به گزارش اکوایران؛ برآوردهای صورت گرفته بیانگر آن است که در صورت عدم اصلاح مصرف گاز در برنامه هفتم ۷۲۰ میلیون مترمکعب در روز ناترازی گاز خواهیم داشت. ناترازی گاز با نزدیک شدن به روزهای سرد سال دوباره به یکی از دغدغه‌ها و موضوعات اصلی مردم و صنایع تبدیل شده است. نیمه آذر سال جاری بود که دبیر کل فدراسیون صنعت نفت در خصوص ناترازی گاز هشدار داد و اعلام کرد «ناترازی گاز که پارسال ۲۵۰ میلیون متر مکعب در روز بود امسال به ۳۰۰ میلیون متر مکعب در روز می‌رسد و تا پایان ۱۴۱۰ به ۵۰۰ تا ۵۵۰ میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید». گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهد ایران سومین تولیدکننده بزرگ گاز و چهارمین مصرف کننده بزرگ گاز در جهان است؛ به‌طوری‌که مصرف گاز طبیعی در ایران، حدودا معادل نصف کل مصرف گاز طبیعی در قاره اروپا است.

رئیس شورای راهبری بهبود محیط کسب‌وکار با اشاره به اینکه در صورت عدم اصلاح روند مصرف گاز در کشور میزان ناترازی روزانه در پایان برنامه هفتم ۷۲۰ میلیون مترمکعب خواهد رسید عنوان کرد: در کوتاه‌مدت، مهم‌ترین اقدامی که می‌توان علاوه بر افزایش تولید، برای حل ناترازی انجام داد، موضوع بهینه‌سازی مصرف است. در کنار آن، ذخیره‌سازی و همچنین گازرسانی با روش‌های دیگر از جمله گاز مایع LPG و واردات گاز از ترکمنستان با تعرفه‌های مناسب، می‌تواند جوابگوی ناترازی گاز باشد.

حمیدرضا فولادگر، در نشست شورای راهبری بهبود محیط کسب‌وکار همچنین یکی از دلایل افت فشار گاز اصرار بر انتقال گاز از طریق لوله‌کشی به همه مناطق شهری و روستایی دانست. در حالی که برخی مناطق روستایی و شهری به دلیل موقعیت جغرافیایی برای لوله‌کشی مناسب نبوده و باید از روش‌های دیگری برای گازرسانی به آن‌ها استفاده کرد.

اتلاف ۳۸ درصد انرژی بین عرضه و تقاضا

فریدون اسعدی، مشاور بخش انرژی مرکز پژوهش‌های اتاق ایران هم در خصوص ابعاد ناترازی گاز در کشور با تاکید بر اتلاف بسیار زیاد نفت در شبکه تولید، انتقال و توزیع، گفت: ایران بر اساس آمار سال ۹۹، حدود ۸.۵ میلیون بشکه کل تولید اولیه نفت خام داشته که از این میزان ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه نفت خام برای عرضه انرژی اولیه برای مصارف داخل صرف می‌شود. او به این نکته اشاره کرد که در کشور روزانه بین ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در بخش خانگی، صنعت و حمل‌ونقل مصرف می‌شود. به بیان دیگر ۳۸ درصد اتلاف انرژی بین عرضه انرژی تا مصرف نهایی وجود دارد.

به گفته مشاور بخش انرژی مرکز پژوهش‌های اتاق ایران از میزان مصرف ۴.۲ میلیون نفت خام، سهم بخش خانگی ۲۶ درصد، سهم صنعت ۲۹ درصد، حمل‌ونقل ۲۳ درصد، پتروشیمی ۱۲ درصد و سهم بخش تجاری ۶ درصد بوده است.

اسعدی افزود: از سهم ۲۶ درصدی بخش خانگی، ۷۸ درصد گاز طبیعی تامین‌کننده انرژی بخش خانگی و سهم برق ۱۲ است. در صنعت هم همین نسبت برقرار است. حمل‌ونقل  را ۸۷ درصد فراورده‌ها و ۱۳ درصد گاز طبیعی تامین می‌کند.از سوی دیگر در فرایند توزیع تا مصرف گاز، سالانه ۱۰ تا ۱۱ میلیارد مترمکعب اتلاف صورت می‌گیرد. یعنی روزانه ۲۷ میلیون مترمکعب گاز اتلاف می‌شود که بیش از یک فاز پارس جنوبی است.

اسعدی با اشاره به چشم‌انداز میزان مصرف گاز با ادامه روند موجود و بدون اجرای برنامه اصلاحی، بیان کرد: مصرف نهایی گاز به طور متوسط با رشد ۴.۴ درصدی، در سال ۱۴۰۴ روزانه کسری ۵۸ میلیون مترمکعبی، در سال ۱۴۱۰ نیز کسری ۲۶ میلیون مترمکعبی، در سال ۱۴۱۵ هم کسری ۲۴۵ مترمکعب در روز خواهد داشت و با رشد مصرف ۳.۲ درصدی در سال ۱۴۲۰ روزانه ۵۱۲ میلیون مترمکعب در روز کسری و ناترازی خواهیم داشت.

انگیزه بهینه‌سازی مصرف را از بین رفت

آرش نجفی رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران، هم گفت: تا تبصره ۱۴ وجود دارد انگیزه‌ای برای بهینه‌سازی وجود نخواهد داشت. شرکت گاز بر تولید، تمرکز کرده و برای بهینه‌سازی برنامه‌ای ندارد. سال گذشته تعویض ۴ هزار بخاری مصوب شد اما حتی یک بخاری تعویض نشده است. او تصریح کرد: از سال ۹۲ تا کنون رشد جمعیت ۱۱ درصدی را تجربه کرده‌ایم، در حالی که در حوزه برق ۳۷ درصد رشد مصرف و ۲۳ درصد رشد تولید و در حوزه گاز ۵۲ درصد رشد مصرف و ۴۴ درصد رشد تولید داشته‌ایم.

نجفی گفت: در این شرایط گاز صنایع و بخش تولید قطع می‌شود اما برای اصلاح مصرف خانگی اقدامی صورت نمی‌گیرد و اراده‌ای برای اصلاح ساختار و مدیریت مصرف انرژی وجود ندارد.