به گزارش اکوایران، تورم یکی از مهمترین شاخص‌های اقتصادی است که می‌تواند وضعیت رفاه عمومی جامعه را در هر بخش نشان دهد. مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود وضعیت تورم را در خرداد ماه امسال منتشر کرده است. طبق این آمار، بیشترین تورم کالاهای خوراکی در دهک اول و بیشترین تورم کالاهای غیرخوراکی در […]
به گزارش اکوایران، تورم یکی از مهمترین شاخص‌های اقتصادی است که می‌تواند وضعیت رفاه عمومی جامعه را در هر بخش نشان دهد. مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود وضعیت تورم را در خرداد ماه امسال منتشر کرده است. طبق این آمار، بیشترین تورم کالاهای خوراکی در دهک اول و بیشترین تورم کالاهای غیرخوراکی در دهک دهم احساس شده است.
همچنین در میان اقلام خوراکی، تورم سبزیجات منفی بوده که این کاهش قیمت در مقایسه با یکسال پیش از خود ناچیز است. این گروه خوراکی بیش از ۶۰ درصد افزایش قیمت را در یکسال گذشته تجربه کرده است.
وضعیت نان و غلات نیز نشان می‌دهد برخی استان‌ها قیمت نان را به صورت دستوری در این ماه افزایش داده‌اند. قیمت برنج نیز در این ماه افزایش چشمگیری داشته که با سیاست‌های وارداتی دولت مواجه شده است.
احساس متناقض تورم در دهک‌ها
نرخ تورم که به صورت کشوری منتشر می‌شود جزئیات زیادی دارد. یکی از این جزئیات مربوط به احساس تورم در دهک‌های مختلف به تفکیک انواع کالاها است.
به طور کلی سبد غذایی دهک‌های مختلف در جامعه متفاوت است. به عبارتی، دهک اول (کم درآمدترین گروه) جامعه سبد متفاوتی نسبت به دهک دهم (پر درآمدترین گروه) دارد. نقش خوراکی در سبد دهک اولی‌ها پررنگتر بوده و نقش کالاهای غیرخوراکی در سبد دهک دهمی‌ها بیشتر است.
دلیل این اتفاق نیز به الگوی مصرف خانوار بازمیگردد. خانوارها مرفه جامعه تا حد مشخصی توان مصرف کالاهای خوراکی را دارند. اما از کالاهای غیرخوراکی مانند مسکن، خودرو و بهداشت بسیار بیشتر از دهک‌های کم‌درآمد استفاده می‌کنند. همین امر باعث می‌شود این گروه رفاه بیشتری را نیز تجربه کند.
لذا عموما تورم در کالاهای غیرخوراکی در دهک‌ها بالاتر، بیشتر بوده و تورم در کالاهای خوراکی در دهک‌های پایین‌تر، بیشتر خواهد بود.
آمار تورم خرداد نیز همین مسئله را نشان می‌دهد. دهک اولی‌ها تورم ۲.۸ درصدی را در کالاهای خوراکی و ۴.۴ درصدی را در کالاهای غیرخوراکی تجربه کرده‌اند. به مرور با افزایش درآمد خانوار، تورم کالاهای خوراکی کاهش و تورم کالاهای غیرخوراکی افزایش یافته است. بر همین اساس تورم کالاهای غیرخوراکی در دهک دهم جامعه به ۵ درصد و تورم کالاهای خوراکی به ۲.۴ درصد رسیده است.
بررسی سهم اجزای خوراکی و غیرخوراکی در سبد دهک‌ها نشان می‌دهد دلیل این اختلاف در تورم کالاها میان دهک‌ها به کالاهای مشخصی بازمیگردد. برای مثال تورم «شیر، پنیر و تخم‌مرغ»، «سبزیجات» و «گوشت قرمز و ماکیان»اصلی‌ترین دلیل اختلاف تورم کالاهای خوراکی میان دهک اول و دهم شده است. همچنین «حمل و نقل»، «بهداشت و درمان» و «پوشاک و کفش» اصلی‌ترین عوامل در ایجاد اختلاف تورمی کالاهای غیرخوراکی میان گروه‌های کم‌درآمد و پردرآمد در خردادماه بوده‌اند.
رکوردشکنی اقلام خوراکی در خردادماه
بررسی اقلام خوراکی در خردادماه امسال حاکی از آن است که «نان و غلات» در این ماه نسبت به اردیبهشت با ۶.۷ درصد افزایش قیمت مواجه شده است. افزایش قیمتی که به دو دلیل رخ داده است. دلیل اول مربوط به مدیریت نان برخی استان‌ها بوده که قیمت نان را به صورت دستوری افزایش داده‌اند. دلیل دوم به قیمت برنج در این ماه بازمیگردد. قیمت برنج افزایش چشمگیری را در خرداد تجربه کرده که به دلیل کاهش عرضه بوده است. به همین دلیل دولت تصمیم واردات برنج برای کنترل بازار این محصول گرفته است.
یکی دیگر از مهمترین اقلام خوراکی در این ماه «سبزیجات» بوده است. بررسی تورم این گروه نشان می‌دهد در اردیبهشت و خرداد با کاهش قیمت مواجه شده است. اما آیا این کاهش قیمت به معنی قیمت نسبی پایین‌تر در این کالاست؟ بررسی تورم یک سال اخیر سبزیجات حاکی از آن است که این خوراکی در ۹ ماه پیاپی افزایش قیمت داشته که در برخی ماه‌ها این افزایش قیمت تا ۱۷ درصد نیز بوده است. اما در ماه‌های اردیبهشت و خرداد قیمت این خوراکی به ترتیب ۵.۸ درصد و ۲.۵ درصد کاهش یافته است.
با وجود این کاهش قیمت در دو ماه گذشته، همچنان آمار تورم نقطه به نقطه نشان می‌دهد قیمت این گروه خوراکی در خرداد امسال نسبت به خرداد سال گذشته ۶۱.۸ درصد گرانتر بوده است.
نقطه مقابل سبزیجات، «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» قرار گرفته است. این گروه کالایی تورم ماهانه ۱۰.۱ درصدی را تجربه کرده که از تیرماه سال ۱۴۰۱ بالاترین سطح تورمی بوده است. اما مشاهده دقیق تورم نقطه به نقطه این کالا افزایش قیمت چندانی را در مقایسه با تورم نشان نمی‌دهد. قیمت «شیر، پنیر و تخم‌مرغ» در خرداد امسال نسبت به خرداد سال گذشته ۳۶.۶ درصد افزایش پیدا کرده که این افزایش در مقایسه با تورم نقطه به نقطه کل کشور، ۲.۸ واحد درصد پایین‌تر بوده است.
تورم خرداد در دو محور
همانطور که گفته شد به طور کلی می‌توان دو محور مهم را در تورم خرداد مشاهده کرد. محور اول مربوط به تورم دهک‌ها است. قیمت کالاهای خوراکی در سبد مصرف خانوارهای کم‌درآمد نسبت پردرآمدها افزایش بیشتری پیدا کرده است. دلیل اصلی این افزایش نیز به کالاهایی مانند سبزیجات و گوشت بازمیگردد. نقطه مقابل این آمار مربوط به کالاهای غیرخوراکی است که خانوارهای پردرآمد را بیشتر تحت تاثیر قرار داده است. علت این اثر نیز به بهداشت، حمل و نقل و پوشاک بازمیگردد.
محور دوم تورم خرداد در برخی اقلام خوراکی دیده شده است. تورم در نان و غلات به دلیل افزایش قیمت‌های دستوری و کاهش عرضه دیده شده است. قیمت در سبزیجات در این دوماه با کاهش مواجه شده اما همچنان نسبت به خرداد سال گذشته بیش از ۶۰ درصد تورم را تجربه کرده است. تورم ماهانه لبنیات و تخم مرغ نیز در این ماه رکورد زده اما با وجود این رکورد همچنان افزایش قیمت این کالا نسبت به خرداد ماه سال گذشته پایین‌تر از تورم نقطه به نقطه کل کشور بوده است.
