در دنیای امروز، گرچه همچنان تجارت در حوزه کالا و محصولات سنتی و همچنین حامل‌های انرژی، بخش زیادی از گردش اقتصادی جهان را به خود اختصاص داده اما واقعیت این است که هیچ کدام از آنها به اندازه محصولات و خمات دانش‌بنیان ارزش‌افزوده ندارند.
به عبارت بهتر، کشورهای توسعه‌یافته تلاش می‌کنند به موازات تزریق فناوری به بخش‌های مختلف اقتصاد خود و افزایش ارزش‌افزوده محصولات از این طریق، در حوزه تولید محصولات فناورانه و نوآورانه نیز گام‌های جدی بردارند و با صادرات آنها و خدمات دانش بنیان، بتوانند به سرعت جایگاه خود را در تجارت این محصولات نیز افزایش دهند.
با توجه به تراکم بالای نیروی انسانی متخصص و فناور در ایران، این مهم می‌توند مزیت ایران در تجارت با کشورهای در حال توسعه باشد که خوشبختانه مسئولان نیز تا حد زیادی به آن باور دارند و حتی در سفر اخیر رئیس جمهور به ونزوئلا، توسعه همفکری در زمینه اقصاد دانش‌بنیان مورد تأکید دو طرف قرار گرفت و با توجه به ظرفیت بالای ایران در حوزه نیروی انسانی نخبه و خلاق، می‌تواند فضا را برای حضور گسترده محصولات و خدمکات ایرانی در امریکای لاتین فراهم کند؛ به ویژه اینکه این کشورها اغلب با ایران همگرایی سیاسی دارند و تلاش می‌کنند برای تأمین نیازهای خود به دنبال راه‌های جدید باشند.
با این نگاه، امضای قراردادهای متنوع و مختلف شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی در زمینه‌های مختلف مانند فناوری اطلاعات، تجهیزات مخابراتی و یا عرصه‌هایی مانند سلامت و پزشکی و حتی صنعت گاز که به رزش تقریبی ۹۰ میلیون دلار با ونزوئلا منعقد شد را می‌توان گامی بلند برای نقش‌آفرینی ویژه در منطقه آمریکای لاتین دانست.
نکتۀ مهم دیگر، ایران برای رسیدن به این بازار بزرگ در حوزه دانش‌بنیان می‌تواند کمک به ایجاد پارک‌های علم و فناوری در ونزوئلا را نیز در دستورکار خود قرار داد تا این طریق، سرمایه‌گذاری فکری پرسودی و پربازده‌ای را در منطقه آمریکای لاتین داشته باشد.
نکته جالب اینکه ونزوئلا نیز انگیزه بالایی به همکاری با ایران در این بخش دارد و به گفتۀ سرپرست مرکز تعاملات بین‌المللی علم و فناوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، رئیس جمهور ونزوئلا با توجه به مشاهده فضای مثبت موجود در حوزه پارک‌های فناوری ایران بلافاصله پس از بازگشت به کشورش دستور داد که یک پارک فناوری در شهر کاراکاس ایجاد شود. این پارک فناوری در واقع نخستین پارک فناوری در کشور ونزوئلا است که به اذعان رئیس جمهور این کشور به عنوان اولین پارک و کاملاً با الگوبرداری از پارک فناوری پردیس ایران در حال احداث است. علاوه بر آن، سند همکاری بین ایران و ونزوئلا به منظور ایجاد خانه نوآوری و فناوری ایران در شهر کاراکاس نیز منعقد شده است”.
این موارد نشان می‌دهد ایران باید به دنبال راه‌های جدید برای درآمدزایی باشد و از ظرفیت بالای نخبگانی خود برای کسب ارزش‌افزوده برتر در تجارت جهانی در حوزه دانش‌بنیان بهره ببرد.
