمه‌ای مینا صادقی در خصوص نحوه عملکرد تکافل اظهار کرد: در عمل، تکافل به عنوان روشی مبتنی بر ضمانت مشترک اعضاء یک گروه در برابر ضرر‌وزیان‌های احتمالی وارد بر هر یک از آن‌ها مطرح می‌شود. اعضای این گروه در صورتی که برای فردی مشکل و یا حادثه‌ای رخ دهد، بر ضمانت و وثیقه مشترک اتفاق نظر داشته و مجموع منابع جمع شده را برای جبران خسارت به فرد ضرر دیده می‌پردازد. تمامی اعضای گروه تلاش می‌کنند تا فرد نیازمند را حمایت کنند. در این وضعیت ریسک ناشی از سرمایه‌گذاری وجوه تنها متوجه شرکت تکافل نبوده و خلاف بیمه‌های تجاری معمول، همه اعضاء به اندازه سهم خود از سود و زیان فعالیت‌ها متاثر خواهند شد. هم‌چنین در پایان سال مالی اگر مازادی ناشی از فعالیت‌های تکافلی باقی‌مانده باشد، در میان اعضاء تقسیم می‌شود.
او افزود: صنعت تکافل یا بیمه اسلامی ویژگی‌هایی دارد که این صنعت را از صنعت بیمه‌های بازرگانی، رایج متمایز می‌کند. برای مثال عملیات تکافل در مقایسه با عملیات بیمه‌های بازرگانی رایج از شفافیت مالی برخوردار بوده و هم‌چنین برخلاف بیمه‌های رایج، تکافل شوندگان در مازاد پذیره‌نویسی و سود سرمایه‌گذاری تکافل نیز سهیم هستند؛ بنابراین مطالعه الگو‌های تکافل و بررسی شرعی‌بودن فعالیت‌های آن به منظور به‌کارگیری الگو‌های تکافل برای تحت پوشش قرار دادن شرکت‌ها و افراد جامعه به عنوان جایگزین بیمه رایج با توجه به ویژگی‌های منحصربه فرد آن می‌تواند به شکوفا شدن اقتصاد منجر شود.
بنابر اعلام پژوهشکده بیمه تکافل، مانند بیمه‌های متداول طیف وسیعی از محصولات شامل منازل مسکونی، خودرو، زندگی حوادث شخصی، پزشکی و … را پوشش می‌دهد و محصولات تکافل خانواده، متناظر با بیمه عمر طراحی شده و محصولات تکافل عمومی در تناظر با بیمه اموال و مسئولیت طراحی شده‌اند و در آن‌ها صندوق تکافل خسارت‌های معین را طبق قواعد خاص جبران می‌کند بر اساس آخرین آمارها، سهم بازاری تکافل عمومی و تکافل خانواده به تریب ۸۳ و ۱۷ درصد بوده است.
تکافل که ارکان آن عبارت اند از؛
مشارکت‌کنندگان که حق مشارکت را می‌پردازند.
شرکت تکافل که نهاد دارای مجوز است (شرکت‌های بیمه) که صندوق تکافل را تاسیس و بر اساس موازین شرعی آن را اداره می‌کنند.
صندوق تکافل که حق مشارکت‌ها در آن تجمیع شده و هنگام بروز خسارت برای افراد به آن‌ها کمک می‌شود.
بیمه تکافل که در کشور‌های دیگر هم سابقه خوبی دارد و عباس راد عضو کارگروه تکافل پژوهشکده بیمه در خصوص آن اظهار کرد: اولین شرکت تکافل در سودان شکل گرفت و پس از آن مالزی پیشتاز بود و در حال حاضر امارت متحده عربی، عربستان سعودی، ترکیه و اندونزی در این زمینه پیش رو هستند.
۱۳ آذر هم احساس خاندوزی وزیر امور اقتصاد و دارایی با اظهار امیدواری در خصوص فراگیری تکافل در ایران گفت: در کشور سال گذشته آئین نامه تکافل ابلاغ و در سال ۱۴۰۲ اجرا شد و شرکت‌های متعددی به صدور آن مشغول هستند امیدواریم سال آینده شاهد فراگیری آن باشیم.
