بیش از چهاردهه نقش‌آفرینی ایریتک در توسعه صنعتی ایران - افق اقتصادی

شرکت بین‌المللی مهندسی ایران (ایریتک) به عنوان شرکت تخصصی فنی و مهندسی زیرمجموعه هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات و ایمیدرو، نقش بسزایی در توسعه ظرفیت‌های صنعتی و تولیدی و بسترسازی برای رشد اقتصادی کشور ایفا می‌کند؛ روندی که البته در ماه‌های اخیر و به دنبال استقرار تیم مدیریتی جدید در ایریتک، رشد فراگیر و فعالانه‌تری را تجربه می‌کند و امروز تحولات قابل‌توجهی در دامنه و سرعت پروژه‌های این شرکت قابل مشاهده است.

تحولات محیط کسب‌وکار جهان در سال‌های اخیر به گونه‌ای پیش رفته است که امروزه موضوع ارتقای سطوح تخصص و دانش فنی، پیش‌نیاز و شرط لازم و ضروری تحقق توسعه صنعتی و رسیدن کشورها به رشد اقتصادی پایدار به شمار می‌آید زیرا ساختارهای اقتصادی جهان به شکلی روزافزون و فراگیر در معرض تحولات تکنولوژیکی قرار دارند و تطابق یافتن فرایندهای صنعتی با آخرین پیشرفت‌های حوزه دانش و فناوری، کلید رقابت‌پذیری صنایع و شکل‌گیری اقتصاد دانش‌بنیان تلقی می‌شود.

به صورت کلی، اقتصاد دانش‌بنیان بر چند رکن اساسی شامل چارچوب‌های منسجم اقتصادی، شرکت‌ها و نهادهایی برای استفاده از دانش، منابع انسانی تحصیل‌کرده و ماهر، سیستم‌های نوآورانه و خلاقانه و زیرساخت‌های اطلاعاتی به‌روز و پایه‌ای استوار است.

در این میان، شرکت‌ها و نهادهای فنی و مهندسی محور اساسی تحقق اهداف اقتصاد دانش‌بنیان به شمار می‌آیند. شرکت بین‌المللی مهندسی ایران (ایریتک) با بیش از چهار دهه تجربه و تخصص و نقش‌آفرینی در توسعه صنعتی ایران، از برجسته‌ترین شرکت‌های فنی و مهندسی کشور محسوب می‌شود که از پتانسیل و ظرفیت‌ بالایی برای اجرای پروژه‌های صنعتی همگام با آخرین تحولات فناورانه و دانشی دنیا برخوردار است.

این شرکت با رسالت انتقال دانش فنی ساخت کارخانه‌های فولادی فعالیت خود را آغاز کرد و در کارنامه زرین و پربار خود، اجرای ابرپروژه‌هایی مانند احداث واحد فولادسازی مجتمع فولاد مبارکه را به ثبت رسانده است.

دسترسی به منابع نفت و گاز و ذخایر معدنی متنوع و همچنین قرارگیری در شاهراه ارتباطات بین‌المللی، از جمله مزیت‌های رقابتی ایران برای توسعه صنعتی به شمار می‌آید و آمیخته شدن این مزیت‌ها به توانمندی‌های فنی و تخصصی داخلی می‌تواند عامل موثری برای رشد اقتصادی پایدار و مقاوم در برابر تکانه‌های بیرونی و درونی تلقی شود.

شرکت ایریتک در حال حاضر از توانمندی کم‌نظیری برای ارائه خدمات فنی و مهندسی برخوردار است و خدمات طراحی و ساخت پروژه‌های مختلف در صنایع فولاد، مس، زغال‌سنگ و نفت و گاز را به صورت «EPC» ارائه می‌دهد؛ به این معنا که این شرکت در توسعه صنایع مختلف خصوصا صنایع معدنی و فلزی به بلوغ و پیشرفت چشمگیری رسیده است و پروژه‌های صنعتی را از طراحی تا بهره‌برداری نهایی مدیریت می‌کند.

بنابراین می‌توان انتظار داشت که شرکت ایریتک با گسترش همکاری خود با مراکز علمی و پژوهشی، تثبیت و ترویج فرهنگ بومی‌سازی و انجام پروژه‌‎های تحقیق و توسعه به جز نقش‌آفرینی در توسعه صنعت، نقش بسزایی در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان و خودکفایی اقتصادی کشور ایفا کند.

اولویت اصلی ایریتک

بهره‌مندی ایران از مزیت‌های نسبی ذخایر سنگ‌آهن و گاز طبیعی موجب شد تا توسعه صنعت فولاد در ایران برخلاف روند غالب دهه‌های اخیر جهان، از مسیر احیای مستقیم آهن و کوره‌های قوس الکتریکی صورت پذیرد. در این بین، شرکت بین‌المللی مهندسی ایران به عنوان شرکت فنی و مهندسی که از دانش و تخصص بالایی در ایجاد و توسعه واحدهای صنعتی برخوردار بوده، نقش پررنگی را در به بهره‌برداری رسیدن پروژه‌های زنجیره فولاد کشور ایفا کرده است.

این شرکت یکی از پنج شرکت دارای لیسانس طراحی و ساخت واحدهای احیای مستقیم به روش میدرکس در جهان محسوب می‌شود و با راه‌اندازی ۶۰ درصد از کارخانه‌های احیای مستقیم کشور، نقش‌آفرینی کلیدی در این صنعت ایفا می‌کند.

دو واحد مگامدول احیای مستقیم شهید خرازی شرکت فولاد مبارکه، واحد احیای مستقیم زمزم شرکت فولاد خوزستان، احداث کارخانه‌های احیای مستقیم شماره یک و دو شرکت مجتمع فولاد خراسان، شرکت آهن و فولاد ارفع، شرکت صبا فولاد خلیج‌فارس، شرکت آهن و فولاد غدیر ایرانیان و مجتمع فولاد قائنات از جمله پروژه‌های آهن‌اسفنجی اجرا شده توسط ایریتک به شمار می‌آیند که به صورت «EPC» به مرحله عملیاتی رسیده‌اند.

علاوه‌براین، شرکت ایریتک اجرای پروژه‌های فولادسازی شرکت فولاد هرمزگان، شرکت مجتمع فولاد خراسان، افزایش ظرفیت فولادسازی شرکت فولاد مبارکه و پروژه زیرسقفی واحد احیای مستقیم شرکت آهن و فولاد ارفع تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال را نیز در کارنامه پربار خود به ثبت رسانده است.

در حال حاضر شرکت ایریتک ۱۳ پروژه بزرگ به ارزش حدود یک میلیارد یورو را در حوزه‌های مختلف مانند معدن و صنایع معدنی، نفت و گاز، پتروشیمی، متالورژی و چوب و کاغذ در دست اجرا دارد که به بهره‌برداری رسیدن آن‌ها، گام بلندی برای ارتقای سطوح توسعه‌یافتگی صنعتی در کشور تلقی می‌شود.

مدیریت و اجرای این ۱۳ پروژه بزرگ موجب شده است که ایریتک به شرکت پیشتاز و بی‌رقیب در میان شرکت‌های فنی و مهندسی تبدیل شود؛ البته جایگاه ویژه شرکت ایریتک در میان شرکت‌های فنی و مهندسی نه فقط معطوف به تجربه و نیز تعداد بالای پروژه‌های در دست اقدام بلکه تحول‌آفرینی در رویکردها و سیاست‌گذاری‌ها در خصوص مدیریت و اجرای پروژه‌ها است که در نهایت به تسریع پیشبرد اهداف طرح‌ها می‌انجامد.

به عنوان مثال، پروژه آهن و فولاد الماس آرتاویل از جمله پروژه‌های بزرگ  پیشرانان پیشرفت اقتصادی ایران به شمار می‌آید که به واسطه مدیریت و برنامه‌ریزی ایریتک تاکنون پیشرفت ۵۴ درصدی داشته است و انتظار می‌رود تا سال ۱۴۰۴ به بهره‌برداری برسد.

ایریتک همچنین احداث کارخانه فولادسازی و نورد پیوسته ورق گرم فولادی شهرستان قروه را که دیگر طرح پیشران به شمار می‌آید، در دست اقدام دارد و پیش‌بینی می‌شود که این طرح تا سال ۱۴۰۵ به بهره‌برداری برسد. کارخانه اکسیژن ۴ شرکت فولاد خوزستان، فروآلیاژ بهاباد و پروژه کارخانه فرآوری طلای سقز، برخی دیگر از مهم‌ترین پروژه‌های در دست اقدام شرکت ایریتک محسوب می‌شوند.

گذرگاه بومی‌سازی، مسیر توسعه فراگیر

شرکت بین‌المللی مهندسی ایران با برخورداری از سرمایه‌های انسانی متخصص و با مهارت و توسعه همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز علمی و پژوهشی، به صورت مداوم دانش فنی خود را ارتقا می‌دهد. باید در نظر داشت که تقویت ارتباط و تعامل با شرکت‌های دانش‌بنیان از جنبه بومی‌سازی و انجام فرایندهای تحقیق و توسعه نیز اهمیت دارد. امروز تجربه و تخصص شکل‌گرفته در شرکت ایریتک، به گذرگاهی برای ارتقای توانمندی‌ها و بومی‌سازی ساخت و احداث واحدهای صنعتی در زنجیره فولاد تبدیل شده است.

برای مثال، این شرکت در حوزه بومی‌سازی، مهندسی معکوس و ارتقای سطح دانش فنی توانسته است امکان ساخت و تولید بسیاری از قطعات و بعضا تجهیزات صنعتی را فراهم آورد که پیش از این دانش فنی تولید آن‌ها در کشور وجود نداشت. در واقع شرکت ایریتک با اجرای طرح‌های توسعه به وسیله مهندسان و متخصصان ایرانی و تامین تجهیزات و قطعات آن در داخل کشور، به طور قابل‌توجهی در هزینه‌های تامین و ساخت صرفه‌جویی کرده و نقش بسزایی در جلوگیری از خروج ارز از کشور داشته است. به علاوه، این شرکت امروز به جایگاهی دست یافته است که شرکت‌های بزرگ مختلفی را به عنوان بازوهای توسعه صنعتی کشور پرورش می‌دهد.

فرهنگ بومی‌سازی شکل گرفته در شرکت ایریتک، در شرایطی که تحریم‌های اقتصادی بر اقتصاد کشور سایه انداخته و دسترسی به فناوری‌ها، تجهیزات و ماشین‌آلات را محدود کرده است، می‌تواند مصداق تحقق اقتصاد مقاومتی ایران باشد و تاثیرپذیری بخش صنعت را از محدودیت‌های تحریمی و تکانه‌های خارجی به حداقل برساند.

البته باید در نظر داشت که تخصص و توانمندی‌‌های بومی‌سازی‌ شده در این شرکت، امکان صادرات دانش فنی و توان اجرای طرح‌های معدنی و صنعتی خصوصا در حوزه صنعت فولاد را به کشورهای در حال توسعه نیز فراهم می‌کند. در این راستا، شرکت ایریتک مذاکراتی را با کشورهای همسایه از جمله افغانستان و عراق، کشورهای حاشیه خلیج‌ فارس و همچنین کشورهای حوزه «CIS» انجام داده است.

این مسئله نشان می‌دهد که این شرکت توانمندی خود را برای تحقق توسعه صنعتی محدود به داخل کشور نمی‌داند و با توجه به جایگاه ویژه خود، موضوع صادرات خدمات فنی و تخصصی را در بیرون از مرزهای جغرافیایی نیز دنبال می‌کند.

در هر صورت فولاد، صنعتی صادرات‌محور به شمار می‌آید و تکمیل زنجیره ارزش و تولید محصولات نهایی و با ارزش افزوده بالا با جلوگیری از خام‌فروشی می‌تواند زمینه رشد اقتصادی پایدار، متوازن و فراگیر اقتصاد ایران را فراهم آورد و موجب توسعه صادرات غیرنفتی کشور شود. بنابراین ایریتک به عنوان شتاب‌دهنده اجرای پروژه‌های صنعتی، نگاهی فراگیر و همه‌جانبه به موضوع توسعه صنعتی دارد.

این شرکت همگام با توسعه واحدهای فولادسازی بر مبنای تکنولوژی کوره قوس الکتریکی، احداث کارخانه الکترود گرافیتی را در دستور کار قرار داده است. تولید این اقلام مصرفی در داخل کشور علاوه بر جلوگیری از خروج ارز و بهبود مدیریت هزینه‌های تولید در کارخانه، امکان تسریع در تامین الکترود گرافیتی را نیز فراهم می‌آورد.

در پایان باید اشاره داشت که آخرین تحولات محیط کسب‌وکار جهان از جمله لزوم کاهش آلایندگی و رویکردهای حرکت به سمت صنعت سبز، از جمله مسائلی است که از طریق تقویت و گسترش همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان محقق می‌شود. با توجه به اهتمام جدی شرکت ایریتک به فرایندهای تحقیق و توسعه و رشد مداوم سطوح دانش و تخصص در این شرکت، می‌توان انتظار داشت که هر روز پیشرفت‌های چشمگیری در این خصوص حاصل شود؛ به طوری که این شرکت با نقش‌آفرینی در خودکفایی کشور، پرچمدار رشد صنعتی و اقتصادی کشور باشد.