در بیست‌و‌چهارمین جلسه کارگروه تکافل پژوهشکده بیمه الگوی پیشنهادی شرکت بیمه ایران برای ارائه محصولات تکافل مجددا بررسی شد - افق اقتصادی

به نقل از روابط عمومی و امور بین‌الملل پژوهشکده بیمه، شرکت بیمه ایران در دومین حضور خود در سلسله نشست‌های کارگروه تکافل پژوهشکده بیمه، ضمن پاسخگویی به سوالات و ابهامات مطرح شده در جلسه گذشته از سوی اعضای کارگروه تکافل پیرامون الگوی پیشنهادی این شرکت برای اجرای تکافل در کشور، جزییات آیین‌نامه اجرایی خود برای ارائه پنجره تکافل را تشریح کرد.

در این نشست؛ ارکان اصلاحات انجام شده در آیین نامه اجرایی بیمه ایران در خصوص تشکیل کمیته یا هیأت نظارت شرعی با هدف ایجاد تعامل تخصصی تحت نظر شورای فنی صنعت بیمه، تفکیک صندوق سهامداران از صندوق تکافل‌گذار، تعهد به توزیع مبالغ مازاد عملیات تکافلی بین تکافل گذاران و اجتناب از سرمایه گذاری در دارایی‌های غیر مشروع ارائه گردید و سپس ابعاد فقهی، حقوقی و فنی این آیین‌نامه مجددا بررسی و نکات تکمیلی اعضای کارگروه در راستای انطباق کامل طرح پیشنهادی با چارچوب عملیاتی بومی‌‌سازی شده تکافل مطرح شد.

رئیس پژوهشکده بیمه در بخش آغازین این نشست، به برگزاری سلسله وبینارهای تکافل با همکاری پژوهشکده بیمه و دانشگاه بین‌المللی اسلامی مالزی نیز اشاره کرد و افزود، ششمین جلسه این وبینارها که به موضوع « مباحث مرتبط با شریعت در کسب و کار تکافل » اختصاص یافته است، روز شنبه ۲۸ مرداد ۱۴۰۲ به زبان انگلیسی و با ارائه ترجمه همزمان به صورت رایگان از طریق سامانه مدیریت یادگیری پژوهشکده بیمه برگزار خواهد شد.

دکتر عسگری به تبیین سابقه فقهی ۶۰ ساله و دانشگاهی ۲۰ ساله تکافل در جمهوری اسلامی ایران پرداخت و خاطرنشان کرد، امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۲ در جلد دوم کتاب تحریرالوسیله مسائل ۷ و ۸ ، موضوع تکافل را تحت عنوان تضامن مطرح نموده و پس از ایشان نیز آیت الله خویی، آیت الله شهید صدر و آیت الله هاشمی شاهرودی موضوع تکافل را مورد تاکید قرار داده‌اند. همچنین نگارش اولین رساله‌های دکتری و پایان‌نامه‌های ارشد با موضوع تکافل از ۲۰ سال پیش در دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه امام صادق (ع) و نیز دانشگاه های علامه طباطبایی، قم، عدالت،کرمان و سایر دانشگاه هاآغاز گردیده است و پس از آن تهیه مقالات، ترجمه و تالیف کتب در این زمینه انجام شده است. بنابراین، تکافل از پایه‌های علمی و نظری مستحکمی در حوزه و دانشگاه برخوردار است که پشتوانه شرکت‌های بیمه در ارائه محصولات تکافل و تاسیس شرکت تکافلی خواهد بود و رئیس جمهور، وزیر اقتصاد و رئیس کل بیمه مرکزی نیز با تکیه بر همین سابقه و بنیان‌های مستحکم حمایت همه‌جانبه خود ار راه‌اندازی تکافل در کشور را اعلام داشته‌اند. پژوهشکده بیمه نیز به زودی گزارش پژوهشی جامعی در این زمینه تهیه و منتشر خواهد کرد.
رئیس پژوهشکده بیمه همچنین از آغاز آسیب شناسی اجرای تکافل در شرکت‌های بیمه توسط پژوهشکده بیمه خبر داد. وی با اشاره به جلسه مدیران صنعت بیمه با نهاد ریاست جمهوری، راه‌اندازی و تسریع در اجرای تکافل را به عنوان مهمترین توصیه‌های رئیس جمهور برشمرد و تصریح کرد؛ پژوهشکده بیمه در راستای راه‌اندازی و فرهنگسازی تکافل در کشور مجموعه فعالیت‌های متعددی را در دستور کار خود قرار داده است  که از جمله آن می‌توان به تهیه بروشور جامع معرفی تکافل به دو زبان فارسی و انگلیسی توسط اداره آموزش و پژوهش پژوهشکده بیمه اشاره کرد که در آینده نزدیک منتشر خواهد شد.
دکتر عسگری یادآور شد، آغاز راه‌اندازی تکافل با همکاری پژوهشکده و شرکت‌های بیمه و همراهی قوای آکادمیک و اجرایی صنعت بیمه که موجب رفع چالش‌های بین نظر و عمل می شود مورد توجه رئیس جمهور قرار گرفت و افزود؛ اجرای تکافل به عنوان یک طرح بزرگ و جدید در صنعت بیمه با چالش‌هایی همره است و مستلزم صرف زمان می‌باشد.
رئیس پژوهشکده بیمه با اشاره به فاصله زمانی ۲۲ ساله میان طرح مباحث نظری و اجرایی‌سازی تکافل در کشور مالزی  (۱۹۸۴ تا ۲۰۰۶) و همچنین با اشاره به سابقه ۲۰ ساله دانشگاهی و نظری کشور ایران در تکافل ابراز امیدواری کرد ضمن تصویب قانون تکافل، در روزهای ۱۲ و ۱۳ آذر ماه ۱۴۰۲ و همزمان با همایش بیمه و توسعه سال جاری از اولین شرکت تخصصی تکافل در کشور رونمایی گردد.
در ادامه این نشست سید ناصر مبرقعی عضو هیئت مدیره شرکت سهامی بیمه ایران ضمن تشریح اقدامات صورت گرفته در بیمه ایران پس از اولین حضور در کارگروه تکافل پژوهشکده بیمه تصریح کرد؛ در مجمع عمومی سالیانه شرکت بیمه ایران ورود به بحث تکافل را به عنوان یکی از اهداف اصلی راهبردی در سال مالی پیش رو احصا شد و مورد تاکید دکتر احسان خاندوزی رئیس این مجمع قرار گرفت. وی تاکید کرد، الزام به تامین آرامش مردم در اساسنامه شرکت بیمه ایران به عنوان هدف تاسیس این شرکت بیان شده است که نشان از ارجحیت ماموریت خدمات عام المنفعه در بیمه ایران دارد و ماموریت معنادار مضاعفی را برای این شرکت ایجاد می‌نماید. در سن راهبردی بیمه ایران نیز ماموریت این شرکت، اطمینان بخشی به افراد، کسب و کارها و مردم عنوان شده است که این دو وجه تمایز در ماموریت و اساسنامه بیمه ایران، این تکلیف ثانویه را برای مدیران شرکت ایجاد می‌کند که تمامی ظرفیت‌های موجود را در راستای نیل به این هدف به کار گیرند. اکنون یکی از ظرفیت‌هایی که می‌تواند نقش موثری در دستیابی به این مهم ایفا کند استفاده از قابلیت‌های تکافل بر مبنای اندیشه و مبانی اقتصاد اسلامی است.
عضو هیئت مدیره شرکت سهامی بیمه ایران آغاز ارائه محصولات تکافلی را نقطه عطفی در تاریخ فعالیت شرکت بیمه ایران دانست و تصریح کرد؛ تکافل اساساً در رقابت با بیمه رایج نیست. تکافل در حمایت از تحقق توسعه فرهنگ بیمه و توسعه ضریب نفوذ بیمه است و روش و مسیری که در شرکت بیمه ایران به دنبال خواهد گرفته شد این است که ارائه محصولات تکافلی در مرحله اول عامل جذب مخاطبین شرکت بیمه ایران و جذابیت توسعه فرهنگ برای اقشار مختلف بیمه باشد.
مبرقعی تصریح کرد؛ سیر تکوین و رشد تکافل در عرصه بین المللی، مبین جذابیت های خیرخواهانه و انسان‌دوستانه این قراداد مبتنی بر اقتصاد اسلامی است‌. اثبات قابلیت‌های ارزشمند و تفوق جنبه‌های خیرخواهانه تکافل بر منافع فردی در تکافل به معنی نفی جایگاه بیمه‌های متعارف در کشور ما نیست و اساسا این دو مفهوم در کشور ما باید رفیق هم باشند نه رقیب هم. یعنی با هم افزایی متقابل کمک کنند ضریب نفوذ بیمه به شاخص های متوسط جهانی نزدیک شود.
عضو هیئت مدیره شرکت بیمه ایران همچنین افزود، فرهنگ سازی و کسب رضایت و تامین نیازهای مردم در نا اطمینانی ها با کمک تکافل اگر به درستی اجرا شود ظرفیت جدید بازار خود را خلق می‌کند و پرتفوی کل صنعت بیمه را تعالی و گسترش خواهد داد‌‌. مدیریت ریسک و محاسبات فنی وذخیره گیری کارا و اصول بازاریابی نیز بایسته‌هایی است که تکافل از تجربه بیمه‌های رایج در این حوزه‌ها بهره می گیرد و پنجره تکافل تدبیری خردمندانه برای تشویق این هم افزایی ها است.
در پایان این جلسه، رئیس پژوهشکده بیمه آیین‌نامه پیشنهادی شرکت بیمه ایران را مشروط بر اعمال اصلاحات مد نظر اعضای کارگروه تکافل به ویژه در زمینه نقش شورای فقهی صنعت بیمه، بازخرید تکافل‌نامه‌ها، تفاوت‌های بین بیمه رایج و تکافل در حوزه رعایت عدالت، تضمین رضایت تکافل‌گذاران و تطبیق با شرع مقدس و بیان تفصیلی و مبسوط الگوی اجرایی ارائه محصولات تکافل مورد تایید دانست و تصریح کرد با اعمال این اصلاحات و تایید گروه مطالعات اسلامی پژوهشکده بیمه، شرکت بیمه ایران مجوز ارائه محصول تکافل در مرحله اول برای بیمه‌های عمر و در مرحله دوم در بیمه‌های عمومی را دریافت خواهد کرد.
گفتنی است در این نشست، تعاریف، ایجاد چهارچوب، وظایف و تکالیف هیئت مدیره، مدیریت فعالیت صندوق‌های تکافل، ساختاربندی محصول تکافل، اسناد قانونی، قیمت گذاری محصول، ارزیابی صندوق ریسک تکافل، تکافل اتکایی، سرمایه‌گذاری صندوق‌های تکافل، تدوین محصولات تکافل خانواده، تدوین محصول تکافل خانواده بیمه ایران، بازخرید فسخ و خسارت، حق مدیریت و حق الوکاله، حق الزحمه صندوق‌های سرمایه‌گذاری، مدیریت هزینه‌های اجرا، مدیریت مازاد منافع در صندوق ریسک، کسری و جبران زیان ارائه شد.
همچنین طرح تکافل تکمیلی عمر و حوادث کارکنان دولت به عنوان محصول تکافل شرکت بیمه ایران تبیین شد که در قالب الگوی عملیاتی زیر و بر اساس الگوی مضاربه-وکالت ارائه خواهد شد.