یکی از بحث برانگیزتیرن سوالاتی که همواره میان اقتصاددانان مطرح بوده، این است که دولت کجا و چه زمانی حق ورود به اقتصاد را دارد؟
بین بازار و دولت، بازار از کارایی بالاتری برخوردار است، اما این اصل همواره صادق نیست. چنانچه بخش خصوصی انگیزه لازم برای فعالیت اقتصادی را داشته باشد، به طور یقین کارایی و بهرهوری بالاتری نسبت به دولت دارد. به عبارت دیگر آنچه باعث کارایی بازار میشود نظام انگیزشی است که در پس بازار وجود دارد. چنانچه این نظام انگیزشی دچار اختلال شود از کارایی بازار نیز کاسته خواهد شد.
در مواقعی بازیگران بخش خصوصی انگیزه لازم برای فعالیت در یک بخش یا تولید یک نوع از کالا و خدمات را ندارند. این عدم انگیزه میتواند دلایل متعددی داشته باشد؛ یا هزینه اولیه مورد نیاز برای ورود به آن صنعت بسیار بالاست یا اینکه پدیده سواری مجانی در استفاده از آن کالا یا خدمات وجود دارد. به بخش و کالای و خدماتی که بازیگران خصوصی انگیزه ورود به آن را ندارند، کالای عمومی گفته میشود. امنیت و هوای پاک کاملترین نوع کالاهای عمومی محسوب میشوند. کالای عمومی یا همان بخش عمومی عرصه ورود دولت به اقتصاد محسوب می شود؛ جایی که بخش خصوصی انگیزه لازم را ندارد و بازار پاسخگو نیست.