ضریب فزاینده زمستان کاهشی شد - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، آمارهای بانک مرکزی از وضعیت متغیرهای پولی در زمستان امسال نشان می‌دهد ضریب فزاینده نسبت به پاییز کاهشی شده است. آمارهای منتشر شده از ضریب فزاینده در زمستان امسال مربوط به گفتگوی رئیس کل بانک مرکزی بوده که در آن رشد نقدینگی و رشد پایه پولی را اعلام کرده است.

ضریب فزاینده یکی از متغیرهایی است که بر سر اثرگذاری آن اتفاق نظر وجود ندارد. برخی اقتصاددانان معتقدند پول برونزا است و پایه پولی ایجاد شده توسط بانک مرکزی به واسطه شبکه بانکی تبدیل به تسهیلات شده و در اقتصاد می‌چرخد. حاصل چرخش پول در اقتصاد، ضریبی است که نشان می‌دهد هر ریال خلق پول توسط بانک مرکزی، چند ریال نقدینگی در شبکه بانکی ایجاد می‌کند.

در سمت دیگر برخی اقتصاددانان معتقدند پول یک متغیر درونزا است. نقدینگی حاصل شده در شبکه بانکی باعث خلق پول توسط بانک مرکزی می‌شود لذا ضریب بدست آمده تحت عنوان ضریب فزاینده معنای خاصی نمی‌دهد.

اما به طور کلی از هر دو دیدگاه می‌توان یک تعریف مشترک درباره ضریب فزاینده داشت. بر اساس این تعریف می‌توان گفت ضریب فزاینده، نشان می‌دهد به ازای هر ریال پول خلق شده در جامعه، چند ریال نقدینگی در اقتصاد وجود دارد.

 وضعیت ضریب فزاینده در سال ۱۴۰۳

آمارهای متغیرهای پولی در سال جاری نشان می‌دهد ضریب فزاینده تا مرداد ماه امسال تقریبا در سطوح ثابتی قرار داشته اما در شهریور ماه به یکباره جهش داشته و از سطح ۷.۴۳ واحدی به ۷.۸۶ واحدی رسیده است. پس  از آن این متغیر همچنان در سطوح بالا باقیمانده است. 

طبق آمارها وضعیت ضریب فزاینده در مهرماه امسال به سطح ۷.۷۲ واحد رسیده است. پاییز امسال با افزایش ضریب فزاینده همراه بوده به طوریکه در آذرماه، این ضریب در بالاترین سطح خود در سال جاری قرار گرفته است. بر اساس آمارها ضریب فزاینده در آذرماه ۱۴۰۳ در سطح ۷.۸۹ ایستاده است. به عبارتی در این ماه به ازای هر ریال خلق پول در اقتصاد، ۷.۸۹ ریال نقدینگی در شبکه بانکی به وجود آمده است. 

رئیس کل بانک مرکزی در آخرین آمار اعلامی خود وضعیت نرخ رشد نقدینگی و نرخ رشد پایه پولی را اعلام کرده است. از آن جایی که در آمار اعلام شده تاریخی ذکر نشده، می‌توان گفت آمار اعلام شده یا برای دی ماه و یا برای بهمن ماه است. البته باید عنوان کرد که عموما بانک مرکزی آمارهای پولی خود را بالافاصله پس از اتمام ماه منتشر نکرده است. پس می‌توان احتمال داد که آمار اعلام شده مربوط به دی ماه بوده است.

تغییرات اعمال شده بر متغیرهای پولی در دی ماه ۱۴۰۳ در نهایت نشان می‌دهد ضریب فزاینده در این ماه نزولی شده و به سطح ۷.۶۵ رسیده است. لذا نقدینگی تولید شده در شبکه بانکی نسبت به پول خلق شده در بانک مرکزی، در دی ماه نسبت به آذرماه کاهش داشته است.