در حاشیه دهمین نمایشگاه بین المللی بورس، بانک و بیمه، پنل تخصصی پژوهشکده بیمه با عنوان «رویکردهای نوین در صنعت بیمه» توسط پروفسور صائم کیادیبی[۱] استاد تمام دانشکده علوم اسلامی دانشگاه مرمره ترکیه، دکتر مراد یاس[۲] استادیار دانشکده اقتصاد و مالی اسلامی این دانشگاه و دکتر فرزان خامسیان مدیر گروه پژوهشی عمومی پژوهشکده بیمه برگزار شد.
گزارش روابط عمومی و امور بین الملل پژوهشکده بیمه، در این پنل تخصصی که از ساعت ۱۳:۰۰ تا ۱۴:۳۰ روز چهارشنبه ۱۷ آبان ۱۴۰۲ در سال ملاصدرا مرکز همایش‌های بین‌المللی جزیره کیش برگزار شد، سخنرانی علمی با موضوع «ارزشیابی الگوی بیمه مبتنی بر مشارکت ترکیه [۳]، تکافل و طرح گواهی بازنشستگی خصوصی در چارچوب نظریه قرارداد» توسط پروفسور صائم کیادیبی دارای درجه دکتری در رشته حقوق اسلامی از دانشگاه دورهام و استاد تمام دانشگاه مرمره ترکیه، سخنرانی علمی با موضوع «بیمه بازنشستگی خصوصی – مشارکت خودکار و تجربه ترکیه» توسط دکتر مراد یاس دارای درجه دکتری مالی اسلامی از دانشگاه اینسیف مالزی و استادیار دانشکده اقتصاد و مالی اسلامی دانشگاه مرمره و سخنرانی علمی با موضوع «اجرایی‌سازی تکافل در ایران» توسط دکتر فرزان خامسیان مدیر گروه پژوهشی عمومی پژوهشکده بیمه ارائه شد.
پروفسور صائم کیادیبی در تشریح نتایج پژوهش خود در زمینه «ارزشیابی الگوی بیمه مبتنی بر مشارکت ترکیه، تکافل و طرح گواهی بازنشستگی خصوصی در چارچوب نظریه قرارداد» با اشاره به اهمیت منابع انسانی در پایداری کسب‌وکار بیمه تصریح کرد؛ واسطه‌ها، کارکنان فنی و واسطه‌های بازنشستگی خصوصی صنعت بیمه بر اساس قانون کار و برای همکاری با شرکت‌ها و سازمان‌های مشارکت‌محور، باید در دوره‌های آموزشی و آزمون‌های مربوطه که توسط مرکز آموزش بیمه و مرکز نظارت بر مستمری برگزار می‌شود، شرکت کنند. همچنین در کشور ترکیه مقرر شده است که مفاهیم اساسی مالی اسلامی در سر فصل این دوره‌های آموزشی لحاظ گردد. با توجه به مفاد قانون بیمه مبتنی بر مشارکت و بازنشستگی خصوصی که توسط سازمان تنظیم و نظارت بیمه و بازنشستگی خصوصی (SEDDK) [۴]منتشر شده است، فعالیت‌های آموزشی ویژه بیمه‌های مبتنی بر مشارکت و فعالیت‌های بازنشستگی خصوصی به منظور رفع نیاز‌های انسانی این بخش تنظیم گردیده است. آموزش نظریه قرارداد نیز در راستای تطابق بیشتر بیمه مشارکتی با مبانی شرعی، اهمیت بسزایی دارد. با وجود مطالعات متعدد پیرامون ادبیات مالی و بیمه، فقدان پژوهش‌های علمی در خصوص برنامه آموزشی مرتبط با این حوزه کماکان به عنوان یک خلا اساسی باقی مانده است؛ بنابراین ارزشیابی الگوی بیمه مبتنی بر مشارکت ترکیه، تکافل و طرح گواهی بازنشستگی خصوصی در چارچوب نظریه قرارداد با هدف پر کردن این خلا انجام پذیرفته است. نظریه قراردادها، که اساس این پژوهش را تشکیل می‌دهد، به پیشبرد اهداف این مطالعه کمک قابل توجهی نموده است.
همچنین دکتر مراد یاس در ارائه نتایج تحقیقات علمی خود در خصوص «بیمه بازنشستگی خصوصی-مشارکت خودکار [۵]و تجربه ترکیه» خاطرنشان کرد، در این مقاله، ضمن تشریح ضرورت یک نظام بازنشستگی انفرادی در ترکیه و بررسی تغییرات جمعیتی و تغییر هرم جمعیت، به توسعه نظام بازنشستگی انفرادی با مشارکت خودکار در ترکیه از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۳ پرداخته شده است. در نهایت نیز مروری بر چارچوب عملیاتی مدل مشارکت خودکار در نظام بازنشستگی انفرادی ترکیه انجام شده است. این ارائه بر تأثیر سازوکار‌های تشویقی و مشارکت‌های دولت در پرورش رشد نظام بازنشستگی فردی تأکید می‌کند. علاوه بر این، آمار‌های بازار مانند تعداد شرکت‌کنندگان و اندازه صندوق‌ها را روشن می‌کند و بینش‌هایی را درباره نقش محوری این نظام نوآورانه بازنشستگی ارائه می‌دهد.
بر اساس یافته‌های این پژوهش، ثبت‌نام خودکار ابزاری مهم در افزایش امکان دیده شدن نظام بازنشستگی انفرادی خواهد بود. همچنین اطلاع رسانی به کارکنان و جامعه منافع قابل توجهی به همراه خواهد داشت و به افزایش پس‌انداز هم در سطح فرد و هم سطوح کلان اقتصادی کمک خواهد کرد.
دکتر فرزان خامسیان نیز در سخنرانی علمی با موضوع «اجرایی‌سازی تکافل در ایران»، پس از تعریف تکافل و انواع آن و تشریح الگوی ترکیبی مضاربه-وکالت، به بیان مزیت‌های تکافل نسبت به بیمه‌های رایج، تفاوت‌های شرایط اقتصادی در ایران با سایر کشور‌های ارائه دهنده تکافل، محدودیت‌های اجرایی سازی تکافل در ایران و راهکار‌های اجرایی‌سازی تکافل در ایران پرداخت. بر اساس یافته‌های این پژوهش، قدرت خرید پایین و لزوم ارائه محصولات مورد نیاز، تورم و نرخ بهره بالا و لزوم سرمایه‌گذاری در زمینه‌های مرتبط، سرمایه اولیه و لزوم کمک‌های اولیه دولتی و اوراق تضمین، توانگری اولیه پایین و لزوم عدم تقسیم سود و مکانیسم سهمیه بندی، خسارت بالا و لزوم طراحی محصول کارا، حق وکالت بالا و لزوم تکمیل مازاد خسارت به جای وام و مکانیسم سهمیه‌بندی، خسارت بالا و لزوم راه‌اندازی تکافل در پلت فرم بلاک‌چین و مکانیسم سهمیه‌بندی صندوق تکافل، از جمله محدودیت‌ها و راهکار‌های موجوددر اجرایی‌سازی تکافل در ایران میباشد.
فیلم کامل پنل تخصصی رویکردهای نوین در صنعت بیمه و فایل‌های ارائه شده در این نشست، در بخش سخنرانی‌های علمی صفحه اصلی تارنمای پژوهشکده بیمه به نشانی https://www.irc.ac.ir/fa-IR/Irc/۵۸۱۶/page/- قابل مشاهده و بهره‌برداری میباشد.
