هفدهمین اجلاس سران بریکس در ریودوژانیرو، نه‌تنها قدرت رو به رشد اقتصادهای نوظهور را به نمایش گذاشت، بلکه زنگ خطر را برای افول نفوذ جهانی آمریکا به صدا درآورد. این گردهمایی، که با حضور رهبرانی از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی برگزار شد، پیامی روشن داشت: جهان دیگر تحت سلطه یک قدرت واحد نیست و نظم چندجانبه در حال شکل‌گیری است.
فهرست محتوا
نقش رو به رشد اقتصادهای نوظهور
بریکس؛ اتحاد مبتنی بر احترام به حاکمیت
انتقاد از سیاست‌های آمریکا
بیانیه ریودوژانیرو؛ محکومیت یک‌جانبه‌گرایی
تهدیدهای ترامپ؛ تلاش برای حفظ هژمونی
بریکس؛ ضدغربی یا غیرغربی؟
پاسخ کشورهای غیرغربی به تهدیدهای آمریکا
نظم نوین جهانی و آینده بریکس
بریکس، بستری برای چالش‌های جهانی
اجلاس اخیر سران کشورهای بریکس در برزیل، بازتاب گسترده‌ای در محافل سیاسی و اقتصادی جهان داشت. کارشناسان، به‌ویژه در روسیه، این رویداد را نشانه‌ای از تضعیف جایگاه آمریکا و غرب در عرصه بین‌المللی می‌دانند. آن‌ها معتقدند که بریکس، با تقویت چندجانبه‌گرایی و کاهش وابستگی به بازارهای غربی، در حال بازتعریف نظم جهانی است.
نقش رو به رشد اقتصادهای نوظهور
«بوریس کوپیکین»، اقتصاددان ارشد موسسه اقتصاد رشد استولیپین، در این باره می‌گوید: «نقش کشورهای بریکس و اقتصادهای در حال توسعه در اقتصاد جهانی رو به افزایش است، در حالی که نفوذ ایالات متحده و غرب به طور مداوم کاهش می‌یابد.» او تأکید کرد که تلاش‌های کاخ سفید برای مقابله با این روند، از جمله اعمال تحریم‌ها و محدودیت‌های تجاری، نه‌تنها مانع رشد بریکس نشده، بلکه وابستگی این کشورها به غرب را کمتر کرده و به توسعه اقتصادهای نوظهور کمک کرده است.
بریکس؛ اتحاد مبتنی بر احترام به حاکمیت
«ایوان ناویکوف»، سناتور ارشد روس، اجلاس بریکس را نمادی از اتحاد کشورهای جنوب جهانی توصیف کرد. او با اشاره به نقش برجسته کشورهای آفریقایی در این اجلاس، گفت: «بریکس نشان داد که کشورهای آفریفایی می‌توانند در حل مسائل جهانی نقش کلیدی ایفا کنند.» ناویکوف معتقد است که قدرت بریکس در طراحی سازوکاری مبتنی بر احترام به حاکمیت و هویت فرهنگی کشورها نهفته است.
انتقاد از سیاست‌های آمریکا
«کنستانتین کوساچف»، معاون رئیس شورای فدراسیون روسیه، با اشاره به جنگ تعرفه‌ای دونالد ترامپ علیه بریکس، این سیاست‌ها را مغایر با اصول برابری منشور سازمان ملل دانست. او در کانال تلگرامی خود نوشت: «جنگ تعرفه‌ای ترامپ، سلاحی برای رقابت ناعادلانه و سرکوب سایر مراکز قدرت در جهان است.» کوساچف با اشاره به رمان «مزرعه حیوانات» جورج اورول، این سیاست‌ها را یادآور عبارتی دانست که برخی «برابرتر از دیگران» هستند.
بیانیه ریودوژانیرو؛ محکومیت یک‌جانبه‌گرایی
در بیانیه پایانی اجلاس ریودوژانیرو، کشورهای بریکس بر ضرورت اصلاح ساختارهای حکمرانی جهانی، تقویت چندجانبه‌گرایی و محکومیت اقدامات یک‌جانبه، از جمله حمله اسرائیل به ایران، تأکید کردند. آن‌ها همچنین خواستار توقف استفاده از گرسنگی به‌عنوان سلاح علیه فلسطینی‌ها در غزه شدند. این بیانیه نشان‌دهنده عزم بریکس برای ایفای نقش محوری در حل چالش‌های جهانی است.
تهدیدهای ترامپ؛ تلاش برای حفظ هژمونی
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با تهدید به اعمال تعرفه ۱۰ درصدی بر کشورهای همسو با بریکس، تلاش کرد تا نفوذ این گروه را محدود کند. او پیش‌تر نیز تهدید کرده بود که اگر بریکس به سمت کاهش استفاده از دلار در تجارت جهانی حرکت کند، با تعرفه‌های ۱۰۰ درصدی مواجه خواهد شد. این تهدیدات نشان‌دهنده نگرانی عمیق واشنگتن از قدرت گرفتن بریکس و کاهش هژمونی دلار است.
بریکس؛ ضدغربی یا غیرغربی؟
برخلاف ادعاهای مقامات آمریکایی مانند مارکو روبیو، که بریکس را تهدیدی علیه غرب می‌دانند، اعضای این گروه بارها تأکید کرده‌اند که بریکس علیه هیچ کشوری نیست. «مائورو ویرا»، وزیر امور خارجه برزیل، در مقاله‌ای این تصور را رد کرد و گفت: «بریکس بلوکی نیست که بخواهد با غرب دشمنی کند؛ بلکه ائتلافی است که خواستار اصلاح نظام جهانی و حمایت از حقوق کشورهای جنوب است.»
پاسخ کشورهای غیرغربی به تهدیدهای آمریکا
«کلائودیا شینباوم»، رئیس‌جمهور مکزیک، در پاسخ به تهدیدهای ترامپ گفت: «روابط بین‌المللی باید بر همکاری و توسعه متمرکز باشد.» همچنین «آلبرتو ون کلاورن»، وزیر امور خارجه شیلی، تأکید کرد که کشورش سیاست خارجی خود را به طور مستقل تعیین می‌کند و از تهدیدات آمریکا تأثیر نمی‌پذیرد.
نظم نوین جهانی و آینده بریکس
«لولا داسیلوا»، رئیس‌جمهور برزیل، در این اجلاس اظهار داشت: «جهان دیگر به امپراتور نیاز ندارد. دلار آمریکا نمی‌تواند برای همیشه ارز مرجع تجارت جهانی باشد.» او بر لزوم ایجاد ساختارهای مالی جدید، مانند اصلاح صندوق بین‌المللی پول، تأکید کرد تا نیازهای کشورهای فقیرتر برآورده شود. این دیدگاه نشان‌دهنده عزم بریکس برای ایجاد نظمی عادلانه‌تر و چندجانبه است.
بریکس، بستری برای چالش‌های جهانی
بریکس نه‌تنها به‌عنوان یک بلوک اقتصادی، بلکه به‌عنوان بستری برای طرح چالش‌های مشترک جهانی، از تغییرات اقلیمی گرفته تا اصلاح نظام مالی بین‌المللی، مطرح شده است. این گروه با تأکید بر احترام به حاکمیت و رد اقدامات قهری یک‌جانبه، در حال بازتعریف قواعد بازی در جهان است. در حالی که تنش‌های جهانی، از جنگ اوکراین تا بحران فلسطین، شکاف بین غرب و جنوب جهانی را عمیق‌تر کرده، بریکس به‌عنوان صدای کشورهای غیرغربی، نقش کلیدی در شکل‌دهی به آینده‌ای چندقطبی ایفا می‌کند.
منبع:
ایرنا
گسترش نیوز
اقتصاد
ایران و متحدانش خواب را از پدرخوانده گرفتند
کدخبر:
۳۵۶۲۴۱
امیر خیرخواهان
۱۴۰۴/۰۴/۱۸ ۰۷:۰۰:۰۰
