کسب و کارهای سنتی فعالیت در حوزه اقتصاد دیجیتال را شروع کنند

نیما اشرف‌زاده، مدیرعامل پیندو در گفت‌وگو با برنامه رادیویی بارکد در خصوص وضعیت اقتصاد دیجیتال ایران گفت: شروع اقتصاد دیجیتال در ایران از اوایل دهه ۸۰ اتفاق افتاد و در اواخر دهه ۸۰ هم با سرکار آمدن پلتفرم‌های نیازمندی، بزرگتر شدن و کامل شدن فروشگاه‌های اینترنتی، اقتصاد دیجیتال ایران مسیر بلوغ خود را آغاز کرد.

اشرف زاده با تاکید بر اینکه ضریب نفوذ اینترنت و گوشی‌های هوشمند در کشور ما زیاد است افزود؛ حس شخصی من این است که اقتصاد دیجیتال ایران همگام با نرخ این ضریب رشد نکرده است. مسائل زیادی در این حوزه وجود دارد که می‌توان آنها را به سه بخش تقسیم کرد. ۱- بحث زیر ساخت‌ها ۲- بحث کسب و کارها ۳- بحث تجارت الکترونیک که در هریک از آنها چالش‌ها و موانعی وجود دارد که مانع رشد کسب‌وکارها است و شیب رشد در یکی دوسال گذشته را کند و در برخی از کسب و کارها متوقف یا منفی کرده است.

مدیرعامل پیندو تصریح کرد: در بحث زیرساخت‌ها باید گفت مهم‌ترین و اصلی‌ترین زیرساختی که در هر جایی نیاز است، اینترنت و پهنای باند مناسب برای کسب‌وکارهای اینترنتی است که ما در این بخش چالش‌های بسیاری را در سال‌های گذشته داشتیم. چالش‌هایی که هنوز نیز در حال دست‌وپنجه نرم کردن با آنها هستیم، مثل صحبت از اینترنت طبقاتی که اخیراً مطرح می‌شود که من و کسانی که در حوزه اقتصاد دیجیتال فعالیت دارند، به شدت مخالف آن هستیم. دسترسی به اینترنت آزاد یکی از اصلی‌ترین مسائلی است که باید وجود داشته باشد تا یک کسب‌وکار دیجیتال بتواند به کار خود ادامه دهد.

این کارشناس و مشاور حوزه کسب‌وکار اینترنتی چالش بعدی اقتصاد دیجیتال را مجوزها و رگولاتوری دانست و گفت: در این رابطه هم مشکلات زیادی داریم، متأسفانه با وجود رشد زیاد کسب‌وکارهای دیجیتال در سال‌های گذشته حاکمیت نتوانسته همگام با این سرعت پیش رود و ما با یک عقب‌ماندگی در حوزه رگولاتوری مواجه هستیم که باید خیلی جدی به آن رسیدگی کنیم. به‌عنوان‌مثال اگر یک فروشگاه اینترنتی بخواهد در حوزه‌ای خاص راه‌اندازی شود این چالش را دارد که آیا باید مجوز را از اتحادیه کسب‌وکارهای مجازی دریافت کند یا از اتحادیه سنتی هم باید مجوز بگیرد؟ و در حال حاضر واقعاً با این مسائل سلیقه‌ای رفتار می‌شود.

مدیرعامل پیندو در مورد چالش‌های موجود در حوزه منابع انسانی حوزه اقتصاد دیجیتال ایران گفت: طبق آمار دقیقی که دو سال پیش از یکی از شرکا های این حوزه دارم در بخش تکنولوژی ۳۸ نفر از ۵۰ همکار تیم تکنولوژی مهاجرت کردند و در این موضوع دو نکته مهم وجود دارد: ۱ – رفتن سرمایه‌های ملی کشور ۲- از بین رفتن سرمایه های کسب و کار، زیرا برای آموزش و پرورش این نیروهای متخصص، هزینه پرداخت می‌شود تا به این نقطه برسند. یکی از موضوعاتی که مهاجرت را در بین نیروهای متخصص تکنولوژی افزایش می‌دهد، بحث اینترنت است. زیرا این نیروها را برای دسترسی به منابع آموزشی و به‌روز نگه‌داشتن دانش خود، نگران می‌کند. چالش بعدی این است که ما به خیلی از آدم‌های بزرگ در دنیا برای بهره گرفتن از تجارب و مشاوره‌هایشان وصل نیستیم و این موضوع روز به روز سخت‌تر نیز می‌شود.

نیما اشرف زاده افزود: استفاده از تجارب نیروهای متخصص خارجی هزینه‎ها را کاهش و تخصص نیروهای داخلی را افزایش می‌دهد. با این حال متاسفانه در حال حاضر با توجه به نرخ دلار اعزام نیرو به خارج از کشور تقریبا ناممکن است. در حال حاضر همه مجموعه‌ها به سمت پیدا کردن استعدادها حرکت کردند ولی موضوع مهم آموزش دادن آنها است. خلا اصلی تجربه افرادی است که بتوانند به این نیروهای با استعداد را آموزش دهند. در واقع کسب و کارهای دیجیتال ما الان شبیه دستگاه‌های آدم‌پروری هستند، یعنی انسان‌ها می‌آیند پرورش می‌دهیم و به نقطه‌ای که می‌رسند پذیرش دانشگاهی یا پیشنهاد شغلی می‌گیرند و مهاجرت می‌کنند. یکی از مواردی که باعث رشد اقتصاد دیجیتال در ایران شد، حضور سرمایه‌گذاران در این حوزه بود. اوایل دهه ۹۰ مجموعه‌های مختلف سرمایه‌گذاری شکل گرفته و یکی از کارهایی که انجام شد ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور بود، آنها نه تنها همراه خود پول وارد کشور کردند بلکه دانش آنها نیز وارد کشور شد.

اشرف‌زاده در خصوص فرصت‌های موجود در اقتصاد دیجیتال گفت: به نظر من همه باید فعالیت در حوزه اقتصاد دیجیتال را شروع کنند یا حداقل از امکانات این حوزه در کسب‌وکارهایشان استفاده کنند. اگر تا قبل از کرونا اکوسیستم حوزه اقتصاد دیجیتال به بلوغ بیشتری رسیده بود و اعتماد کافی نسبت به آن وجود داشت به نظر من کسب‌وکارهای سنتی کمترین آسیب را در آن زمان می‌دیدند. البته که همین امروز هم دیر نیست و تعجب می‌کنم از بعضی کسب‌وکارها که هنوز هم به فروش اینترنتی اعتقادی ندارند. این در حالی است که فروش اینترنتی پیچیدگی خاصی ندارد و کسب‌وکارهایی که سرمایه لازم را ندارند می‌توانند از پلتفرم‌های موجود برای شروع کار خود استفاده کنند.

مدیرعامل پیندو در مورد آینده اقتصاد دیجیتال در ایران گفت: اقتصاد دیجیتال یک انقلاب است شبیه انقلاب صنعتی که اتفاق افتاد؛ بنابراین ما چاره‌ای نداریم جز اینکه وارد آن شویم و مطمئنم آینده خوبی در این حوزه برای ایران رقم خواهد خورد.

اشرف‌زاده در انتها گفت توصیه می‌کنم کسب‌وکارهای سنتی یا کسانی که هنوز وارد این حوزه نشده‌اند با بهره‌گیری از مشاوران این حوزه، شرکت در دوره‌ها، داشتن مطالعه و دیدن نمونه‌های موفق دنیا وارد این حوزه شوند و تأثیرات آن را بر روی کسب‌وکارشان به‌سرعت ببینند، زیرا ویژگی اصلی کسب‌وکارهای دیجیتال تأثیرات گسترده و زودهنگام آن است.